Ένα νεκρό ρωσικό διαστημόπλοιο παραλίγο να συγκρουστεί με δορυφόρο της NASA. Η συντριβή θα μπορούσε να είχε πετάξει 7.500 κομμάτια συντριμμιών γύρω από τη γη.

• Ο δορυφόρος TIMED της NASA απέφυγε ελάχιστα μια σύγκρουση με το νεκρό ρωσικό διαστημόπλοιο Cosmos 2221 αυτή την εβδομάδα.

• Στο χειρότερο σενάριο, η σύγκρουση θα είχε ρίξει 7.500 κομμάτια συντριμμιών σε χαμηλή τροχιά στη Γη.

• Οι δορυφορικές συγκρούσεις γίνονται όλο και πιο πιθανές καθώς αυξάνεται η ποσότητα των διαστημικών απορριμμάτων σε τροχιές χαμηλής Γης.

Δύο δορυφόροι παραλίγο να συγκρουστούν στο διάστημα την Τετάρτη σε μια οδυνηρή συνάντηση που η LeoLabs, μια εταιρεία δορυφορικής παρακολούθησης, περιέγραψε ως «πολύ κοντά για άνεση».

Ο δορυφόρος Thermosphere Ionosphere Mesosphere Energetics and Dynamics (TIMED) της NASA πέρασε σε απόσταση 65 ποδιών από το παροπλισμένο ρωσικό διαστημόπλοιο Cosmos 2221. Αυτό είναι μικρότερο από το μήκος ενός γηπέδου τένις.

Και οι δύο δορυφόροι δεν είναι ελιγμοί, πράγμα που σημαίνει ότι ούτε οι ΗΠΑ ούτε η Ρωσία έχουν τον έλεγχο του πού πάνε.

Εάν συγκρούονταν, θα μπορούσε να είχε αποδεκατίσει και τους δύο δορυφόρους και να είχε ρίξει 2.500 έως 7.500 θραύσματα διαστημικών απορριμμάτων στην τροχιά της Γης, τρέχοντας τώρα γύρω από τον πλανήτη μας με χιλιάδες μίλια την ώρα, πιο γρήγορα από τις σφαίρες.

Τα θραύσματα δεν αποτελούσαν απειλή για τη ζωή στη Γη, καθώς οτιδήποτε έμπαινε στην ατμόσφαιρά μας θα είχε καεί σε ελεύθερη πτώση.

Αλλά θα είχε απειλήσει τις μελλοντικές διαστημικές πτήσεις και τις ζωές των αστροναυτών, καθώς τα συντρίμμια που θα προέκυπταν θα έκαναν την πλοήγηση σε χαμηλή τροχιά στη Γη πολύ πιο επικίνδυνη.

«Υπάρχουν «κακές γειτονιές» όπου αυτά τα τεράστια συντρίμμια τείνουν να συσσωρεύονται», είπε ο Darren McKnight, ανώτερος τεχνικός συνεργάτης στο LeoLabs, στο Business Insider σε ένα email.

Η αποφυγή συγκρούσεων σε αυτές τις περιοχές με συμφόρηση γίνεται ολοένα και πιο δύσκολη καθώς η ποσότητα των αντικειμένων στην τροχιά της Γης αυξάνεται κάθε χρόνο.

Η τροχιά της Γης γίνεται γεμάτη

Παρ’ ολίγον συγκρούσεις μεταξύ μεγάλων διαστημικών αντικειμένων είναι σπάνιες, αλλά ακόμη και μια σύγκρουση μπορεί να αλλάξει εντελώς το τοπίο της τροχιάς της Γης και να θέσει σε κίνδυνο αμέτρητους άλλους δορυφόρους, διαστημικά τηλεσκόπια και ακόμη και τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό.

Η ιστορία συνεχίζεται

Για παράδειγμα, δύο δορυφορικές συγκρούσεις το 2007 και το 2009 αύξησαν την ποσότητα των μεγάλων συντριμμιών στη χαμηλή τροχιά της Γης κατά περίπου 70%.

Και με την εμφάνιση μεγα-αστερισμών διαδικτυακών δορυφόρων όπως ο Starlink του SpaceX και ο Kuiper της Amazon, ο αριθμός των αντικειμένων σε χαμηλή τροχιά στη Γη αυξάνεται κάθε χρόνο, αυξάνοντας τον κίνδυνο συγκρούσεων.

Το 2007, οι επιστήμονες υπολόγισαν περίπου 10.000 αντικείμενα κοντά στη Γη. Μέχρι το 2021, ο αριθμός αυτός έχει διπλασιαστεί. Και τα περισσότερα από αυτά δεν είναι καν χρήσιμα – είναι διαστημικά σκουπίδια.

Σύμφωνα με τα LeoLabs, περίπου το 70% είναι συντρίμμια από κατεστραμμένους ή ανενεργούς πυραύλους, δορυφόρους και μη λειτουργικά ωφέλιμα φορτία.

Ωστόσο, αυτό είναι μόνο αυτό που καταγράφεται.

Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος εκτιμά ότι σχεδόν 1 εκατομμύριο κομμάτια συντριμμιών μεταξύ 1 cm και 10 cm περιστρέφονται γύρω από τη Γη, με άλλα 130 εκατομμύρια ακόμη μικρότερα.

Τα διαστημικά σκουπίδια είναι τόσο πανταχού παρόντα που ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός μερικές φορές πρέπει να τα καταβάλει.

Τον Μάρτιο του 2023, ο ISS απέφυγε αντικείμενα δύο φορές μέσα σε ένα μήνα, μία για να αποφύγει μια σύγκρουση με έναν δορυφόρο και στη συνέχεια για να κάνει ελιγμούς γύρω από τα συντρίμμια λίγες μέρες αργότερα.

Ακόμη και τα πιο μικρά συντρίμμια μπορούν να βλάψουν τον διαστημικό σταθμό και να θέσουν σε κίνδυνο τους αστροναύτες, αν και κανένας αστροναύτης δεν έχει πεθάνει λόγω διαστημικών συντριμμιών (ακόμα).

Ο αγώνας για τον καθαρισμό του χώρου

Οι συνέπειες των διαστημικών σκουπιδιών είναι τόσο πραγματικές που το χειρότερο σενάριο έχει όνομα: σύνδρομο Kessler.

Σε αυτό το σενάριο, μια σύγκρουση προκαλεί μια αλυσιδωτή αντίδραση, δημιουργώντας ένα καταστροφικό φαινόμενο ντόμινο που παράγει τόσα πολλά διαστημικά συντρίμμια που κανένα διαστημικό σκάφος δεν μπορεί να φύγει με ασφάλεια από τη Γη για εκατοντάδες ή και χιλιάδες χρόνια.

Ωστόσο, η πρόληψη των συγκρούσεων σήμερα μπορεί να αντισταθμίσει ένα πιθανό σενάριο συνδρόμου Kessler στο μέλλον. Και ορισμένες κυβερνήσεις και ιδιωτικές εταιρείες έχουν αρχίσει να αντιμετωπίζουν το πρόβλημα.

Τα νέα πρότυπα της διαστημικής βιομηχανίας και ακόμη και οι πολιτικές σε ορισμένες χώρες ωθούν τους χειριστές δορυφόρων να σχεδιάσουν τα διαστημόπλοιά τους έτσι ώστε να αυτοκαταστρέφονται μετά το θάνατο, μπαίνοντας σε ελεύθερη πτώση που τα κάνει να καίγονται στην ατμόσφαιρα.

Πέρυσι, η Ομοσπονδιακή Επιτροπή Επικοινωνιών – ο οργανισμός των ΗΠΑ που ρυθμίζει τους περισσότερους δορυφόρους επικοινωνιών – έλαβε την πρώτη της ενέργεια επιβολής σχετικά με τα διαστημικά σκουπίδια όταν επέβαλε πρόστιμο 150.000 δολαρίων στο Dish Network για την αποτυχία να απορρίψει σωστά έναν παροπλισμένο δορυφόρο.

Ορισμένες κυβερνήσεις φαίνεται να ανησυχούν λιγότερο. Τόσο η Ινδία όσο και η Ρωσία έχουν δοκιμάσει αντιδορυφορικούς πυραύλους καταστρέφοντας τους δικούς τους δορυφόρους σε τροχιά, δημιουργώντας νέα σύννεφα συντριμμιών.

Όσο για παλιά, δυσλειτουργικά διαστημόπλοια που επιπλέουν ελεύθερα σε τροχιά όπως το Cosmos 2221, η NASA αναθέτει σε ιδιωτικές εταιρείες την έρευνα και την ανάπτυξη για τη συλλογή τους.

Τον Σεπτέμβριο του 2023, η διαστημική υπηρεσία βράβευσε 850.000 δολάρια στην TransAstra για την ιδέα της “Flytrap” για τη συλλογή διαστημικών απορριμμάτων – ουσιαστικά γιγάντιες σακούλες σκουπιδιών υψηλής τεχνολογίας που θα μάζευαν πολλά διαστημικά σκουπίδια.

Εκτός των ΗΠΑ, άλλες εταιρείες αναπτύσσουν τις δικές τους καινοτόμες λύσεις διάθεσης απορριμμάτων. Η ιαπωνική εταιρεία Astroscale έχει αναπτύξει ένα διαστημόπλοιο με μαγνητική πλάκα που μπορεί να προσκολληθεί σε νεκρούς δορυφόρους και να τους τραβήξει σε ελεύθερη πτώση.

Αλλά αυτές οι τεχνολογίες καθαρισμού χώρου βρίσκονται ακόμη σε δοκιμαστική φάση. Ο Ευρωπαϊκός Διαστημικός Οργανισμός θέλει να είναι ο πρώτος που θα απομακρύνει ένα κομμάτι συντριμμιών από την τροχιά της Γης με την αποστολή του Clearspace-1, που έχει προγραμματιστεί να εκτοξευτεί το 2026.

Εν τω μεταξύ, το LeoLabs ελπίζει ότι τα δεδομένα ακριβείας του σε αντικείμενα που βρίσκονται σε τροχιά θα βοηθήσουν τους χειριστές δορυφόρων να προβλέψουν και να αποφύγουν παρ’ ολίγον συγκρούσεις όπως αυτή της Τετάρτης.

Διαβάστε το αρχικό άρθρο στο Business Insider