Για κάθε Βραζιλιάνο έφηβο που κάνει την πρώτη ομάδα ενός μεγάλου συλλόγου όπως η Κορίνθιανς ή το Σάο Πάολο ή η Φλαμένγκο ή η Φλουμινένσε, υπάρχει μια καλή πιθανότητα να έχει εξασφαλίσει ένα προσοδοφόρο εισιτήριο για το ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο. Οι πέντε πιο ακριβές μεταγραφές στη Βραζιλία αυτή τη σεζόν ήταν όλοι παίκτες που πουλήθηκαν σε έναν από τους μεγαλύτερους συλλόγους της Ευρώπης, την Κρίσταλ Πάλας. Η μέση τιμή μεταγραφής τους ήταν 20 εκατομμύρια λίρες, σύμφωνα με το Transfermarkt. Ο μέσος όρος ηλικίας τους ήταν μόλις 19 ετών.
Η Βραζιλία ήταν πάντα ένα γόνιμο έδαφος για την ανάπτυξη ταλέντων, αλλά η εξαγωγική της βιομηχανία είναι πιο πολυσύχναστη από ποτέ όταν πρόκειται για τους καλύτερους νέους παίκτες, ιδιαίτερα για την Πρέμιερ Λιγκ. Τα τελευταία χρόνια ο αριθμός των Βραζιλιάνων που αγωνίζονται στην κορυφαία κατηγορία της Αγγλίας έχει αυξηθεί από μόλις 12 το 2018 σε 33 την περασμένη σεζόν.
Κάποιοι από αυτούς προέρχονται απευθείας από τη Βραζιλία, άλλοι από άλλους ευρωπαϊκούς συλλόγους, αλλά σχεδόν όλοι έχουν ένα κοινό χαρακτηριστικό: φεύγουν από τη Βραζιλία ως νέοι παίκτες με μια βαλίτσα γεμάτη δυνατότητες και όχι ως τελικό προϊόν.
Ευρωπαίοι πράκτορες δημιούργησαν καταστήματα στη Νότια Αμερική για να διευκολύνουν την άνθηση. Υπήρχε ένα κενό στην αγορά που περιελάμβανε όχι μόνο τη διαχείριση των διαπραγματεύσεων για συμβόλαια, αλλά και την παροχή υποστήριξης 360 μοιρών, από συμβουλές εξέλιξης σταδιοδρομίας έως τη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Πέντε από την ομάδα της Βραζιλίας που αντιμετωπίζουν την Αγγλία το βράδυ του Σαββάτου έχουν υπογραφεί σε ένα πρακτορείο, τη Roc Nation, η οποία έχει στα βιβλία της τον Vinicius Jr και βρίσκεται πίσω από το επόμενο ταλέντο σούπερ σταρ, τον Endrick, και η μετακίνηση του 17χρονου στη Vinicius Madrid θα είναι στη Ρεάλ αυτό το καλοκαίρι. Θα υπήρχαν έξι παίκτες της Roc στην ομάδα της Βραζιλίας αν ο Gabriel Martinelli της Άρσεναλ δεν είχε τραυματιστεί.
«Δεν νομίζω ότι η ροή ταλέντων από τη Βραζιλία στην Ευρώπη έχει αναγκαστικά αυξηθεί», λέει ο Fred Pena, πρόεδρος των επιχειρήσεων της Roc Nation στη Βραζιλία. «Το ταλέντο της Βραζιλίας είναι στην τάση για πάνω από τρεις δεκαετίες. Αυτό που έχει αλλάξει είναι το προφίλ των παικτών που μεταγράφονται στην Ευρώπη. Πάνω από όλα, νεαρά ταλέντα, όχι περισσότερα από 20 ή 21 ετών, πηγαίνουν στα πέντε μεγάλα ευρωπαϊκά πρωταθλήματα.
«Οι παίκτες ηλικίας 22 ετών και άνω πηγαίνουν συνήθως στις λεγόμενες «εναλλακτικές» αγορές, όπως οι χώρες της Μέσης Ανατολής – δηλαδή η Σαουδική Αραβία, τα Εμιράτα και το Κατάρ – ή η Τουρκία, η Ρωσία, η Ουκρανία, οι ασιατικές χώρες, το Μεξικό και το MLS.» Οι τελευταίοι λαμβάνουν επίσης νέα ταλέντα, αλλά όχι τα κορυφαία ταλέντα. Τα καλύτερα νεαρά ταλέντα θα πάνε στο Big Five, με την Premier League να είναι μακράν ο κύριος στόχος».
Η ικανότητα να βγάλει ολόκληρη την οικογένειά της από τη φτώχεια είναι απόλυτη προτεραιότητα
Fred Pena, Roc Nation
Μετά το Brexit, οι αγγλικοί σύλλογοι δεσμεύτηκαν αρχικά από τους νέους κανόνες του Κυβερνητικού Οργάνου (GBE) που έπρεπε να περάσουν οι νέες υπογραφές από το εξωτερικό. Τα κριτήρια ήταν αυστηρά και απειλούσαν να καταπνίξουν την ικανότητα των συλλόγων να αγοράζουν διαμάντια στο ακατέργαστο και αναξιοποίητο δυναμικό στο εξωτερικό. Αλλά ένας νέος κανόνας το περασμένο καλοκαίρι χαλάρωσε αυτούς τους κανόνες και άνοιξε την αγορά, ιδιαίτερα για κλαμπ χαμηλότερα στην τροφική αλυσίδα που αναζητούν λιγότερο γνωστά ταλέντα.
«Η FA παραχώρησε σε συλλόγους το δικαίωμα να υπογράψουν τουλάχιστον δύο παίκτες μπαλαντέρ από όλο τον κόσμο», εξηγεί ο Άλαν Ρέντμοντ, Εκτελεστικός Αντιπρόεδρος της Roc Nation Sports International. «Αυτό σημαίνει ότι παίκτες που μπορεί να μην πληρούσαν προηγουμένως τις απαιτήσεις άδειας εργασίας μπορούν τώρα να μετακινηθούν. Αυτό θα είναι εξαιρετικά επωφελές για τις επιχειρήσεις μας στη Βραζιλία και θα επιτρέψει σε όλους τους συλλόγους να κάνουν πραγματικά scout παγκοσμίως. Το προηγούμενο σύστημα ίσως ευνοούσε τους πλουσιότερους συλλόγους».
Το ίδιο το βραζιλιάνικο ποδόσφαιρο περνάει κάτι σαν εξέλιξη και υπάρχει η επιθυμία να αναβιώσει το δικό του εγχώριο πρωτάθλημα. Ένας νόμος του 2021 ενθάρρυνε τις ιδιωτικές επενδύσεις στους συλλόγους της και από τότε έχουν υπάρξει πολλά παραδείγματα νέας ιδιοκτησίας στη Serie A της Βραζιλίας: Οι ιδιοκτήτες της Μάντσεστερ Σίτι του Άμπου Ντάμπι αγόρασαν το Esporte Clube Bahia στο Σαλβαδόρ. Η αμερικανική 777 Partners, η οποία προσπαθεί να προσθέσει την Everton στο χαρτοφυλάκιό της, αγόρασε τη Vasco da Gama στο Ρίο. Ο Αμερικανός επιχειρηματίας τεχνολογίας John Textor αγόρασε τη Botafogo. Ο Ρονάλντο, ένας από τους μεγαλύτερους παίκτες της Βραζιλίας, αγόρασε την πρώτη ομάδα στην οποία έπαιξε ποτέ: την Κρουζέιρο.
Το περιθώριο ανάπτυξης στο βραζιλιάνικο ποδόσφαιρο είναι σαφές. Ενώ η Πρέμιερ Λιγκ λαμβάνει το 50 τοις εκατό των τηλεοπτικών εσόδων της από το εξωτερικό, μόνο το 2 τοις εκατό των εσόδων του πρωταθλήματος της Βραζιλίας προέρχεται από τις διεθνείς αγορές. Υπάρχουν σημαντικές αναξιοποίητες δυνατότητες εάν το προϊόν μπορεί να πωληθεί σε ξένο κοινό.
Αυτό δεν πρέπει να είναι δύσκολο γιατί το ίδιο το προϊόν είναι ελκυστικό. Η Βραζιλία μπορεί να υπερηφανεύεται για ιστορικούς συλλόγους, γεμάτα στάδια, σκληρούς ανταγωνισμούς, ταλαντούχους εγχώριους παίκτες και άφθονο ταλέντο και ψυχαγωγία στο γήπεδο.
Οργανωτικά, ωστόσο, το βραζιλιάνικο ποδόσφαιρο μπορεί μερικές φορές να θυμίζει κάτι σαν περίπτωση καλαθιού: υπάρχει ένα πολιτικό χάσμα μεταξύ των κορυφαίων συλλόγων που εμποδίζει το είδος της ενότητας που έφερε ζωή στην αγγλική Πρέμιερ Λιγκ στις αρχές της δεκαετίας του 1990, και το πρωτάθλημα έχει μολυνθεί από ιστορία της διαφθοράς και των σκανδάλων. Την περασμένη σεζόν, ο Textor, ο νέος ιδιοκτήτης της Μποταφόγκο, κατηγόρησε τους διαιτητές για εξαπάτηση μετά την ήττα με 3-4 από την Παλμέιρας. «Αυτό το πρωτάθλημα έχει γίνει ένα αστείο», οργίασε στα τελευταία στάδια. «Αυτό είναι γαμημένη διαφθορά».
Κατά κάποιο τρόπο, η Λέγκα είναι ο χειρότερος εχθρός του εαυτού της. Υπάρχει δυνατότητα να αναπτυχθεί η βραζιλιάνικη Serie A σε ένα ακμάζον αυτόνομο προϊόν και να συμπληρωθεί η κερδοφόρα επιχείρηση με την πώληση εγχώριων ταλέντων. Αλλά η οικοδόμηση του πρωταθλήματος απαιτεί τη συνοχή και το όραμα που λείπει αυτή τη στιγμή στην κορυφή του βραζιλιάνικου ποδοσφαίρου. Η πώληση περιουσιακών στοιχείων είναι ένας τρόπος εξόφλησης των χρεών πολλών μεγάλων συλλόγων και παραμένει ο πιο γρήγορος και αποτελεσματικός τρόπος για να τα βγάλετε πέρα.
Και για τους παίκτες, η έλξη της ελίτ της Ευρώπης είναι πιο δυνατή από ποτέ. Είναι μια πιθανή διαδρομή προς την κορυφή του παιχνιδιού καθώς και πρόσβαση σε πλούτο που αλλάζει τη ζωή που δεν συγκρίνεται με τα ποσά που κέρδισαν στη Νότια Αμερική.
«Ας θυμηθούμε ότι οι περισσότεροι νεαροί αθλητές στη Βραζιλία προέρχονται από φτωχές οικογένειες», προσθέτει ο Pena. «Αγαπούν το ποδόσφαιρο και είναι σίγουρα οπαδοί των τοπικών συλλόγων, αλλά η ευκαιρία να βγάλουν ολόκληρη την οικογένειά τους από τη φτώχεια είναι απόλυτη προτεραιότητα». , Ουκρανία, Κίνα, Σαουδική Αραβία, Κατάρ, Μεξικό…
«Για μένα είναι φυσιολογικό ότι σήμερα ένας Βραζιλιάνος νεαρός παίκτης ενδιαφέρεται περισσότερο να αγωνιστεί στην Πρέμιερ Λιγκ ή στο Τσάμπιονς Λιγκ παρά στη Βραζιλιάνικη Serie A ή το Copa Libertadores. Θέλουν να ανταγωνιστούν με τους καλύτερους και στη συνέχεια ελπίζουμε να θεωρηθούν οι καλύτεροι».