CAN THO, Βιετνάμ (AP) — Η Dao Bao Tran και ο αδερφός της Do Hoang Trung, 11χρονα δίδυμα που μεγαλώνουν σε ένα ξεχαρβαλωμένο πλωτό σπίτι στο Δέλτα του Μεκόνγκ, έχουν όνειρα. Ο Τραν λατρεύει την K-pop, παρακολουθεί βίντεο τα βράδια για να μάθει Κορεάτικα και θα ήθελε να επισκεφτεί τη Σεούλ. Ο Τρουνγκ θέλει να γίνει τραγουδιστής.
Αλλά οι ελπίδες της είναι «μη ρεαλιστικές», είπε ο Τρουνγκ: «Ξέρω ότι στο τέλος θα πάω στην πόλη για να προσπαθήσω να βγάλω τα προς το ζην».
Τέτοια όνειρα διαλύονται στον ποταμό Μεκόνγκ στο νότιο Βιετνάμ, μια από τις πιο ευαίσθητες στο κλίμα περιοχές στον κόσμο.
Για τους φτωχούς, το μέλλον είναι ιδιαίτερα αβέβαιο. Μια έκθεση του ΟΗΕ για το κλίμα του 2022 προειδοποίησε ότι θα υπάρξουν περισσότερες πλημμύρες την υγρή περίοδο και περισσότερες ξηρασίες την ξηρή περίοδο. Η μη βιώσιμη άντληση υπόγειων υδάτων και άμμου για κατασκευές έχει επιδεινώσει την κατάσταση. Και καθώς η άνοδος της στάθμης της θάλασσας κατατρώει το νότιο άκρο της και τα φράγματα πλαισιώνουν το Μεκόνγκ ανάντη, η γεωργία στο εύφορο δέλτα γίνεται όλο και πιο δύσκολη. Σύμφωνα με μια έκθεση του 2020 του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου του Βιετνάμ, η συνεισφορά του στο ΑΕΠ του Βιετνάμ μειώθηκε από 27% το 1990 σε λιγότερο από 18% το 2019.
Η φήμη της πόλης για τις εργοστασιακές θέσεις εργασίας που υπόσχονται καλύτερους μισθούς είναι συχνά δύσκολο για τους 17 εκατομμύρια κατοίκους της περιοχής να αντισταθούν.
Η ανύπαντρη μητέρα των διδύμων, Do Thi Son Ca, έφυγε από τη χώρα λίγο μετά τη γέννηση των παιδιών της για να αναζητήσει δουλειά στην πόλη Ho Chi Minh. Την άφησε με τη μητέρα της, την 59χρονη Nguyen Thi Thuy. Επειδή δεν μπορούν να αντέξουν οικονομικά το ενοίκιο της γης, η μικρή οικογένεια ζει από τότε σε ένα μικρό πλωτό σπίτι.
Ο Thuy νοικιάζει ένα μικρότερο σκάφος για να πουλάει ψωμάκια με κρέας και φασόλια στην πλωτή αγορά Cai Rang, τη μεγαλύτερη του είδους της στο Δέλτα του Μεκόνγκ. Σηκώνεται πολύ πριν ξημερώσει για να αχνίσει τα ρολά σε ένα μεταλλικό δοχείο πάνω από λαμπερά κάρβουνα στη μέση του σκάφους. Στέκεται στην πλώρη, τραβώντας ένα τεράστιο ζευγάρι κουπιά για να πάει στην αγορά.
Σε μια καλή μέρα, κερδίζει περίπου 4 $ – μόλις που φτάνει για να βάλει φαγητό στο τραπέζι. Τα δίδυμα έχουν ήδη χάσει δύο χρόνια από το σχολείο γιατί η γιαγιά τους δεν μπορούσε να πληρώσει τα δίδακτρα και η μητέρα τους, που είχε προβλήματα στην πόλη, δεν μπορούσε να βοηθήσει. Τώρα το πλωτό σπίτι της στον ποταμό Χάου, το μοναδικό της καταφύγιο, έχει απόλυτη ανάγκη από δαπανηρές επισκευές και η Θούι αναρωτιέται πώς θα συγκεντρώσει 170 δολάρια πριν από την περίοδο των βροχών.
«Οι καταιγίδες γίνονται πιο έντονες», είπε ο Thuy. Κατά τη διάρκεια της περιόδου των βροχών, οι έντονες βροχοπτώσεις μπορεί να σημαίνουν ότι πρέπει να αντλεί πολύ νερό για να μην βυθιστεί το πλωτό σπίτι της. Η πλημμύρα αναγκάζει τον Thuy να μετακινήσει το σκάφος σε ένα μεγαλύτερο κανάλι για να αποφευχθεί η ζημιά αν παραμείνει αγκυροβολημένο στην ακτή, αλλά το μεγαλύτερο κανάλι εγκυμονεί τους δικούς του κινδύνους με τη μορφή μεγαλύτερων κυμάτων.
Η μετακίνηση από το Μεκόνγκ σε μεγαλύτερες πόλεις ή ακόμα και στο εξωτερικό για καλύτερες προοπτικές δεν είναι κάτι καινούργιο. Αλλά η καθαρή μετανάστευση – η διαφορά μεταξύ των ατόμων που εγκαταλείπουν το δέλτα και εκείνων που μετακινούνται μέσα – υπερτριπλασιάστηκε μετά το 1999. Οι ειδικοί προειδοποιούν ότι οι λόγοι για τη μετανάστευση των ανθρώπων είναι περίπλοκοι και είναι δύσκολο να πούμε πόσο μεγάλο ρόλο παίζει η κλιματική αλλαγή.
«Η κλιματική αλλαγή είναι ταυτόχρονα καταλύτης και επιταχυντής για τη μετανάστευση», δήλωσε η Mimi Vu, ειδική στην εμπορία ανθρώπων και τη μετανάστευση με έδρα την πόλη Χο Τσι Μινχ. Έχει επηρεάσει τα μέσα διαβίωσης και έχει επιδεινώσει τις ανισότητες σε μια περιοχή που εξακολουθεί να είναι λιγότερο ανεπτυγμένη από άλλες περιοχές του Βιετνάμ, είπε. Η περιοχή δεν διαθέτει στέρεα αναπτυξιακά θεμέλια όπως τα υψηλά ποσοστά αποφοίτησης φοιτητών, η συνεπής πρόσβαση σε καθαρό νερό και η επαρκής υγειονομική περίθαλψη.
«Κάθε γενιά εξακολουθεί να παλεύει», είπε.
Και η μετακόμιση στην πόλη δεν εγγυάται τίποτα.
Η μητέρα των διδύμων έκανε μια νέα αρχή όταν μετακόμισε στην πόλη Χο Τσι Μινχ, έπιασε δουλειά σε ένα εργοστάσιο ρούχων, παντρεύτηκε και απέκτησε ένα μωρό. Αλλά τελικά τόσο αυτή όσο και ο σύζυγός της απολύθηκαν – ένας από τους χιλιάδες εργάτες στο Βιετνάμ που έχασαν τη δουλειά τους λόγω χαμηλών παραγγελιών στο εξωτερικό. Έκτοτε επέστρεψαν στο χωριό του. Ο Ca, 34 ετών, δεν έχει τελειώσει ποτέ το σχολείο και ψάχνει για δουλειά, αλλά δεν ξέρει τι θα κάνουν στη συνέχεια.
«Η οικογένειά μου είναι φτωχή. Οπότε δεν σκέφτομαι πολύ μπροστά. Ελπίζω μόνο τα παιδιά μου να αποκτήσουν μια ολοκληρωμένη εκπαίδευση», είπε.
Δεν μπορεί να βοηθήσει την οικογένειά της με τα δίδακτρα ή τις επισκευές σκαφών προς το παρόν και δεν έχει δει τα παιδιά για το Tet, το φεστιβάλ της Σεληνιακής Πρωτοχρονιάς στο Βιετνάμ.
Ο Vu, ο ειδικός στη μετανάστευση, είπε ότι οι μεγαλύτεροι εργαζόμενοι που επιστρέφουν στα χωριά τους μετά από απολύσεις συχνά δεν θέλουν να επιστρέψουν σε μια πόλη όπου οι καθημερινοί αγώνες έχουν «βγάλει τα ροζ γυαλιά τους».
Περιλαμβάνουν τον 50χρονο Φαμ Βαν Σανγκ, ο οποίος έφυγε από την επαρχία του Bac Lieu στα 20 του και μετακόμισε στην πόλη Χο Τσι Μινχ αφού ο απρόβλεπτος καιρός έκανε την καλλιέργεια ρυζιού και γαρίδων να μην είναι πλέον βιώσιμη.
Σήμερα, αυτός και η σύζυγός του Luong Thi Ut, 51 ετών, ζουν σε ένα δωμάτιο 100 τετραγωνικών ποδιών γεμάτο με όλα όσα χρειάζονται για να λειτουργήσουν έναν πάγκο τροφίμων για εργάτες εργοστασίων στην πόλη. Η κύρια προσφορά τους είναι ένα έντονο πιάτο με νουντλς ψαριού σε στιλ Μεκόνγκ που, όπως λέει, φέρνει «παρηγοριά» στους εργάτες του εργοστασίου που νοσταλγούν με μια γεύση από την παλιά τους ζωή.
Ο Σανγκ είπε ότι τον στοιχειώνουν οι αναμνήσεις του σπιτιού του, η αγροτική παιδική του ηλικία και η εκτροφή γαρίδας με την οικογένειά του. «Είμαι λυπημένος για τη γενιά των παιδιών και των εγγονιών που δεν έχουν μέλλον», είπε.
Η κυβέρνηση του Βιετνάμ ενέκρινε ένα σχέδιο για την ενίσχυση της αγροτικής οικονομίας της περιοχής Μεκόνγκ, η οποία παράγει περίπου το ήμισυ του ρυζιού της χώρας και είναι επίσης ζωτικής σημασίας για τη διατροφή άλλων χωρών όπως η Ινδονησία και οι Φιλιππίνες. Το σχέδιο περιλαμβάνει την προσπάθεια νέων τεχνολογιών για τη μείωση των εκπομπών ρυζιού αυξάνοντας παράλληλα τις αποδόσεις και τα κέρδη, τη δημιουργία περισσότερων αλιευμάτων και οπωρώνων και την κατασκευή αεροδρομίων και αυτοκινητοδρόμων για την προσέλκυση ξένων επενδύσεων.
Αλλά στην έκκληση της πόλης Χο Τσι Μιν – μιας πολυσύχναστης μητρόπολης 9,3 εκατομμυρίων κατοίκων και της οικονομικής μηχανής του Βιετνάμ – είναι δύσκολο για πολλούς, ειδικά τους νέους, να αντισταθούν. Ακόμη και οι άνθρωποι στις αγροτικές περιοχές βλέπουν τη μετακόμιση στην πόλη ή, ακόμα καλύτερα, στο εξωτερικό ως τον πιο γρήγορο τρόπο εξόδου από τη φτώχεια, είπε ο 23χρονος Trung Hieu.
Ο Hieu ζει σε έναν κοιτώνα που μοιράζεται με έναν άλλο νεαρό από το Δέλτα. Δουλεύει δύο δουλειές — μια βάρδια 12 ωρών σε ένα εργοστάσιο που κατασκευάζει φαρμακευτικά εξαρτήματα και μετά ώρες οδήγησης μοτοσυκλέτας για μια βιετναμέζικη εταιρεία ιππασίας. Του άρεσε το σχολείο και ήθελε να γίνει δάσκαλος λογοτεχνίας, αλλά το αγροτικό εισόδημα της οικογένειάς του στην επαρχία Ντονγκ Ταπ στο Μεκόνγκ είχε αποδεκατιστεί με τα χρόνια. Όταν τελείωσε το σχολείο, η οικογένειά του έπρεπε να αποφασίσει αν θα τον στείλει στο κολέγιο ή θα επιτρέψει στη μικρότερη αδερφή του να τελειώσει το σχολείο.
Αποφάσισε να μετακομίσει στην πόλη για να μπορέσει να στείλει χρήματα στο σπίτι. «Η αδερφή μου κάνει καλή πρόοδο στο σχολείο, είμαι πολύ χαρούμενος», είπε.
Ο Hieu αρχικά βρήκε την πόλη μπερδεμένη και τον νοσταλγούσε, αλλά σιγά σιγά άρχισε να αγαπά την πόλη. «Προσαρμόζεσαι σταδιακά, επιβιώνεις», είπε. Μαθαίνει πώς να είναι επιτυχημένος στην πόλη: σκληρή δουλειά, αλλά και δικτύωση και επικοινωνία.
Ωστόσο, ελπίζει να πάει μια μέρα στο κολέγιο και να εκπληρώσει το όνειρό του να γίνει δάσκαλος και να εργαστεί σε ένα σχολείο στο Δέλτα όπως αυτό που φοιτούσε ο ίδιος και η αδερφή του. Είπε ότι θα τον έκανε να νιώθει πιο κοντά στο σπίτι.
«Όλοι θέλουν να επιστρέψουν εκεί που γεννήθηκαν και μεγάλωσαν», είπε.
______
Το Associated Press για το κλίμα και το περιβάλλον λαμβάνει χρηματοδότηση από διάφορα ιδιωτικά ιδρύματα. Η AP είναι αποκλειστικά υπεύθυνη για όλο το περιεχόμενο. Στο AP.org μπορείτε να βρείτε τα AP Standards for Working with Charities, μια λίστα με υποστηρικτές και υποστηριζόμενες περιοχές.