Κτύπησα δυνατά τα πόδια μου, σπάζοντας την επιφάνεια της θάλασσας και αναπνέοντας βαθιά στον αέρα της Αδριατικής καθώς το αλμυρό νερό έτρεχε από τα μάτια μου. Βγήκα στην επιφάνεια και κοίταξα γύρω μου. Πανύψηλα βράχια ξεπροβάλλουν μπροστά μου. Από την ακτή ακούστηκε το εκκωφαντικό κελάηδισμα των τζιτζικιών, δυνατό σαν καταιγίδα. Ήταν γλυκόπικρο που μια τέτοια αίσθηση ελευθερίας μπορούσε να υπάρχει σε ένα μέρος που κάποτε ήταν φυλακή για κάποιους.
Τα νησιά Tremiti, περίπου 15 μίλια από την ακτή της βόρειας Απουλίας, χρησίμευσαν ως η ιταλική εκδοχή της Σιβηρίας για σχεδόν δύο χιλιετίες. Λέγεται ότι ο Καίσαρας Αύγουστος έδιωξε την εγγονή του εδώ λόγω υποτιθέμενης εξωσυζυγικής απιστίας. 800 χρόνια αργότερα, ο Καρλομάγνος εξόρισε τον πεθερό του στη βραχώδη ακτή, αλλά μόνο αφού τον τύφλωσε και του έκοψε τα μέλη. Στις αρχές του 20ου αιώνα, περισσότεροι από χίλιοι Λίβυοι που είχαν αντισταθεί στην ιταλική αποικιακή κυριαρχία αποβιβάστηκαν εδώ (το ένα τρίτο από αυτούς πέθανε από τύφο μέσα σε ένα χρόνο).
Και στη συνέχεια, στη δεκαετία του 1930, το καθεστώς του Μουσολίνι συγκέντρωσε και απέλυσε εκατοντάδες ομοφυλόφιλους άνδρες, κυρίως από τη Σικελία και τη Νάπολη, επειδή διέπραξαν το έγκλημα ότι απλώς ήταν αυτοί που ήταν.
Σήμερα οι Tremiti έχουν πολύ λιγότερο σιβηρική αίσθηση. Το καλοκαίρι, τα πλοία φέρνουν Ιταλούς παραθεριστές εδώ από το λιμάνι της ηπειρωτικής χώρας Termoli, μια ώρα μακριά. Υπάρχει επίσης μια υπηρεσία ελικοπτέρων από τη Φότζια, αν και δεν είναι ένας παράδεισος για τα high-roller όπως το Κάπρι. Τα καταστήματα εδώ πωλούν σαγιονάρες και παπούτσια παραλίας, όχι Ferragamo ή Bottega Veneta. Οι Pugliesi έρχονται για να απολαύσουν τους αργούς ρυθμούς της ζωής, να νοικιάσουν βάρκες για να εξερευνήσουν ήσυχους κολπίσκους και να απολαύσουν ένα ή δύο βόλτες στο ηλιοβασίλεμα. Τα νησιά αποτελούν επίσης πόλο έλξης για δύτες και ψαροντούφες το καλοκαίρι, με τα ζεστά, καθαρά νερά και τα γεμάτα κοπάδια ψαριών τους.
Είμαι μανιώδης κολυμβητής ανοιχτής θάλασσας, αλλά με ενδιέφερε επίσης να μάθω περισσότερα για τους άνδρες που φυλακίστηκαν εδώ από τον Il Duce. Από ό,τι μπορούσα να καταλάβω, οι απόγονοι των νησιωτών από αυτήν την περίοδο φαινόταν ότι είχαν μεταδώσει ελάχιστες γνώσεις ή επέλεξαν να τις κρατήσουν ήσυχες.
«Ναι, ο παππούς και η γιαγιά μου τα ανέφεραν μια φορά», μου είπε ανέμελα ένας βαρκάρης, με μαυρισμένο από τον ήλιο δέρμα και ένα τσιγάρο να κρέμεται από το κάτω χείλος του. «Μα γιατί να σταθώ στο παρελθόν;»
«Για να μάθω από την ιστορία;» απάντησα στα απλά ιταλικά μου.
Ενα νέο βιβλίο, Το νησί Αρρούσι Το «The Island of Arrusi» της φωτορεπόρτερ Λουάνα Ριγκόλι με έδρα τη Ρώμη (διατίθεται στον ιστότοπό της) περιέχει στοιχειωμένες, θλιβερές εικόνες των ανδρών των οποίων οι συλλήψεις θα είχαν ντροπιάσει τις οικογένειές τους στην πατρίδα τους. Εμφανίζονται ηττημένοι καθώς κοιτάζουν τις σελίδες. Αλλά παρόλο που η απαγόρευση της κυκλοφορίας χτυπούσε κάθε βράδυ και τους έκλεισαν, η συντροφικότητα παρείχε επίσης μια αίσθηση ελευθερίας και δημιούργησε άθελά της την πρώτη ανοιχτά γκέι κοινότητα της Ιταλίας. Για τους φασίστες, έπρεπε να συγκεντρωθούν και να κρυφτούν, επειδή αντέκρουαν τον ισχυρισμό ότι όλοι οι Ιταλοί άνδρες ήταν δυνατοί, φαλλοκρατικοί και αρρενωποί. Όταν ξέσπασε ο πόλεμος το 1939, επέστρεψαν στην ηπειρωτική χώρα, όπου αντιμετώπισαν κατ’ οίκον περιορισμό και ντροπή.
Το αρχιπέλαγος φιλοξενεί ένα οχυρωμένο 11οουΤο μοναστήρι του 1ου αιώνα εξακολουθεί να δεσπόζει επιβλητικά πάνω από το λιμάνι του νησιού San Nicola, όπου μικρές βάρκες φουσκώνουν στην Αδριατική και οι ιδιοκτήτες τους κάθονται σε καφέ στο Speedos, μπλουζάκια και γυαλιά ηλίου, κουτσομπολεύοντας τον εσπρέσο.
Η γειτονική πόλη του San Nicola, San Domino – σε απόσταση 60 δευτερολέπτων με το θαλάσσιο ταξί – έχει μια ομάδα από ξενοδοχεία και εστιατόρια, ένα παντοπωλείο και ταχυδρομείο, μια μικρή παραλία, απομονωμένους κολπίσκους και ένα πυκνό πευκοδάσος της Ιερουσαλήμ. Οι ντόπιοι λένε ότι υπάρχει ένα δέντρο για κάθε αμαρτία που διαπράττουν οι μοναχοί.
Ήμουν εδώ για μια εβδομάδα για παραθαλάσσιες διακοπές και η βάση μου ήταν το απλό, γοητευτικό ξενοδοχείο La Vela, που διευθύνεται από την ομάδα συζύγων Ornella και Tonino. Κάθε πρωί απολάμβανα σπιτικά αρτοσκευάσματα και κέικ με θέα στις κορυφές των δέντρων μέχρι την ακτή και κάθε βράδυ κατέβαινα στο μπροστινό κατάστρωμα για να παρακολουθήσω το ηλιοβασίλεμα. Κάθε μέρα κολυμπούσα δύο με τρία χιλιόμετρα κατά μήκος της ακτής ενός από τα νησιά το πρωί, ακολουθούμενο από ένα ευχάριστα χαλαρωτικό μεσημεριανό διάλειμμα – πίτσα στο La Fenice ή σπαγγέτι alle vongele στο A Smerza, που ετοίμασε ο 86χρονος σεφ Vittorio – μετά άλλη μια βουτιά το απόγευμα παρόμοια απόσταση. Πάντα με συνόδευε ο ξεναγός μου Giulia και ένα σκάφος υποστήριξης (μπορεί να υπάρχουν έως και 15 άτομα σε μια ομάδα). Έτσι, αν θέλετε να βγείτε οποιαδήποτε στιγμή, μπορείτε να το κάνετε.
Το βράδυ, μπορείτε να απολαύσετε ποτά και δείπνο σε τοπικά εστιατόρια: ταρτάρ τόνου δίπλα στην πισίνα στο Da Elio, για παράδειγμα. Απόλαυσα επίσης ένα πλούσιο απεριτίφ στο La Torretta στη σκιά του μοναστηριού στο San Nicola. Αν βρεθείτε στο Il Torrione, μην παραλείψετε ένα πιάτο caponata (μπαχαρική, ψιλοκομμένη, τηγανητή μελιτζάνα).
Ανάλογα με το πού ήταν ο άνεμος που επικρατούσε εκείνη την ημέρα, η Giulia και ο βαρκάρης μας Salvo μας οδήγησαν στα πιο προστατευμένα σημεία προτού γλιστρήσουμε στο ζεστό νερό. Μια μέρα κολυμπήσαμε στους γκρεμούς κάτω από το μοναστήρι. Μια άλλη φορά κάναμε τη βουτιά σε έναν παλιό φάρο καθώς οι ακτίνες του ήλιου διαπέρασαν τα μπλε βάθη από κάτω. Στη συνέχεια συρθήκαμε μέσα από βραχώδεις καμάρες και σε κολπίσκους πευκόφυτους, κοιτάζοντας μικρά ασημένια ψάρια πριν βγούμε για να ακούσουμε το τραγούδι των τζιτζίκων. Ένα απόγευμα κράτησα την ανάσα μου για να βουτήξω σε ένα βυθισμένο άγαλμα του Αγίου Πίου, τοποθετημένο στον βυθό της θάλασσας για καλή τύχη.
Όταν ήρθε η ώρα να φύγω, κάθισα στο εδώλιο και σταμάτησα για να σκεφτώ όλους εκείνους που είχαν εξοριστεί εδώ όλα αυτά τα χρόνια, ειδικά τους ομοφυλόφιλους άνδρες που εξορίστηκαν στην Τρεμίτη πριν από σχεδόν 100 χρόνια. Αναρωτήθηκα αν θα μπορούσαν ποτέ να πάνε στο νερό εδώ, να νιώσουν τη ζεστασιά του ήλιου και να βιώσουν μια αίσθηση ελευθερίας, έστω και προσωρινά. Ήμουν ευγνώμων που ζούμε σε πιο ανεκτικές εποχές, τουλάχιστον σε αυτή τη χώρα.
Είδη πρώτης ανάγκης
Ο Will Hide ταξίδεψε ως επισκέπτης του Swimtrek (swimtrek.com), το οποίο προσφέρει εβδομαδιαία ταξίδια με ημιδιατροφή στο Tremiti από 1.190 £ ανά άτομο (δύο άτομα μοιράζονται), εξαιρουμένων των πτήσεων. Η BA, η Easyjet και η Ryanair πετούν προς το Μπάρι, από όπου απέχει δύο ώρες με το τρένο από τον κεντρικό σταθμό στο Termoli (trenitalia.com, από 15 £ για απλή μετάβαση), από όπου τα φέρι χρειάζονται μία ώρα για να φτάσουν στο San Domino επιτύχει .it? από 26 £ για απλή μετάβαση).
Λόγω των συνδέσεων με πτήσεις και φέρι, είναι συχνά απαραίτητο να περάσετε μια νύχτα στο Termoli: το Locanda San Giorgio βρίσκεται σε κοντινή απόσταση με τα πόδια τόσο από το σιδηροδρομικό σταθμό όσο και από το λιμάνι και είναι επίσης κοντά σε εστιατόρια. Τα δωμάτια είναι απλά αλλά καθαρά και διαθέτουν κλιματισμό (locanda-sangiorgio.it; B&B δίκλινα από 43 £). Μια εναλλακτική είναι να πάρετε ένα τρένο από το Μπάρι στη Φότζια και στη συνέχεια να πάρετε μια πτήση 20 λεπτών με ελικόπτερο για το Σαν Ντόμινο. Ωστόσο, οι επιβάτες μπορούν να πάρουν μόνο μικρές αποσκευές στο αεροπλάνο (alidaunia.it, από 40 £ για απλή μετάβαση).