«Σίγουρα δεν υπάρχει άλλο μέρος σε αυτόν τον υπέροχο κόσμο τόσο καλό όσο το Lakeland», έγραψε ο Alfred Wainwright το 1948. Ο λογιστής που έγινε ορειβάτης, παθιασμένος με την περιοχή, ενέπνευσε μια γενιά περιπατητών, ποδηλατών, παρατηρητών άγριας ζωής και παραθεριστών να εξερευνήσουν το περιοχή, εδραιώνοντας την κληρονομιά της ως αξιοσημείωτο μέρος στη διαδικασία.
Έτσι, είναι εντελώς αντίθετο ότι το 2023, έγγραφα που διέρρευσαν αποκάλυψαν ότι «ακατέργαστα λύματα» απορρίπτονταν στο Windermere, τώρα ένα από τα πιο δημοφιλή εθνικά πάρκα της χώρας. Και αυτή την εβδομάδα, ο περιβαλλοντικός ακτιβιστής Κρις Πάκαμ κατηγόρησε έναν ιδιοκτήτη γης για φερόμενη παράνομη υλοτόμηση δέντρων στις όχθες της ίδιας λίμνης. Η Δασική Υπηρεσία ειδοποιήθηκε για την ύποπτη υλοτόμηση τον Σεπτέμβριο, αλλά δεν ελήφθησαν μέτρα.
Για πολλούς, το Windermere είναι η «Πύλη προς την περιοχή των λιμνών». ένα μέρος που υποδέχτηκε περίπου 18 εκατομμύρια επισκέπτες το 2022. Ο Wainwright συνέχισε γράφοντας ότι η περιοχή ήταν “εξαιρετικά όμορφη”, ότι “δεν υπήρχε άλλη τόσο μαγευτική” – αλλά με την περιβαλλοντική ζημιά και τον υπερπληθυσμό να κυριαρχούν στα πρωτοσέλιδα του καλοκαιριού, φαίνεται ότι κινδυνεύουμε να χάσουμε την ψυχραιμία μας.
Ωστόσο, θα μπορούσε κανείς να υποστηρίξει ότι η Lake District ήταν πάντα ένας τόπος ακροτήτων. Οι βικτωριανοί τουρίστες, που παρακινήθηκαν από τους Wordsworth, Southey και Coleridge, αιχμαλωτίστηκαν από την ιδέα των κυλιόμενων χωραφιών που φροντίζονται από ρουστίκ αγρότες και τα εντυπωσιακά βουνά από πάνω. «Η φύση αναπνέει ανάμεσα στους λόφους και τα δάση», έγραψε ο Wordsworth στο «The Prelude»—αλλά αυτή η ίδια φύση απείλησε κίνδυνο.
Αυτά τα άκρα εξακολουθούν να υπάρχουν – αλλά το πιο πιεστικό βρίσκεται ανάμεσα στα ζοφερά χαμηλά ακατέργαστων λυμάτων και, κυρίως, στην αισιόδοξη αφθονία πολυτελών καταλυμάτων.
Το πιο διάσημο από αυτά τα πολυτελή καταστήματα είναι το ανανεωμένο Langdale Chase, ένα ξενοδοχείο 30 δωματίων στις όχθες της λίμνης Windermere. Το ίδιο το κτίριο χρονολογείται από το 1890, αλλά η ζωή του ως ξενοδοχείο ξεκίνησε το 1937. Το ξενοδοχείο έχει ανακαινιστεί και τώρα προσφέρει τα πάντα, από δωμάτια φιλικά προς τους σκύλους έως έναν πρόσφατα διαμορφωμένο κήπο. Είναι μόνο μία από τις πολλές πολυτελείς επιλογές διαμονής στο εθνικό πάρκο. Πάρτε το Lakes Hotel and Spa στο Bowness. Σε κάθε μπαλκόνι τοποθετούνται τζακούζι και όσοι δεν έχουν αυτοκίνητο μπορούν να επωφεληθούν από την «υπηρεσία σοφέρ της Bentley».
Μετά είναι το φαγητό. Κάποτε κάτι σαν μυστήριο, η Cumbria είναι τώρα η κομητεία με τα περισσότερα βραβεία Michelin στην Αγγλία. Υπάρχει το L’Enclume στο Cartmel, ουσιαστικά ένα παλιό χέρι – βραβευμένο με πρώτο αστέρι το 2005, δεύτερο αστέρι το 2012 και τρίτο αστέρι πέρυσι. Εμφανίστηκε στην πρώτη σεζόν του The Trip του Steve Coogan και του Rob Brydon. Αυτή η εφημερίδα το περιέγραψε ως «ξεκάθαρη έκφραση μαγειρικής ιδιοφυΐας».
Οι πρόσφατες προσθήκες περιλαμβάνουν το The Sampling στο Ambleside, το The Dog and Gun στο Skelton και το Forest Side στο Grasmere: όλα με πρωταγωνιστές τον εαυτό τους. Τοποθετημένο στις όχθες του Windermere, το SOURCE στο The Gilpin Hotel στο Bowness περιγράφεται από τον Οδηγό Michelin ως “εκλεπτυσμένο αλλά όχι υπερβολικά περίπλοκο”.
Έτσι, όλα αυτά φαίνονται πολύ μακριά από την επιδρομή του Wainwright παντός καιρού. Μπορεί να απογοητευόταν αν έβλεπε ότι στις «μοναχικές βουνοκορφές» του γινόταν μια σχεδόν ανεξέλεγκτη δραστηριότητα.
Τα κυκλοφοριακά σημεία συμφόρησης – ιδιαίτερα γύρω από το Windermere – είναι διαβόητα. Στις αρχές Δεκεμβρίου, μια σφοδρή χιονοθύελλα άφησε τους οδηγούς αποκλεισμένους και τους δρόμους αδιάβατους. Η αστυνομία της Cumbria ανέφερε ένα σοβαρό περιστατικό. Τα κοινοτικά κέντρα πρόσφεραν βοήθεια σε όσους αναγκάζονταν να κοιμηθούν στα αυτοκίνητά τους.
Ωστόσο, τους καλοκαιρινούς μήνες η εισροή επισκεπτών συνήθως γίνεται πρόβλημα. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης κατακλύζονται συχνά από εικόνες από πολυσύχναστα πεζοδρόμια και μεγάλες ουρές για βόλτες με φέρι. Τα πιο διάσημα μέρη της περιοχής, ιδιαίτερα πόλεις όπως το Bowness – στην ακτή Windermere – και το Kendal, έχουν σημειώσει αύξηση της δημοτικότητας μετά το lockdown. Γι’ αυτό υπάρχουν φυσικά εθνικά πάρκα. Είναι εκεί για να τους απολαύσει το κοινό. Ωστόσο, υπάρχει η αίσθηση ότι οι υποδομές δυσκολεύονται να αντεπεξέλθουν.
Στην πραγματικότητα, είναι ιδιαίτερα ειρωνικό ότι το πιο δημοφιλές μέρος του πάρκου είναι και το πιο μολυσμένο. Σύμφωνα με τους ερευνητές, ύποπτες παράνομες απορρίψεις ακατέργαστων λυμάτων στο Windermere σημειώθηκαν έως και 70 ημέρες το 2022. Ο Matt Staniek, επικεφαλής της καμπάνιας Save Windermere, πιστεύει ότι είναι αναπόφευκτο αυτό να έχει αντίκτυπο στην εμπειρία των επισκεπτών.
«Δεν μπορούσα να πιστέψω ότι ακόμη και εδώ – ένα όμορφο μέρος, στη μέση ενός εθνικού πάρκου και μιας τοποθεσίας παγκόσμιας κληρονομιάς – δεν είναι απαλλαγμένο από εκμετάλλευση από τη βιομηχανία νερού», λέει ο Staniek.
«Πέρυσι είδαμε τη μεγαλύτερη άνθιση γαλαζοπράσινων φυκιών που έχει καταγραφεί ποτέ στη λίμνη. Θα μπορούσατε να το δείτε από το διάστημα», λέει. «Κανείς δεν ήξερε τι να κάνει. Δεν υπήρχαν προειδοποιητικές πινακίδες που να προειδοποιούσαν τους ανθρώπους να μην κολυμπούν στη λίμνη επειδή ήταν δυνητικά τοξική».
Δεν ταιριάζει πολύ με τη ρομαντική ιδέα της Lake District. Επίσης, δεν ταιριάζει πολύ με την εικόνα που προσπαθούν να προβάλουν τα πολυτελή καταστήματα φιλοξενίας.
Γιατί λοιπόν δεν μπορούμε να κατανοήσουμε σωστά την περιοχή Lake District; Εν μέρει, τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Lake District είναι τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε σε ολόκληρη τη χώρα. Η δύσκολη πρόσβαση σημαίνει ότι οι τουρίστες συγκεντρώνονται σε ορισμένες περιοχές – το σιδηροδρομικό δίκτυο, όσο αναξιόπιστο κι αν είναι, μεταφέρει τους επισκέπτες μόνο στο Oxenholme στο νότο και στο Penrith βορειότερα. Τα αυτοκίνητα βουλώνουν τους δρόμους και τους χώρους στάθμευσης κοντά στο Windermere καθώς ο κόσμος συρρέει στις πιο διάσημες τοποθεσίες.
Ο Gill Haigh, διευθύνων σύμβουλος της Cumbria Tourism, αναγνωρίζει αυτό ως πρόβλημα. Ένα νέο σχέδιο διαχείρισης προορισμών υψηλού προφίλ «θα βοηθήσει στην αντιμετώπιση ορισμένων από τα ζητήματα που αντιμετωπίζουν οι αγροτικοί προορισμοί», λέει. «Αυτό περιλαμβάνει καλύτερη πρόσβαση, υποδομές και υπηρεσίες επισκεπτών, καθώς και την προσέλκυση νέων επενδύσεων, την προσέλκυση νέων ταλέντων και την προώθηση της καινοτομίας».
Ωστόσο, σχεδιάζονται περισσότερα αξιοθέατα: τον Αύγουστο, η συμβουλευτική επιτροπή της UNESCO προειδοποίησε ότι τα σχέδια εγκατάστασης ενός δικτύου zipline στο Langdale θα «καταστρέψουν την ηρεμία της περιοχής». Η φωνητική αντίθεση από τους ντόπιους ανέφερε την αδυναμία της περιοχής να χειριστεί την υπερβολική κίνηση. Πολλοί φοβούνται ότι η θέση της Παγκόσμιας Κληρονομιάς της Lake District θα μπορούσε να τεθεί σε κίνδυνο από το άνοιγμα.
Για τον Ματ Στάνιεκ, τα λύματα στη λίμνη είναι σύμπτωμα της περιοχής. «Πώς μπορούμε να αναπτύξουμε βιώσιμα την οικονομία εδώ και να υποστηρίξουμε τους ανθρώπους που έρχονται εδώ εάν οι υποδομές δεν μπορούν να το υποστηρίξουν;» διερωτάται, δείχνοντας την υπερβολική σπατάλη ως απόδειξη ότι η περιοχή λυγίζει υπό πίεση.
Αισθάνεται ότι το Lake District προσπαθεί να γίνει ένα πάρκο περιπέτειας, ξεχνώντας τα πράγματα που το έκαναν τόσο ξεχωριστό στην αρχή. Ένα ταξίδι μακριά από το Windermere και στα λιγότερο γνωστά μέρη της περιοχής – πιο βόρεια, δυτικά ή στην ακτή – θα μπορούσε να μειώσει την πίεση στις τοποθεσίες με τις περισσότερες επισκέψεις. Αλλά κάτι πιο ριζοσπαστικό πρέπει να συμβεί εάν το εθνικό πάρκο πρόκειται να παραμείνει το μέρος που ο Wordsworth αποκαλεί «παράδεισο».