Μια μυστηριώδης ασθένεια που κάνει τα ψάρια να κάνουν κύκλους στο Florida Keys έχει πυροδοτήσει έναν ξέφρενο αγώνα για να βρεθεί η αιτία και να σωθεί ένα είδος υπό εξαφάνιση πριν να είναι πολύ αργά.
Οκτώ μήνες μετά το επιστημονικό κυνήγι, ορισμένοι πιστεύουν ότι έχει εμφανιστεί ένας κύριος ύποπτος: οι τοξίνες από τα φύκια που αποικίζουν τον πυθμένα της θάλασσας θα μπορούσαν να προκαλούν νευρολογικά προβλήματα σε ορισμένα είδη ψαριών.
Οι ψαράδες παρατήρησαν την παράξενη συμπεριφορά τον Οκτώβριο, σύμφωνα με τον Ross Boucek, οικολόγο αλιείας στην Bonefish & Tarpon Trust, μια μη κερδοσκοπική ομάδα διατήρησης και αλιείας.
«Όταν έλαμψαν τα φώτα τους, τα ψάρια γύρισαν ανάποδα και έπεσαν στον πάτο», είπε.
Τους μήνες που ακολούθησαν, ο Μπούτσεκ έλαβε αναφορές για αναποδογυρισμένους καρχαρίες και λεμονοκαρχαρίες που τρυπούσαν βίαια στη λάσπη. Δεκάδες είδη επηρεάστηκαν, συμπεριλαμβανομένου του κρίσιμα απειλούμενου μικρού πριονιού, γνωστός για το επίπεδο ρύγχος του με δόντια που μοιάζουν με λεπίδα πριονιού.
Τουλάχιστον 47 πριονόψαρα πέθαναν, αν και ο αριθμός είναι πιθανότατα υψηλότερος, δήλωσε ο Michael Crosby, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του Mote, ενός μη κερδοσκοπικού θαλάσσιου εργαστηρίου και ενυδρείου. Ο απολογισμός είναι βαρύς δεδομένου ότι μπορεί να έχουν απομείνει μόνο μερικές εκατοντάδες ψάρια στα ύδατα των ΗΠΑ.
Στις αρχές Απριλίου ξεκίνησε μια επείγουσα αντίδραση για τη διάσωση των πληγέντων πριονιδιών, με τη συμμετοχή κυβερνητικών υπηρεσιών και μη κερδοσκοπικών εταίρων. Εν τω μεταξύ, επιστήμονες σε πολλά εργαστήρια προσπαθούν να καταλάβουν τι προκαλεί το εκτεταμένο άγχος στη θαλάσσια ζωή.
Πρόσφατα, οι ερευνητές δοκίμασαν και εντόπισαν ένα κοκτέιλ φυσικών τοξινών τόσο στο θαλασσινό νερό όσο και στους ιστούς ορισμένων προσβεβλημένων ψαριών.
«Η υπόθεση πάνω στην οποία εργάζομαι αυτή τη στιγμή είναι στην πραγματικότητα ότι ο συνδυασμός αυτών των διαφορετικών βενθικών τοξινών φυκιών ενώνονται για να δημιουργήσουν το φαινόμενο που βλέπουμε», δήλωσε η Alison Robertson, ανώτερος θαλάσσιος επιστήμονας στο Dauphin Island Sea Lab.
Αλλά αυτό δεν είναι επιβεβαίωση, πρόσθεσε, και οι ερευνητές δεν γνωρίζουν τι προκάλεσε τον πολλαπλασιασμό των φυκιών ή τις τοξίνες. Επιπλέον, άλλοι ειδικοί είναι λιγότερο πεπεισμένοι.
«Ειλικρινά δεν νομίζω ότι τίποτα μπορεί εύλογα να αποκλειστεί αυτή τη στιγμή», είπε ο Κρόσμπι.
Ό,τι και να καταλήξουν τελικά οι ερευνητές θα μπορούσε να καθορίσει τι υπάρχει στο πιάτο σε ορισμένα εστιατόρια της Φλόριντα, πώς βγάζουν τα προς το ζην οι ψαράδες και αν οι τουρίστες έρχονται να το επισκεφτούν. Οι Keys έχουν ήδη υποστεί αρκετά οικολογικά σοκ: τον τυφώνα Irma το 2017, ρεκόρ θερμοκρασιών στην επιφάνεια της θάλασσας πέρυσι και μαζικούς θανάτους κοραλλιών.
«Έχουμε πηδήξει από κρίση σε κρίση εδώ κάτω», είπε ο Μπούτσεκ.
Η Allison Delashmit, εκτελεστική διευθύντρια μιας ομάδας αλιείας με την ονομασία Lower Keys Guides Association, είπε: «Διακυβεύονται πολλά».
«Η οικονομία μας βασίζεται στον τουρισμό. «Δεν φαίνεται καλά όταν υπάρχουν ψάρια που επιπλέουν στο νερό και τα μεταδίδεις χωρίς να ξέρεις τι είναι», είπε.
Αυτό ασκεί τεράστια πίεση στους τοπικούς επιστήμονες να δώσουν απαντήσεις.
Τα φύκια φταίνε;
Ήταν κουραστικοί οκτώ μήνες για τον Boucek, του οποίου η κατάψυξη στο σπίτι είναι γεμάτη με νεκρά ψάρια που σκοπεύει να στείλει για δοκιμή. Παρομοίασε την προσπάθεια με «να δώσεις μια τελική εξέταση που έχεις ξεχάσει και δεν έχεις μελετήσει ποτέ πριν, και έχεις δύο ώρες για να μάθεις τα πάντα».
Όταν άρχισαν οι εργασίες, οι πιο πιθανές εξηγήσεις για την παράξενη συμπεριφορά των ψαριών δεν βγήκαν έξω, είπε. Το επίπεδο οξυγόνου στο νερό ήταν φυσιολογικό. Δεν υπήρχαν σημάδια κόκκινης παλίρροιας. Οι δοκιμές για ρύπους δεν αποκάλυψαν ανωμαλίες.
Ο Μπούτσεκ υπέθεσε ότι η έκθεση πιθανότατα προήλθε από το νερό και όταν αφαίρεσε τα ψάρια που κλωσούσαν από τη θάλασσα και τα τοποθέτησε σε δεξαμενές με καθαρό νερό, μερικά ανάρρωσαν σε μόλις 25 λεπτά.
Η μόνη ένδειξη ήταν τα αυξημένα επίπεδα υποβάθρου ενός γένους φυκιών που ονομάζονται Gambierdiscus σε δείγματα νερού.
Αυτή η ένδειξη τράβηξε την προσοχή του Michael Parsons, καθηγητή θαλάσσιων επιστημών στο Πανεπιστήμιο Florida Gulf Coast και ειδικό στα φύκια που συλλέγει αυτό το ακριβές γένος στα Keys για περισσότερο από μια δεκαετία. Τον Φεβρουάριο, ο Parsons διαπίστωσε ότι η ποσότητα των κυττάρων Gambierdiscus ήταν περίπου τέσσερις φορές μεγαλύτερη από ποτέ.
Η Robertson, μια περιβαλλοντική τοξικολόγος, επανεστίασε το εργαστήριό της ως απάντηση στην κρίση, δουλεύοντας επτά ημέρες την εβδομάδα. Υπολογίζει ότι η ομάδα της έχει πραγματοποιήσει περισσότερες από 5.000 αναλύσεις φυκιών, θαλασσινού νερού, καθώς και των μυών, του συκωτιού, των νεφρών και του στομάχου διαφόρων προσβεβλημένων ειδών ψαριών.
Η δουλειά τους έχει αποκαλύψει τοξίνες που είναι γνωστό ότι επηρεάζουν τη συμπεριφορά των ψαριών, καθώς και μερικές νέες πιθανές τοξίνες που δεν έχουν ξαναδεί στο Keys.
«Τα πράγματα που βρίσκουμε στα βενθικά φύκια τα βρίσκουμε επίσης σε πολλά δείγματα ψαριών», είπε ο Robertson.
Υποψιάζεται ότι ένα «κοκτέιλ» τοξινών από φύκια του βυθού της θάλασσας, πιθανώς από διάφορα είδη, συνδυάζονται για να προκαλέσουν την παράξενη συμπεριφορά του ψαριού, αν και λέει ότι δεν υπάρχουν ακόμη «καμία προφανή απόδειξη». Οι τοξίνες θα μπορούσαν επίσης να αλληλεπιδράσουν με άλλες περιβαλλοντικές τοξίνες, είπε.
Προσπάθειες για τη διάσωση του πριονόψαρου
Εν τω μεταξύ, άλλοι επιστήμονες προσπαθούν να βοηθήσουν το πριονόψαρο που βρίσκεται σε κίνδυνο.
Στις αρχές Απριλίου, οι υπάλληλοι της Mote διέσωσαν ένα αρσενικό πριονόψαρο μήκους 11 ποδιών που κολυμπούσε σε κύκλους στον κόλπο Cudjoe. Φόρτωσαν το ψάρι σε μια βάρκα, το πήγαν σε μια εγκατάσταση καραντίνας με καθαρό, φιλτραρισμένο θαλασσινό νερό και του έδωσαν αντιβιοτικά, λιπιδικές ενώσεις και άλλες θεραπείες, σύμφωνα με τον Crosby.
«Αν μπορείτε να το πείτε ανθρώπινα, τοποθετούμε έναν ασθενή στη μονάδα εντατικής θεραπείας», είπε.
Τα ψάρια σταθεροποιήθηκαν και «άρχισαν να κολυμπούν με πιο φυσικό μοτίβο», είπε ο Κρόσμπι.
Όμως δύο εβδομάδες αργότερα, η υγεία του ζώου επιδεινώθηκε και χρειάστηκε να υποβληθεί σε ευθανασία.
«Σαφώς πηγαίναμε προς μια θετική κατεύθυνση, αλλά τα εσωτερικά όργανα ήταν πολύ προχωρημένα», είπε ο Κρόσμπι.
Πρόσθεσε ότι δεν είχε δει αρκετά στοιχεία για να τον πείσει ότι φταίνε τα φύκια. Τα αποτελέσματα της νεκροψίας (νεκροτομή ενός ζώου) εξακολουθούν να εκκρεμούν, αλλά θα μπορούσαν να παρέχουν σημαντικές πληροφορίες καθώς οι ερευνητές μπόρεσαν να πραγματοποιήσουν δοκιμές λίγο μετά τον θάνατο του ζώου. Η Mote σχεδιάζει επίσης να εξοικονομήσει περισσότερα πριονίδια.
Υπάρχουν και άλλοι λόγοι για ελπίδα.
Ο Robertson είπε ότι αυτό το επεισόδιο δεν φαίνεται να αντιπροσωπεύει την κατάρρευση ενός ολόκληρου οικοσυστήματος.
Άλλα σημαντικά είδη τα πάνε καλά, όπως το barracuda, τα αποστεωμένα ψάρια και το tarpon, τα οποία φαίνεται να είναι σε μεγάλο βαθμό ανέγγιχτα, είπε ο Boucek.
Οι νομοθέτες της Φλόριντα συμφώνησαν επίσης να δαπανήσουν 2 εκατομμύρια δολάρια για την έρευνα ψαριών στο Keys, κάτι που θα μπορούσε να βοηθήσει τους επιστήμονες να βρουν απαντήσεις πιο γρήγορα.
«Με τόσους πολλούς επιστήμονες να συγκεντρώνονται για αυτό το θέμα, θα είμαστε σε θέση να καταλάβουμε τι συμβαίνει και να βρούμε διορθωτικές στρατηγικές και λύσεις», είπε ο Robertson.
Αυτό το άρθρο δημοσιεύθηκε αρχικά στο NBCNews.com