Τα τελευταία χρόνια έχουν σημειωθεί αρκετές συναντήσεις και συγκρούσεις με διάφορους αστεροειδείς. Είναι ενδιαφέρον ότι η σύνθεση των σωρών συντριμμιών αστεροειδών ήταν εκπληκτική σε αρκετές περιπτώσεις.
Οι ανιχνευτές αστεροειδών από διάφορα έθνη δεν βρήκαν στερεά αντικείμενα, αλλά μάλλον αμέτρητα κομμάτια χαλίκι και βράχο που είναι χαλαρά συνδεδεμένα μεταξύ τους από το μικρό πεδίο βαρύτητας του ίδιου του αντικειμένου.
Πιο πρόσφατα, η αποστολή OSIRIS-REx της NASA άφησε σημάδια δαγκώματος στον αστεροειδή Bennu, αιχμαλωτίζοντας και σακουλώνοντας κομμάτια του σωρού των συντριμμιών και στη συνέχεια πετώντας με αλεξίπτωτο αυτά τα συλλεκτικά αντικείμενα στη Γιούτα τον περασμένο Σεπτέμβριο. Ομοίως, οι δύο αποστολές Hayabusa της Ιαπωνίας επέστρεψαν στη Γη δείγματα από τα σμήνη συντριμμιών, τον αστεροειδή Itokawa (2010) και τον αστεροειδή Ryugu (2020).
Αυτή η αποκάλυψη σαρώνει την κοινότητα της πλανητικής άμυνας. Πώς αντιμετωπίζουμε τους εισερχόμενους διαστημικούς βράχους, οι οποίοι δημιουργούν διπλό πρόβλημα: κακό για τη Γη, αλλά και δύσκολο να το χειριστούμε λόγω της φύσης τους;
Σχετίζεται με: Οι αστεροειδείς στοίβας συντριμμιών είναι «γιγαντιαία διαστημικά μαξιλάρια» που ζουν για πάντα
Μετάβαση στην τεχνολογία
Με τη συντριπτική επιτυχία της δοκιμής διπλής ανακατεύθυνσης αστεροειδών (DART) της NASA, η ανθρωπότητα ολοκλήρωσε την πρώτη της αποστολή για να μετακινήσει σκόπιμα ένα ουράνιο αντικείμενο. Μετά από ένα ταξίδι δέκα μηνών, το DART έκανε μια κινητική, ακριβή πρόσκρουση του αστεροειδούς Δίμορφος τον Σεπτέμβριο του 2022, αλλάζοντας την περίοδο τροχιάς του αστεροειδούς γύρω από τον μικροσκοπικό ουράνιο σύντροφό του, τον αστεροειδή Δίδυμο.
«Οι προβολές πριν από την πρόσκρουση υπολόγισαν μια σειρά από πιθανές εκτροπές και οι παρατηρήσεις μετά την πρόσκρουση έδειξαν σημαντική εκτροπή του αστεροειδούς στόχου στην κορυφή των μοντέλων πριν από την πρόσκρουση», αναφέρει η NASA, αποκαλώντας το αποτέλεσμα του DART «υποσχόμενο». Αποτέλεσμα για μελλοντική εφαρμογή της τεχνικής εάν απαιτείται.
Η μέθοδος κινητικής πρόσκρουσης που παρουσιάστηκε από το DART ήταν η «προτιμώμενη τεχνική» κατά την προσπάθεια εκτροπής ενός αστεροειδούς που κατευθύνεται προς τη Γη, δήλωσε ο John Brophy, επιστήμονας μηχανικός στο Jet Propulsion Laboratory.
«Το χτύπησαν πολύ κοντά στο κέντρο μάζας. Ήταν μια καλή λήψη», είπε ο Brophy στο Space.com.
Από την άλλη πλευρά, οι σωροί συντριμμιών αστεροειδών φαίνεται να παραπέμπουν στο αξίωμα του Forrest Gump ότι η ζωή είναι σαν ένα κουτί σοκολάτες: «Ποτέ δεν ξέρεις τι θα πάρεις».
«Αν το χτυπήσετε αρκετά δυνατά σε μία μόνο πρόσκρουση για να το εκτρέψετε, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να το καταστρέψετε. Και αν το διαταράξεις, το διαλύεις», είπε ο Brophy. Αυτό που συμβαίνει στη συνέχεια είναι «μια χαοτική διαδικασία με αβέβαιο αποτέλεσμα», είπε.
Ελεγχόμενη διαδικασία
Το να επιτρέπεται στους κινητικούς κρουστικούς παράγοντες να χτυπούν επανειλημμένα έναν στόχο πιο ήπια και απαλά είναι μια ιδέα, αλλά αυτή η προσέγγιση παρουσιάζει επίσης προκλήσεις.
Ο Brophy ήταν ο επικεφαλής της μελέτης για μια νέα ιδέα για την πλανητική άμυνα γνωστή ως εκτροπή δέσμης ιόντων. «Κατευθύνετε τη δέσμη ιόντων έτσι ώστε να χτυπήσει τον αστεροειδή κατά μήκος του διανύσματος ταχύτητάς του. Εκτρέποντας τη δέσμη ιόντων, κατανέμετε αυτή τη δύναμη σε μήνες ή ίσως ακόμη και σε ένα ή δύο χρόνια», είπε.
Η χρήση αυτής της ιδέας δέσμης ιόντων έχει πολλά πλεονεκτήματα, πρόσθεσε ο Brophy. Πρώτον, είναι μια πολύ ελεγχόμενη διαδικασία. Λειτουργεί επίσης σε σωρούς συντριμμιών και δεν ενδιαφέρεται για τη δύναμη του αντικειμένου, την υφή του ή την περιστροφή του διαστημικού βράχου.
Η εκτροπή δέσμης ιόντων «είναι μια δυνητικά ελκυστική προσέγγιση που μπορεί να βοηθήσει στην ανακούφιση των προβλημάτων της εκτροπής των πασσάλων συντριμμιών», είπε ο Brophy. Στη συνέχεια, σημείωσε, υπάρχει φυσικά η χρήση πυρηνικής βόμβας ως αντιπερισπασμού, αλλά αυτό θεωρείται από πολλούς ως έσχατη λύση.
Διαβάστε περισσότερα: 8 τρόποι για να σταματήσετε έναν αστεροειδή: Nukes, Paint και Bruce Willis
Μεγάλο σκυλί
Ο Ed Lu είναι εκτελεστικός διευθυντής του Ινστιτούτου Αστεροειδών, ενός προγράμματος του Ιδρύματος B612. Ως αστροναύτης της NASA, πέταξε τρεις διαστημικές αποστολές, περνώντας 206 ημέρες σε τροχιά της Γης για να βοηθήσει στην κατασκευή και τη ζωή στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό.
Ο Lu είναι επίσης ο συν-εφευρέτης του ελκυστήρα βαρύτητας, ενός ελεγχόμενου μέσου εκτροπής αστεροειδών που χρησιμοποιεί μόνο το βαρυτικό πεδίο ενός διαστημικού σκάφους για να μεταδώσει την απαιτούμενη ορμή. Η δοκιμή της ιδέας στο διάστημα σε πειραματική λειτουργία μελετάται επί του παρόντος, είπε.
Από την άποψη της πλανητικής άμυνας, ο Lu έχει πει εδώ και καιρό ότι η εκτροπή δεν είναι το δύσκολο πρόβλημα. «Δεν ήταν ποτέ το δύσκολο κομμάτι. Πάντα ήταν η εύρεση, η παρακολούθηση και η διατήρηση ενός πλήρους καταλόγου και η γνώση πότε κάτι πρόκειται να χτυπήσει», είπε στο Space.com.
Η μεγάλη είδηση για τους αστεροειδείς, είπε ο Lu, είναι το Παρατηρητήριο Vera C. Rubin, που βρίσκεται υπό κατασκευή στο Cerro Pachón στη Χιλή. Αναμένεται να είναι ιδανικό για την ανίχνευση νέων αστεροειδών, καθώς η εγκατάσταση θα παρακολουθεί μεγάλες περιοχές του ουρανού κάθε βράδυ και μπορεί να ανιχνεύσει πολύ αμυδρά, κινούμενα αντικείμενα.
«Είναι το πραγματικά μεγάλο σκυλί και μπορεί να κάνει τις περισσότερες από αυτές τις ανακαλύψεις τα επόμενα χρόνια. Τα πρώτα χρόνια λειτουργίας του είναι τα πιο παραγωγικά. Τότε όλα είναι εύκολη λεία», είπε ο Λου.
Θέματα διακυβέρνησης
Μια πρόσφατη δημόσια δημοσκόπηση διαπίστωσε ότι η παρακολούθηση των τροχιών των αστεροειδών που καταστρέφουν τη Γη πρέπει να είναι η κορυφαία προτεραιότητα της NASA.
«Η παρακολούθηση αστεροειδών που θα μπορούσαν ενδεχομένως να χτυπήσουν τη Γη βρίσκεται ψηλά στη λίστα δημόσιας προτεραιότητας της NASA. Η παρακολούθηση του κλιματικού συστήματος του πλανήτη είναι επίσης κορυφαία προτεραιότητα για τη NASA. Ωστόσο, σχετικά λίγοι Αμερικανοί λένε ότι η αποστολή ανθρώπινων αστροναυτών στο φεγγάρι ή στον Άρη θα πρέπει να είναι κορυφαία προτεραιότητα», ανέφερε ένα εύρημα του «Fact Tank» στις 20 Ιουλίου από το Ερευνητικό Κέντρο Pew.
Η τεχνολογική αντιμετώπιση των σωρών συντριμμιών είναι ένα πράγμα, αλλά φαίνεται επίσης ότι χρειάζεται περισσότερη δουλειά για να διευθετηθούν οι πολιτικές και κοινωνιολογικές πτυχές της άμυνας ενάντια στους αστεροειδείς που έχουν τη Γη στο στόχαστρο τους.
Ο Nikola Schmidt εργάζεται ως ανώτερος ερευνητής και είναι επικεφαλής του Κέντρου Διακυβέρνησης των Αναδυόμενων Τεχνολογιών στο Ινστιτούτο Διεθνών Σχέσεων στην Πράγα. Είναι ο συγγραφέας μιας τρέχουσας ματιάς στα 30 χρόνια ηγεσίας της πλανητικής άμυνας.
«Το πρόβλημα είναι ότι δεν ξέρουμε τι υπάρχει κάτω από την επιφάνεια των σωρών των συντριμμιών», είπε ο Schmidt στο Space.com. «Θα μπορούσαν να υπάρχουν κενά μέσα ή οι χώροι μεταξύ μεγαλύτερων βράχων θα μπορούσαν να γεμίσουν εντελώς με ρεγόλιθους. Αυτό είναι κάτι που δεν γνωρίζουμε και μπορεί να έχει τελείως διαφορετικά αποτελέσματα. Οπότε ναι, η δομή είναι ένα πρόβλημα και επηρεάζει περίπου το 70-80% του πληθυσμού των αστεροειδών.«Θεωρείται ότι είναι σωροί συντριμμιών», είπε.
Καθεστώς ασφαλείας
Στο άρθρο του Schmidt, το οποίο δημοσιεύεται στο τεύχος Ιανουαρίου του περιοδικού Acta Astronautica, σημειώνει ότι σήμερα δεν βρισκόμαστε σε μια κατάσταση στην οποία η Γη θα μπορούσε να υπερασπιστεί ομαλά.
“Αυτό δεν σημαίνει ότι τα όργανα των Ηνωμένων Εθνών, οι ομάδες εμπειρογνωμόνων και ολόκληρη η επιστημονική κοινότητα της πλανητικής άμυνας δεν επικοινωνούν και δεν ανταλλάσσουν πληροφορίες.” Ο Schmidt προσθέτει γρήγορα ότι είναι, αλλά το γεγονός ότι τα κράτη κρατούν τη λήψη αποφάσεων στα χέρια τους θέλει, έρχεται σε αντίθεση με την προετοιμασία σε παγκόσμιο επίπεδο και την αποφυγή περιττών διεθνών συζητήσεων σε περίπτωση άμεσης απειλής.
«Γι’ αυτό τα κράτη έχουν αναπτύξει διεθνή συνεργασία με τη μορφή πολυμερών καθεστώτων ασφαλείας», είπε ο Schmidt. «Θεωρούν διαδικασίες λήψης αποφάσεων που δεν αλλάζουν με βάση τις εκλογές σε συγκεκριμένα κράτη και μπορούν να παρέχουν εγγύηση ασφάλειας για όλους με άνιση συνεισφορά, η οποία είναι ζωτικής σημασίας για την ασφάλεια των μικρών κρατών και τη νομιμότητα των ενεργειών των ισχυρών κρατών – όλων μπορεί να συνεισφέρει ό,τι μπορεί, αλλά όλοι απολαμβάνουν την ίδια ασφάλεια μέσω της συνεργασίας».
Κοσμοπολίτικη ευθύνη
ΠΑΡΟΜΟΙΕΣ ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ:
— Πώς ο αστεροειδής Bennu εξέπληξε το διαστημόπλοιο OSIRIS-REx της NASA, παραλίγο να το σκοτώσει στην πορεία
– Η έκρηξη μετεωρίτη του Τσελιάμπινσκ πάνω από τη Ρωσία πριν από δέκα χρόνια ήταν μια κλήση αφύπνισης για την άμυνα του πλανήτη
– Πώς η αποστολή OSIRIS-REx της NASA θα βοηθήσει στην προστασία της Γης από τον αστεροειδή Bennu και την πτήση του το 2182
Ο Schmidt είπε στο Space.com ότι έχει υποστηρίξει εδώ και χρόνια ότι η υπεράσπιση του πλανήτη αφορά την κοσμοπολίτικη ευθύνη «που προέρχεται από τη συνεχή παραγωγή νέας επιστημονικής γνώσης για τους αστεροειδείς και τις τροχιές τους. Τα ευρήματα αλλάζουν την αντίληψή μας για τον κόσμο γύρω μας καθώς διασχίζει τα όρια των εθνικών κρατών και τη δύναμή τους να κάνουν κάτι για αυτά. Ως εκ τούτου, τα κράτη πρέπει να βρουν έναν τρόπο να συνεργαστούν, διαφορετικά δεν θα εκπληρώσουν τον κύριο λόγο ύπαρξης τους – να παρέχουν ασφάλεια στους πολίτες».
Το Cosmopolitan δεν είναι επίσης το είδος της γλώσσας που πωλείται στο κοινό, συμπεραίνει ο Schmidt, «αλλά η άμυνα στον πλανήτη, όπως όλα τα άλλα στη διαρκώς μεταβαλλόμενη κοινωνία, διατυπώνει εκ νέου τα κοινωνικά συμβόλαια».