Η Μάχη του Σομ ξεκίνησε την 1η Ιουλίου 1916, με μια εντυπωσιακή έκρηξη κάτω από την κορυφογραμμή Hawthorn – μια οχυρωμένη γερμανική γραμμή μετώπου δυτικά του χωριού Beaumont Hamel στη βόρεια Γαλλία. Τα πλάνα της έκρηξης παραμένουν ένα από τα πιο διάσημα κομμάτια της ταινίας από ολόκληρη τη σύγκρουση.
Σχεδόν 60 πόδια κάτω από την επιφάνεια, Βρετανοί ανθρακωρύχοι από την εταιρεία 252 Tunneling Company είχαν σκάψει με το χέρι μια σήραγγα μήκους άνω των 3.000 ποδιών μέσα από κιμωλία και την γέμισαν με 40.000 λίβρες αμμωνιακών εκρηκτικών. Ήταν μία από τις 19 νάρκες που τοποθετήθηκαν κάτω από τις γερμανικές θέσεις πρώτης γραμμής και πυροδοτήθηκαν την 1η Ιουλίου 1916 για να σηματοδοτήσουν την έναρξη της επίθεσης.
Όμως, η έκρηξη στη νάρκη στο Hawthorn Ridge, που καταγράφηκε περίφημα από τον σκηνοθέτη του στρατιωτικού κινηματογράφου Geoffrey Malins, συνέβη δέκα λεπτά πριν σφυρίξει στις 7.30 π.μ. Αυτή η αμφιλεγόμενη απόφαση ελήφθη για να προστατεύσει τα επιτιθέμενα βρετανικά στρατεύματα από την πτώση συντριμμιών.
Αλλά καταστροφικά, επέτρεψε στους Γερμανούς να καταλάβουν τον κρατήρα και να αποκρούσουν την προέλασή τους, με αποτέλεσμα τεράστιες απώλειες μεταξύ των επιτιθέμενων βρετανικών στρατευμάτων της 29ης Μεραρχίας Πεζικού.
Ο Malins συνέλαβε τα συναισθήματά του μετά το συμβάν στην ταινία The Battle of the Somme, που κυκλοφόρησε αργότερα εκείνο το καλοκαίρι:
Το έδαφος στο οποίο στεκόμουν σείστηκε βίαια, ταλαντευόταν και ταλαντεύτηκε…η γη υψωνόταν εκατοντάδες πόδια στον αέρα. Όλο και πιο ψηλά ανέβαινε, και με έναν τρομερό, αλεστικό βρυχηθμό η γη κατέρρευσε, αφήνοντας στη θέση της ένα βουνό καπνού.
Φέρτε την επιστήμη στην ιστορία
Τώρα μόλις δημοσιεύτηκε η πρώτη επιστημονική μελέτη που πραγματοποιήθηκε στον κρατήρα ηλικίας 107 ετών, αποκαλύπτοντας νέες λεπτομέρειες για την ιστορία του. Η ομάδα των ερευνητών μας, η οποία περιελάμβανε τους συγγραφείς που αναφέρονται εδώ – επιστήμονες από τα πανεπιστήμια Keele και Staffordshire, με την υποστήριξη ενός ιστορικού από το Goldsmiths του Πανεπιστημίου του Λονδίνου – χρησιμοποίησε μια σειρά από τεχνολογίες αιχμής για να εξετάσει την τοποθεσία με έναν άνευ προηγουμένου τρόπο.
Επιφανειακές μελέτες εξέτασαν τον κρατήρα με λεπτομέρεια που δεν είχε ξαναδεί σε αυτήν την τοποθεσία. Πολλές τρύπες από οβίδες ανακαλύφθηκαν ανατολικά του κρατήρα που είχαν δημιουργηθεί από το βρετανικό πυροβολικό καθώς προσπαθούσαν να εκδιώξουν τους Γερμανούς από το φρούριο του κρατήρα τους.
Άλλες τεχνικές έρευνες έχουν διευρύνει σημαντικά τις γνώσεις μας για αυτήν τη διεθνώς σημαντική τοποθεσία. Κατά τη διάρκεια δύο εποχών πεδίου το 2018 και το 2019, πραγματοποιήσαμε γεωφυσικές μετρήσεις μαγνητικής και ηλεκτρικής ειδικής αντίστασης για να εντοπίσουμε πολλά υποσχόμενες περιοχές για επόμενες αρχαιολογικές ανασκαφές.
Αν και αυτές οι έρευνες ήταν δύσκολο να πραγματοποιηθούν λόγω των ποικίλων τοπογραφικών συνθηκών και των αναπόφευκτων μεταλλικών συντριμμιών του πεδίου της μάχης, ήταν εξαιρετικά πολύτιμες στο να δείξουν τον δρόμο για γόνιμες ανασκαφές.
Διαβάστε ακόμα: Εξήγηση: Πώς ανακαλύπτουν οι αρχαιολόγοι ξεχασμένα αρχαία μνημεία;
Αυτές οι αρχαιολογικές ανασκαφές, που διεξήχθησαν την τρίτη σεζόν του 2020, αποκάλυψαν ξεκάθαρα στοιχεία της επίμονης γερμανικής άμυνας εκείνη τη μοιραία πρώτη μέρα στο Somme. Αν και η πρώιμη έκρηξη είχε ως αποτέλεσμα την απώλεια πολλών πεζών της Βυρτεμβέργης από το Γερμανικό 119ο Εφεδρικό Σύνταγμα Πεζικού, η εργασία μας παρείχε σαφείς αποδείξεις για το πώς χρησιμοποιήθηκε προς όφελός τους ο νεοσχηματισμένος κρατήρας.
Αποκάλυψε τα ακόμη άθικτα γερμανικά αμυντικά σημεία βολής, συρματοπλέγματα και άλλα υλικά, δείχνοντας πώς οι Γερμανοί έχτισαν γρήγορα τον κρατήρα στην πρώτη γραμμή τους ως νέα αμυντική θέση, πράγμα που σημαίνει ότι χάθηκε η πιθανότητα μιας βρετανικής επανάστασης στις πρώτες μέρες του Somme. .
Μια έρευνα που χρησιμοποιεί μη επανδρωμένα εναέρια οχήματα (drones) – μια συνηθισμένη πλέον μέθοδος για τη χαρτογράφηση περιοχών επιστημονικού ενδιαφέροντος – αποκάλυψε επίσης στοιχεία για έναν προηγουμένως άγνωστο “χυμό” ή ρηχή σήραγγα, που πιθανότατα έσκαψαν οι Γερμανοί αφού κατέλαβαν τον κρατήρα, και βρετανικές γραμμές ακουγόταν προς την κατεύθυνση του κρατήρα, που για άλλη μια φορά απέδειξε την κυριαρχία τους στη γη του κανενός μετά την πρώτη έκρηξη.
Αν δεν τα καταφέρεις στην αρχή…
Καθώς η μάχη συνεχιζόταν προς το χειμώνα, έγινε μια δεύτερη προσπάθεια για να πάρει αυτή τη νέα θέση και αυτή τη φορά ήταν πιο επιτυχημένη. Μια δεύτερη νάρκη τοποθετήθηκε με 30.000 λίβρες εκρηκτικής ύλης αμμωνίας και ανατινάχθηκε από την ίδια σήραγγα στις 13 Νοεμβρίου 1916.
Αυτή τη φορά χωρίς καθυστέρηση και με καλύτερο σχεδιασμό το ορυχείο ήταν πολύ πιο αποτελεσματικό και βοήθησε την 51η Μεραρχία Highland να καταλάβει την κορυφογραμμή του Hawthorn και το κοντινό χωριό.
Οι επιφανειακές έρευνες μας έχουν χαρτογραφήσει αυτόν τον δεύτερο κρατήρα και συγχωνεύεται με τον αρχικό στο σημερινό τοπίο. Αυτή τη φορά, οι αρχαιολογικές έρευνες ανακάλυψαν ένα άδειο κουτί πυρομαχικών για ένα πολυβόλο Vickers στον κρατήρα, υποδηλώνοντας την περίοδο της βρετανικής κατοχής του χώρου.
Η μελέτη μας παρείχε σπάνια διεξαγόμενες επιστημονικές εξετάσεις ενός κρατήρα ορυχείου και του φρουρίου που έχτισαν οι Γερμανοί στη Χώρα του Κανένα που καταδίκασε την πρώτη βρετανική επίθεση.
Τα αποτελέσματά μας επιβεβαιώνουν την υπόθεση ότι η ανατίναξη της νάρκης δέκα λεπτά νωρίτερα ήταν μια πολύ κακή ιδέα. Αν και προοριζόταν να προστατεύσει τους επιτιθέμενους από την πτώση των συντριμμιών, έδωσε στους Γερμανούς χρόνο να καταλάβουν μια πολύτιμη βάση ώριμη για οχύρωση.
Μόνο με μια συντονισμένη προσπάθεια τέσσερις μήνες αργότερα και τη δεύτερη νάρκη και την επακόλουθη έκρηξη στις 13 Νοεμβρίου καταλήφθηκε τελικά το Hawthorn Redoubt από τους 51st Highlanders, σηματοδοτώντας το τέλος της μάχης περίπου πέντε ημέρες αργότερα. Αυτή τη φορά η νάρκη πυροδοτήθηκε αμέσως πριν ξεκινήσει η χερσαία επίθεση – η πρόωρη έκρηξη της 1ης Ιουλίου δεν επαναλήφθηκε.
Ήταν ένα μάθημα που έμαθα με τον δύσκολο τρόπο. Περισσότεροι από 3 εκατομμύρια άνδρες πολέμησαν στη Μάχη του Σομ, ένα εκατομμύριο από τους οποίους σκοτώθηκαν ή τραυματίστηκαν, καθιστώντας την μια από τις πιο θανατηφόρες μάχες στην ανθρώπινη ιστορία.
Αυτό το άρθρο αναδημοσιεύεται από το The Conversation με άδεια Creative Commons. Διαβάστε το αρχικό άρθρο.
Ο Jamie Pringle λαμβάνει χρηματοδότηση από HLF, Nuffield Foundation, Royal Society, NERC, EPSRC και EU Horizon2020. Είναι μέλος της Γεωλογικής Εταιρείας του Λονδίνου. Ο Jamie εργάζεται για το Πανεπιστήμιο Keele.
Ο Kristopher Wisniewski είναι μέλος της Γεωλογικής Εταιρείας του Λονδίνου.
Ο Peter Doyle είναι Γραμματέας της Κοινοβουλευτικής Ομάδας για την Πολεμική Κληρονομιά όλων των κομμάτων και ομότιμος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο South Bank του Λονδίνου
Ο John Paul Cassella δεν εργάζεται, δεν συμβουλεύει, δεν κατέχει μετοχές ή δεν λαμβάνει χρηματοδότηση από οποιαδήποτε εταιρεία ή οργανισμό που θα επωφεληθεί από αυτό το άρθρο και δεν έχει αποκαλύψει σχετικές σχέσεις πέρα από την ακαδημαϊκή τους απασχόληση.