Η «πόλη των 15 λεπτών» έχει γίνει μια τοξική φράση στη Βρετανία και είναι τόσο αμφιλεγόμενη που η πόλη της Οξφόρδης σταμάτησε να τη χρησιμοποιεί και ο γραμματέας μεταφορών έχει διαδώσει απαξιωμένες θεωρίες συνωμοσίας σχετικά με την πολεοδομική πρόταση.
Καθώς όμως διαδίδονται ψεύτικες ειδήσεις σχετικά με αξιωματούχους που επιβάλλουν «κλειματικά lockdown» για να «κλειδώσουν τους ανθρώπους» στις γειτονιές τους, οι Παριζιάνοι σε όλη τη Μάγχη απολαμβάνουν τις νέες 15λεπτες γειτονιές τους. Οι Γάλλοι είναι γνωστοί για την αγάπη τους για διαμαρτυρίες, επομένως η έλλειψη αναστάτωσης γύρω από την ανάπλαση της πρωτεύουσάς τους έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τη ξέφρενη ανταπόκριση στην Οξφόρδη.
Ο Κάρλος Μορένο, ένας χαρούμενος και κουκουβάγιος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης, επινόησε τον όρο «πόλεις 15 λεπτών» και άρχισε σιωπηλά να τις στήνει στο Παρίσι. Όταν ρωτήθηκε πώς η σεμνή πρότασή του για μια πιο άνετη ζωή στην πόλη οδήγησε σε τέτοιες άθλιες θεωρίες συνωμοσίας, φαίνεται να διασκεδάζει και τα παίρνει όλα με καλό χιούμορ παρά τις απειλές για θάνατο και άλλες προσβολές που έχει δεχθεί.
Ο Μορένο λέει: “Δεν έχουμε θεωρητικούς συνωμοσίας γιατί στο Παρίσι είναι αδύνατο να πούμε ότι ο Μορένο θέλει να δημιουργήσει ένα νέο lockdown στο Παρίσι.” Δεν μπορείτε να πείτε ότι είμαι ο Πολ Ποτ ή ο Στάλιν – επειδή ζούμε στο Παρίσι, εγώ μπορώ να προσκαλέσω επισκέπτες να με επισκεφτούν και βλέπουν ότι είναι αδύνατο.
«Δημιουργήσαμε πολλές νέες συνοικίες που έτυχαν πολύ καλής υποδοχής. Η αντιπολίτευση στο Παρίσι δεν είναι η ίδια με τη Βρετανία, γιατί κανείς στο Παρίσι δεν μπορεί να πει ότι θέλουμε να δημιουργήσουμε μια ανοιχτή φυλακή – αυτό προφανώς δεν ισχύει. Έχουμε όμορφους νέους χώρους πρασίνου και χώρους διαβίωσης».
Ο Moreno έχει συνεργαστεί με τη δήμαρχο του Παρισιού Anne Hidalgo για να κάνει τα διαμερίσματα πιο ευημερή και βιώσιμα. Λέει ότι υπάρχουν 50 πόλεις των 15 λεπτών σε λειτουργία, με περισσότερες να ακολουθήσουν.
«Έχουμε έναν εξαιρετικό δήμαρχο που είναι αφοσιωμένος στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής. Είπε ότι η Πόλη των 15 λεπτών θα είναι η ραχοκοκαλιά για τη δημιουργία ενός νέου σχεδίου πόλης. Η τελευταία φορά που το Παρίσι είχε νέο χάρτη της πόλης ήταν το 2000, επομένως αυτός ο οδικός χάρτης θα είναι σχετικός για τουλάχιστον τα επόμενα 10 ή 15 χρόνια», εξηγεί.
«Είπα στο Hidalgo, η πόλη των 15 λεπτών δεν είναι ένα σχέδιο μεταφοράς πόλης. Η πόλη των 15 λεπτών είναι μια ριζική αλλαγή στη ζωή μας».
Ο Moreno έχει γράψει ένα νέο βιβλίο με τίτλο «The 15-Minute City» για τη θεωρία του, το οποίο εφαρμόζεται σε πόλεις από το Μιλάνο έως το Μπουένος Άιρες. Σε αυτό εξηγεί τη θεωρία του, η οποία είναι πολύ απλή. Όταν σχεδιάστηκαν πολλές σύγχρονες πόλεις, προορίζονταν για την εργασία των ανδρών. Οι γυναίκες και οι οικογένειές τους παρέμειναν στα προάστια ενώ οι εργάτες έμπαιναν μέσα. Έτσι σχεδιάστηκαν γύρω από το αυτοκίνητο και χωρίστηκαν σε διαφορετικές περιοχές: την οικονομική περιοχή (σκέψου…). Canary Wharf), την πολιτιστική περιοχή (για παράδειγμα το West End) και μετά τα προάστια. Επίσης συχνά χωρίζονταν σε πλουσιότερες και φτωχότερες περιοχές. Στη λιγότερο εύπορη περιοχή βορειοανατολικά του Παρισιού, έως και το 40% των διαμερισμάτων είναι κοινωνικές κατοικίες, σύμφωνα με τον Moreno. Στα πλουσιότερα δυτικά του Παρισιού, το ποσοστό αυτό μειώνεται σε λιγότερο από 5%.
«Η ιδέα μου είναι να σπάσω αυτόν τον τριπλό διαχωρισμό», λέει.
Ο Moreno πιστεύει ότι αυτός ο διαχωρισμός οδηγεί σε μια χειρότερη ποιότητα ζωής που βασίζεται σε ξεπερασμένες «ανδρικές επιθυμίες» και ως εκ τούτου προτείνει την ανάμειξή τους και τη δημιουργία οικιστικών αναπτύξεων με ένα μείγμα κοινωνικής, προσιτής και ακριβότερης κατοικίας, έτσι ώστε να μπορούν να αναμειχθούν διαφορετικές κοινωνικές τάξεις. Θέλει επίσης να φέρει τα σχολεία και τις περιοχές των παιδιών πιο κοντά στην εργασία και το σπίτι, ώστε οι φροντιστές να μπορούν να ταξιδεύουν και να συμμετέχουν στην κοινοτική ζωή πιο εύκολα. Πιστεύει επίσης ότι τα γραφεία γενικά θα πρέπει να είναι πιο κοντά στα σπίτια, καθώς και σε πολιτιστικούς χώρους, γιατρούς, καταστήματα και άλλες εγκαταστάσεις. Οι κοινόχρηστοι χώροι όπως τα πάρκα βοηθούν τους ανθρώπους που ζουν εκεί να σχηματίσουν κοινότητες.
Ένα παράδειγμα αυτού είναι το νέο έργο Îlot Saint-Germain σε μια από τις πιο κομψές συνοικίες του Παρισιού. Βρίσκεται στο παλιό Υπουργείο Άμυνας και τα διαμερίσματα με εκπληκτική θέα στον Πύργο του Άιφελ κοστίζουν κοινωνικό ενοίκιο 600 ευρώ (515 £) το μήνα.
Ο Moreno λέει ότι υπήρχε «επιθετική» αντίθεση σε αυτό, όχι από συνωμοσιολόγους, αλλά από πλούσιους Παριζιάνους που δεν ήθελαν να ζουν στην περιοχή τους άτομα με χαμηλότερο εισόδημα.
«Ήταν σκάνδαλο για τους πλουσιότερους ότι η εργατική τάξη ζούσε εδώ στο 7ο διαμέρισμα. Είπαν ότι οι τιμές των ακινήτων μας θα πέσουν και θα υπάρξει περισσότερη εγκληματικότητα. Ο τοπικός δήμαρχος της περιφέρειας ήταν αντίθετος. Αλλά τώρα είναι τόσο όμορφο, με αυξημένη ποιότητα ζωής, η ανάπτυξη έχει κερδίσει βραβεία, είναι ένα επιθυμητό μέρος για να ζεις».
Η πόλη έχει επίσης ανακατασκευάσει την περιοχή Clichy-Batignolles στα λιγότερο εύπορα βορειοδυτικά του Παρισιού για να της δώσει μια πράσινη αίσθηση χωριού. Περίπου το ένα τέταρτο του καταλαμβάνεται από χώρους πρασίνου και ένα νέο πάρκο.
«Ως γειτονιά 15 λεπτών, είναι απίστευτο», λέει ο Moreno. «Είναι όμορφο, υπάρχει εγγύτητα, κοινωνικό μείγμα, το 50% των κατοίκων ζει σε κοινωνικές κατοικίες, το 25% είναι μεσαία τάξη και το 25% έχει το δικό του σπίτι».
Πολλές από τις προτάσεις του είναι κοντά στην κουλτούρα των Γάλλων. Σε μια μεγάλη, πλούσια μητρόπολη όπως το Παρίσι, τα μικρά καταστήματα μπορούν εύκολα να εκτοπιστούν από μεγάλες αλυσίδες. Η πόλη του Παρισιού έχει λάβει μέτρα για να το αποτρέψει αυτό στο νέο της σχέδιο.
«Έχουμε μια εμπορική θυγατρική της πόλης του Παρισιού που έχει διαθέσει 200 εκατομμύρια ευρώ για τη διαχείριση χώρων λιανικής στην πόλη σε τιμές χαμηλότερες από την κερδοσκοπική αγορά ακινήτων. Αυτό είναι ειδικά σχεδιασμένο για ενοικίαση σε μικρά καταστήματα, τεχνίτες, αρτοποιεία και βιβλιοπωλεία. «Αυτή δεν είναι μόνο μια καλή επένδυση γιατί δημιουργεί ένα καλό οικονομικό μοντέλο, αλλά διατηρεί επίσης την κουλτούρα της πόλης του Παρισιού», λέει ο Moreno. Αυτό είναι σύμφωνο με το σχέδιο πόλης των 15 λεπτών, καθώς τα τοπικά καταστήματα παραμένουν κοντά στα σπίτια, επιτρέποντας στους ανθρώπους να περπατούν από τα σπίτια τους για να παραλάβουν μια φρέσκια μπαγκέτα από έναν ανεξάρτητο αρτοποιό. «Δημιουργεί μια πιο ζωντανή γειτονιά», προσθέτει.
Ο Hidalgo αναπόφευκτα αντιμετώπισε μια ισχυρή αντίδραση από το λόμπι της αυτοκινητοβιομηχανίας. Σήμερα, καθώς περπατάτε στις όχθες του Σηκουάνα στα νέα προστατευμένα πάρκα και τα υπαίθρια μπαρ, είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι μέχρι πρόσφατα ήταν ένας αυτοκινητόδρομος που ηρεμούσε από την κυκλοφορία. Αλλά με την καθοδήγηση του Moreno, αυτό έγινε πραγματικότητα.
Στο Λονδίνο επικρατούσε ενθουσιασμός για την επέκταση της ζώνης εξαιρετικά χαμηλών εκπομπών του Λονδίνου και οι προσπάθειες για πεζοδρόμηση της Oxford Street, της πιο πολυσύχναστης εμπορικής συνοικίας της πόλης, απέτυχαν. Πώς το έκανε αυτό ο Hidalgo;
«Οι οδηγοί ήταν ριζικά πολύ δυνατοί και είπαν ότι θέλαμε να επιτεθούμε στα ατομικά τους δικαιώματα, στην ελευθερία τους. «Το λόμπι αυτοκινήτων είπε ότι δεν θα μπορούσαν να εκλεγούν χωρίς την υποστήριξή μας, ότι ήταν πολύ ισχυροί στη Γαλλία», λέει ο Moreno. Αλλά ο Hidalgo την αποκάλεσε μπλόφα: «Συχνά λέει: «Εκλέχτηκα δύο φορές, ενάντια στην αντιπολίτευση του λόμπι του αυτοκινήτου.» Το 2024, κανείς δεν θέλει να ανοίξει ξανά ο αυτοκινητόδρομος του Σηκουάνα, κανείς δεν θέλει να ανοίξει το πάρκο της πόλης του Σηκουάνα. αυτοκίνητα.”
Στο βιβλίο του, ο Moreno μιλά για την έννοια ενός «γίγαντα μετρονόμου της πόλης» που προκαλεί τους ανθρώπους να βιάζονται. Θέλει να επιβραδύνει αυτό, ώστε οι άνθρωποι να μπορούν να ανακτήσουν τον «χρήσιμο χρόνο» τους από τις μετακινήσεις και τα ταξίδια σε καταστήματα και πολιτιστικούς χώρους.
Ο Moreno λέει ότι αυτό συμβαίνει με ή χωρίς αυτόν. Μετά την κρίση του κορωνοϊού, πολλά γραφεία πουλούν τους μεγάλους χώρους τους στην οικονομική περιοχή και πλησιάζουν σε κατοικημένες περιοχές. Οι άνθρωποι επιλέγουν θέσεις εργασίας που τους επιτρέπουν να εργάζονται εξ αποστάσεως ή που είναι πιο κοντά στο σπίτι.
«Στοιχηματίζω ότι τον επόμενο χρόνο, την επόμενη δεκαετία, θα δούμε αυτόν τον νέο μετασχηματισμό στην εταιρική ακίνητη περιουσία», λέει. «Οι εταιρείες επιλέγουν πλέον χώρους πολλαπλών χρήσεων με διαμερίσματα, σχολεία και καταστήματα για τον χώρο του γραφείου τους. Η εποχή των ουρανοξυστών με ανδρικό σχέδιο έχει τελειώσει».
Το The 15 Minute City θα κυκλοφορήσει στις 7 Μαΐου.