Σημείωση του συντάκτη: Οι νέες εικόνες από το τηλεσκόπιο Ευκλείδη κυκλοφόρησαν στις 5:00 π.μ. EDT (1200 CEST). Μπορείτε να δείτε τις πέντε νέες απόψεις του σύμπαντος εδώ στο δικό μας Ιστορικό δημοσίευσης εικόνων.
Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ESA) θα δημοσιεύσει πέντε νέες εικόνες από το διαστημικό τηλεσκόπιο Ευκλείδης σήμερα (23 Μαΐου). Και αν οι προηγούμενες φωτογραφίες είναι κάτι το αξιοσημείωτο, οι λάτρεις του διαστήματος θα πρέπει να πάρουν την αξία των χρημάτων τους.
«Πέντε νέα πορτρέτα του Κόσμου μας καταγράφηκαν κατά τη διάρκεια της πρώιμης φάσης παρατήρησης του Ευκλείδη, το καθένα αποκαλύπτοντας εκπληκτικά νέα επιστημονικά ευρήματα», ανέφεραν αξιωματούχοι της ESA σε δήλωση. «Η ικανότητα του Ευκλείδη να ξεκλειδώνει τα μυστήρια του Κόσμου δεν πρέπει να χάσετε».
Οι νέες εικόνες θα κυκλοφορήσουν στις 5:00 π.μ. EDT (12:00 μ.μ. CEST) και θα συνοδεύονται από 10 επιβλητικά επιστημονικά άρθρα. Μπορείτε να παρακολουθήσετε τη δημοσίευση δεδομένων ζωντανά στο κανάλι της ESA στο YouTube.
Σχετίζεται με: Το τηλεσκόπιο Ευκλείδη στο «Σκοτεινό Σύμπαν» έχει αποπαγωθεί από ένα εκατομμύριο μίλια μακριά
Ως πρόγευση της περίστασης, ίσως μπορούμε να θυμηθούμε τις απίστευτες κοσμικές εικόνες που έχει παραδώσει αυτή η αποστολή μέχρι τώρα.
Η ιστορία του Ευκλείδη μέχρι στιγμής
Το Euclid είναι ένα ευρυγώνιο διαστημικό τηλεσκόπιο που εκτοξεύτηκε την 1η Ιουλίου 2023 από το Cape Canaveral της Φλόριντα, πάνω από έναν πύραυλο SpaceX Falcon 9. Διαθέτει κάμερα 600 megapixel που παρατηρεί το σύμπαν στο ορατό φως, ένα φασματόμετρο κοντά στο υπέρυθρο και ένα φωτόμετρο χρησιμοποιείται για τον προσδιορισμό της μετατόπισης των γαλαξιών στο κόκκινο. Η γνώση της μετατόπισης στο κόκκινο επιτρέπει στους επιστήμονες να ανακαλύψουν πόσο γρήγορα απομακρύνονται οι μακρινοί γαλαξίες από τον πλανήτη μας.
Η κύρια αποστολή του Ευκλείδη είναι να εξερευνήσει τα δύο πιο μυστηριώδη στοιχεία του σύμπαντος: τη σκοτεινή ενέργεια και τη σκοτεινή ύλη. Αυτά τα φαινόμενα μαζί σχηματίζουν αυτό που συχνά αναφέρεται ως «σκοτεινό σύμπαν».
Η σκοτεινή ενέργεια είναι το όνομα κράτησης θέσης για τη δύναμη που επιταχύνει τη διαστολή του σύμπαντος. Η σκοτεινή ύλη, από την άλλη πλευρά, είναι μια μορφή ύλης που είναι ουσιαστικά αόρατη επειδή δεν αλληλεπιδρά με το φως. Αυτό σημαίνει ότι οι επιστήμονες γνωρίζουν ότι τα αστέρια, οι πλανήτες, τα φεγγάρια και το σώμα μας δεν αποτελούνται από «συνηθισμένη» ύλη που αποτελείται από ηλεκτρόνια, πρωτόνια και νετρόνια. Η σκοτεινή ύλη μπορεί να κάνει γνωστή την παρουσία της μόνο μέσω των αλληλεπιδράσεών της με τη βαρύτητα, η οποία με τη σειρά της μπορεί να επηρεάσει τη συνηθισμένη ύλη και το φως. Για να είμαστε σαφείς, ούτε η σκοτεινή ύλη ούτε η σκοτεινή ενέργεια αποτελούνται απαραίτητα από ένα μόνο υλικό. Και τα δύο μπορούν να αποτελούνται από πολλά πράγματα – ή ίσως στην πραγματικότητα αποτελούνται το καθένα από ένα ομοιογενές πράγμα.
Το θέμα είναι ότι απλά δεν ξέρουμε.
Ακόμα, η σκοτεινή ενέργεια θεωρείται ότι αποτελεί περίπου το 68% του προϋπολογισμού ενέργειας και ύλης του σύμπαντος, ενώ η σκοτεινή ύλη αντιπροσωπεύει περίπου το 27%. Αυτό σημαίνει ότι το σκοτεινό σύμπαν αποτελεί το 95% της ύλης στο σύμπαν, και τα πράγματα που καταλαβαίνουμε στην πραγματικότητα αποτελούν μόνο περίπου το 5%.
Ο Ευκλείδης, που ονομάστηκε «ντετέκτιβ του σκοτεινού σύμπαντος» λόγω των ειδικών εργαλείων του, έχει ξεκάθαρα τα χέρια του γεμάτα. Αλλά οι πρώτες επίσημες εικόνες του διαστημικού τηλεσκοπίου, που κυκλοφόρησαν στις 7 Νοεμβρίου 2023, μετά τους πρώτους τέσσερις μήνες στο διάστημα, έδειξαν σίγουρα ότι ήταν στο ύψος του στόχου.
Ακριβώς πάνω είναι μια από τις πρώτες εικόνες που είδε το κοινό από το τηλεσκόπιο του Ευκλείδη. Είναι ένα στιγμιότυπο που δείχνει περίπου 1.000 γαλαξίες, όλοι ανήκουν στο σμήνος του Περσέα. Βρίσκεται περίπου 240 εκατομμύρια έτη φωτός από τη Γη, αυτό το σμήνος είναι μια από τις μεγαλύτερες δομές στο γνωστό σύμπαν.
Η χαρτογράφηση γαλαξιών σε τόσο μεγάλους όγκους είναι το κλειδί για την κατανόηση της κατανομής της σκοτεινής ύλης και την επίδραση αυτής της κατανομής στην εξέλιξη του σύμπαντος.
Εκτός από την αφθονία των γαλαξιών στο Σμήνος του Περσέα, η εικόνα δείχνει επίσης άλλους 100.000 πολύ πιο μακρινούς γαλαξίες, ο καθένας από τους οποίους περιέχει έως και εκατοντάδες δισεκατομμύρια αστέρια. Παρατηρήσεις μεγάλης κλίμακας μακρινών γαλαξιών όπως αυτός είναι ζωτικής σημασίας για τον Ευκλείδη να αποκρυπτογραφήσει πώς η σκοτεινή ενέργεια απομακρύνει αυτούς τους γαλαξίες με ολοένα αυξανόμενο ρυθμό επιταχύνοντας τη διαστολή του χώρου μεταξύ τους.
Ακριβώς επειδή ο Ευκλείδης έχει στο μυαλό του τεράστιους γαλαξίες δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να εντυπωσιάσει με εικόνες μεμονωμένων γαλαξιών.
Μια άλλη από τις πρώτες εικόνες του Ευκλείδη που είδαμε προοριζόταν, ειρωνικά, για ένα όργανο που είχε ως αποστολή να αποκαλύψει σκοτεινά στοιχεία του σύμπαντος. Αυτό συμβαίνει επειδή αναγνώρισε τον γαλαξία IC 342, γνωστό και ως «Κρυμμένος Γαλαξίας».
Βρίσκεται περίπου 11 εκατομμύρια έτη φωτός από τη Γη, αυτός ο γαλαξίας είναι δύσκολο να απεικονιστεί επειδή βρίσκεται πίσω από τον φωτεινό, σκονισμένο δίσκο του Γαλαξία. Ωστόσο, αυτό δεν εμπόδισε τον Ευκλείδη να τραβήξει μια απίστευτη εικόνα αυτού του κάποτε κρυμμένου σπειροειδούς γαλαξία. Για το σκοπό αυτό, το διαστημικό τηλεσκόπιο χρησιμοποίησε το εγγύς υπέρυθρο όργανό του, το οποίο είναι πλεονεκτικό επειδή το αέριο και η σκόνη του δίσκου του Milky Way είναι λιγότερο αποτελεσματικά στην απορρόφηση του υπέρυθρου φωτός σε σύγκριση με άλλα μήκη κύματος ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας.
Για να αποκαλύψει τα μυστικά του σκοτεινού σύμπαντος και να δημιουργήσει έναν λεπτομερή τρισδιάστατο χάρτη του σύμπαντος, ο Ευκλείδης πρέπει να δει γαλαξίες σε απόσταση έως και 10 δισεκατομμυρίων ετών φωτός, βλέποντας το σύμπαν ηλικίας 13,8 δισεκατομμυρίων ετών σαν να ήταν λιγότερο από 4 δισεκατομμύρια χρόνια μετά. η μεγάλη έκρηξη.
Αυτοί οι γαλαξίες είναι απίθανο να έχουν τις καθαρές, σπειροειδείς διατάξεις του Γαλαξία ή ακόμα και του κρυμμένου γαλαξία. Οι περισσότεροι γαλαξίες στο πρώιμο σύμπαν είναι «φουσκωτοί», κακώς σχηματισμένοι, ακανόνιστοι γαλαξίες που χρησίμευαν ως δομικά στοιχεία για μεγαλύτερους γαλαξίες.
Για να προετοιμαστούμε για την παρατήρηση αυτών των μακρινών και πρώιμων γαλαξιών, οι πρώτες εικόνες του Ευκλείδη περιλάμβαναν μια άποψη του πιο τοπικού ακανόνιστου γαλαξία NGC 6822, που βρίσκεται μόλις 1,6 εκατομμύρια έτη φωτός από τη Γη.
Αν και μας προσφέρουν εντυπωσιακά σπινθηροβόλο εικόνες, ο Ευκλείδης δεν θα επικεντρωθεί μόνο στους γαλαξίες κατά τη διάρκεια της αποστολής του.
Όπως δείχνει η εικόνα του NGC 6397 παραπάνω, το διαστημικό τηλεσκόπιο θα παρατηρήσει επίσης σφαιρικά σμήνη. Και ευτυχώς, τα σφαιρικά σμήνη είναι εξίσου όμορφα. Αυτές είναι συλλογές εκατοντάδων χιλιάδων αστεριών που συνδέονται μεταξύ τους με τη βαρύτητα και είναι από τις παλαιότερες δομές στο γνωστό σύμπαν.
Το NGC 6397 είναι το δεύτερο πλησιέστερο σφαιρικό σμήνος στη Γη σε απόσταση μόλις περίπου 7.800 ετών φωτός. Σφαιρικά αστρικά σμήνη όπως ο NGC 6397 περιφέρονται γύρω από το δίσκο του Γαλαξία μας και μπορεί να έχουν ενδείξεις για την εξέλιξη του γαλαξία μας ή τουλάχιστον για άλλους γαλαξίες που περιέχουν τέτοιες δομές.
Ο Ευκλείδης θα διαπρέψει στη μελέτη σφαιρικών σμηνών επειδή, σε αντίθεση με άλλα τηλεσκόπια, έχει ένα αρκετά μεγάλο οπτικό πεδίο για να συλλάβει ολόκληρα σφαιρικά σμήνη σε μία εικόνα, ακριβώς όπως το NGC 6397.
Μεγάλο μέρος της αποστολής του Ευκλείδη θα επικεντρωθεί στο άγνωστο, αλλά η τελική εικόνα από την πρώτη σειρά εκδόσεων του Ευκλείδη μας έδειξε στην πραγματικότητα ένα γνωστό ουράνιο αντικείμενο με ένα εντελώς νέο φως. Ο ντετέκτιβ του σκοτεινού σύμπαντος κατάφερε να δημιουργήσει μια εντυπωσιακά λεπτομερή πανοραμική εικόνα του νεφελώματος Horsehead, γνωστό και ως Barnard 33.
Το Νεφέλωμα Horsehead απέχει περίπου 1.380 έτη φωτός από τη Γη και βρίσκεται ανατολικά της Ζώνης του Ωρίωνα. Είναι ένα από τα πλησιέστερα νέφη αερίου και σκόνης που σχηματίζουν αστέρια στο ηλιακό σύστημα. Είναι μια πραγματική γιορτή για τα μάτια.
Αν και πολλά τηλεσκόπια έχουν απεικονίσει το Νεφέλωμα Horsehead στο παρελθόν, κανένα δεν έχει καταγράψει αυτήν την περιοχή του μοριακού νέφους του Ωρίωνα με τόσο ευρεία και ευκρινή άποψη. Αυτό που είναι ακόμα πιο εκπληκτικό σε αυτήν την εικόνα είναι το γεγονός ότι στον Ευκλείδη χρειάστηκε μόνο μία ώρα παρατήρησης για να τη δημιουργήσει. Δεν είναι περίεργο που επαγγελματίες και ερασιτέχνες αστρονόμοι, καθώς και λάτρεις του διαστήματος, είναι ενθουσιασμένοι με την επερχόμενη δημοσίευση δεδομένων στις 23 Μαΐου.
ΠΑΡΟΜΟΙΕΣ ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ:
— Από ποιον πήρε το όνομά του το διαστημικό τηλεσκόπιο του Σκοτεινού Σύμπαντος του Ευκλείδη;
— Το σωματίδιο της σκοτεινής ύλης θα μπορούσε επιτέλους να ρίξει φως στο κοσμικό μυστήριο – το «καλύτερο και των δύο κόσμων», λένε οι επιστήμονες
— Δεν έχουμε δει ποτέ σκοτεινή ύλη και σκοτεινή ενέργεια. Γιατί πιστεύουμε ότι υπάρχουν;
Όσο εκπληκτικές κι αν είναι οι εικόνες που αναφέρονται παραπάνω, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα ότι το καλύτερο δεν έχει έρθει ακόμα από τον Ευκλείδη, καθώς αρχίζει να επιτυγχάνει τους στόχους της αποστολής του, ενώ λάμπει ένα περίεργο φως στο σκοτεινό σύμπαν.
Θα πρέπει να περιμένουμε μέχρι τις αρχές της Πέμπτης για να δούμε τι θα προσφέρει η επόμενη παρτίδα εικόνων του Ευκλείδη και να δούμε πώς αυτός ο ντετέκτιβ του σκοτεινού σύμπαντος αρχίζει να εκπληρώνει τις προσδοκίες της μεγάλης αποστολής του μετά από σχεδόν ένα χρόνο στο διάστημα. Αλλά και πάλι, αν το παρελθόν του είναι κάποια ένδειξη για το μέλλον του, είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς οτιδήποτε άλλο εκτός από την πλούσια σε πληροφορίες ομορφιά που προέρχεται από αυτές τις εικόνες.