Εγγραφείτε στο επιστημονικό ενημερωτικό δελτίο του CNN στο Wonder Theory. Εξερευνήστε το σύμπαν με νέα σχετικά με συναρπαστικές ανακαλύψεις, επιστημονικές προόδους και πολλά άλλα.
Οι αρχαιολόγοι στην Τουρκία ανακάλυψαν πρωτοποριακά στοιχεία που συνδέουν τα προϊστορικά τρυπήματα προσώπου με τα σώματα των ανθρώπων που τα φορούσαν.
Προσωπικά κοσμήματα – συμπεριλαμβανομένων ειδών που μοιάζουν με σκουλαρίκι που πιστεύεται ότι φοριόνταν ως τρυπήματα – έχουν τεκμηριωθεί μεταξύ των λαών της Νεολιθικής ή της Ύστερης Εποχής του Λίθου σε διάφορες τοποθεσίες στη νοτιοδυτική Ασία, με στοιχεία που χρονολογούνται πριν από 12.000 χρόνια. Αλλά κανένα από τα αντικείμενα που ερμηνεύτηκαν ως τρυπήματα δεν είχαν προηγουμένως συνδεθεί άμεσα με μέρη του σώματος στα οποία μπορεί να είχαν φορεθεί.
Τώρα, η ανάλυση των ανασκαφών στον αρχαιολογικό χώρο Boncuklu Tarla στη νοτιοανατολική Τουρκία αποκάλυψε ταφές όπου βρέθηκαν διατρητικά διακοσμητικά κοντά στα αυτιά και το στόμα των ενοίκων του τάφου. Η οδοντική φθορά στους κάτω κοπτήρες αυτών των υπολειμμάτων, τα οποία χρονολογούνται πριν από περίπου 11.000 χρόνια, έμοιαζαν με γνωστά μοτίβα φθοράς που προκαλούνται από τριβή από ένα είδος κοσμήματος που ονομάζεται labret, που φοριέται συχνά κάτω από το κάτω χείλος.
Αυτή είναι η πρώτη φορά που τα τρυπήματα προσώπου μεταξύ των νεολιθικών ανθρώπων από τη Νοτιοδυτική Ασία συνδέονται άμεσα με τα μέρη του σώματος που τρύπησαν, ανέφεραν ερευνητές τη Δευτέρα στο περιοδικό Antiquity. Τα αποτελέσματά τους επιβεβαιώνουν επίσης ότι αυτή η πρακτική ήταν ήδη κοινή στην πρώιμη νεολιθική.
Άνθρωποι όλων των ηλικιών θάφτηκαν στο Boncuklu Tarla, αλλά τα στολίδια που περιγράφηκαν πρόσφατα βρέθηκαν μόνο κοντά σε λείψανα ενηλίκων. Αυτό υποδηλώνει ότι τέτοια στολίδια δεν φορούσαν παιδιά και ότι η απόκτηση αυτών των τρυπημάτων μπορεί να ήταν σημάδι τελετουργίας ενηλικίωσης εντός κοινωνικών ομάδων, σύμφωνα με τη μελέτη.
Υπάρχουν κάποιοι άλλοι τύποι αποδεικτικών στοιχείων για τελετουργίες ενηλικίωσης στη Νεολιθική, όπως οι ταφές στις οποίες το σώμα είναι διατεταγμένο με ορισμένα τεχνουργήματα, “ή η τοποθέτηση του νεκρού σε ορισμένα μέρη που προδιαγράφονται για μια συγκεκριμένη ηλικιακή ομάδα”. Ο ανθρωπολόγος αρχαιολόγος δήλωσε σε ένα email ο Ντούσαν Μπόριτς, αναπληρωτής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Sapienza Università di Roma στην Ιταλία.
«Αλλά δεν μπορώ να σκεφτώ πολλά άλλα παραδείγματα που είναι τόσο συναρπαστικά όσο αυτό», είπε ο Μπόριτς, ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη.
«Απίστευτο» ποσό
Οι κυνηγοί-τροφοσυλλέκτες κατέλαβαν το Boncuklu Tarla περίπου από το 10.300 έως το 7.100 π.Χ. π.Χ., όταν οι άνθρωποι άρχισαν να απομακρύνονται από τον νομαδικό τρόπο ζωής και να ιδρύουν οικισμούς. Η τοποθεσία ανασκάφηκε για πρώτη φορά το 2012 και έκτοτε έχει αποφέρει πληθώρα νεολιθικών διακοσμητικών. Μέχρι σήμερα, έχουν βρεθεί περίπου 100.000 διακοσμητικά αντικείμενα – ένας εκπληκτικός αριθμός, δήλωσε ο συν-συγγραφέας της μελέτης Dr. Emma L. Baysal, αναπληρώτρια καθηγήτρια αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Άγκυρας στην Τουρκία.
«Ο τεράστιος όγκος είναι απίστευτος. Αυτός είναι ένας ιστότοπος ανθρώπων που απλώς αγαπούν τα στολίδια περισσότερο από κάθε άλλο ιστότοπο», είπε ο Baysal στο CNN. «Είχαν τόνους χάντρες και έφτιαχναν περίπλοκα πράγματα από χάντρες», όπως περιδέραια, βραχιόλια, μενταγιόν σε σχήμα ζώου και διακοσμητικά που μπορούσαν να ραφτούν σε ρούχα, είπε ο Baysal.
Κατασκεύαζαν επίσης κοσμήματα για τρύπημα αυτιών και χειλιών. Τα Labret, που φοριούνται ακόμα σε ορισμένους πολιτισμούς στην Αμαζονία και την Αφρική, έχουν διάφορα σχήματα: στρογγυλά, επιμήκη και σε σχήμα δίσκου. Μερικά είναι μακριά και λεπτά, αλλά τα περισσότερα έχουν πιο φαρδύ και πεπλατυσμένο άκρο και ποικίλλουν σε διάμετρο και πλάτος.
Οι επιστήμονες αναγνώρισαν 85 αντικείμενα από τις ταφές Boncuklu Tarla ως κοσμήματα που φοριούνται σε τρυπήματα από υλικά όπως πυριτόλιθο, ασβεστόλιθο, χαλκό και οψιανό. Οι ερευνητές ταξινόμησαν τα labret σε επτά τύπους με βάση το σχήμα τους – όλα είχαν διάμετρο τουλάχιστον 0,3 ίντσες (7 χιλιοστά) και το μακρύτερο ήταν λίγο πάνω από 2 ίντσες (50 χιλιοστά) μήκος.
Τα στολίδια που περιγράφονται ως Τύπος 1 είχαν μακριές άξονες και «όψη σαν νύχι» και πιθανότατα φοριόνταν «εισαγωγημένα στη σάρκα ή στο χόνδρο του αυτιού», σύμφωνα με τη μελέτη. Οι επιμήκεις τύποι 2, 4 και 6 θεωρήθηκαν επίσης σκουλαρίκια. Συγκριτικά, τα labret τύπου 3 και 5 είχαν μικρότερους, πιο βολβούς άξονες – πιο κατάλληλοι για χρήση στα χείλη. Ο τύπος 7, ένας πεπλατυσμένος δίσκος, θεωρήθηκε επίσης ένας τύπος labret.
Μερικά από τα labret μπορεί να αφαιρέθηκαν από την αρχική τους θέση στους τάφους από τρωκτικά, αλλά εξακολουθούσαν να βρίσκονται κοντά στην περιοχή του κεφαλιού και του λαιμού των ανθρώπινων λειψάνων. Άλλα μέρη εξακολουθούσαν να βρίσκονται «σε θέση στο πάνω ή το κάτω μέρος του κρανίου ή κάτω από την κάτω γνάθο», ανέφεραν οι συγγραφείς της μελέτης.
Οι επιστήμονες πίστευαν από καιρό ότι τα νεολιθικά αντικείμενα που ονομάζονταν labrets χρησιμοποιούνταν ως τρυπήματα, «ιδιαίτερα σε σχέση με το στόμα ή το αυτί», είπε ο Dusan.
«Ωστόσο, έχουμε τώρα αδιαμφισβήτητα και ισχυρά συμφραζόμενα στοιχεία από την τοποθεσία Boncuklu Tarla ότι εδώ, και πιθανότατα σε άλλες γενικά σύγχρονες τοποθεσίες, τέτοια αντικείμενα συνδέονταν στην πραγματικότητα με αυτά τα μέρη του σώματος, καθώς βρέθηκαν σε ταφές και πιθανότατα φορέθηκαν κατά τη διάρκεια την περίοδο.» όπως και στη ζωή».
«Ένα είδος κοινωνικής θέσης»
Αν και τα παιδιά θάβονταν με μενταγιόν και χάντρες, κανένα από αυτά δεν είχε σκουλαρίκια ή λάμπρες κοντά στο κεφάλι, το λαιμό ή το στήθος τους, γεγονός που υποδηλώνει ότι τα τρυπήματα προσώπου προορίζονταν για ενήλικες, κατέληξαν οι ερευνητές.
«Μάλλον έχει να κάνει με την ενηλικίωση», είπε ο Baysal. «Ίσως κάποιο είδος κοινωνικής θέσης που σχετίζεται με την ηλικία ή έναν συγκεκριμένο ρόλο στην κοινωνία».
Για τους αρχαιολόγους που εργάζονται για να κατανοήσουν πώς οι προϊστορικοί λαοί παρουσιάζονταν ο ένας στον άλλον και σε εξωτερικές ομάδες, τα τρυπήματα και άλλα είδη διακόσμησης σώματος είναι «η απόλυτη καλύτερη πηγή πληροφοριών που έχουμε για τους ανθρώπους αυτής της περιόδου μέχρι να εφευρεθεί η γραφή». οι ίδιοι απευθείας», είπε ο Baysal.
Αυτή η μορφή προσωπικής έκφρασης μπορεί να έχει τις ρίζες της στις μυθολογίες των παραδοσιακών κοινωνιών, πρόσθεσε ο Ντούσαν, όπου «ένα συγκεκριμένο είδος μύθων αναφέρεται στην προέλευση των στολιδιών και της διακόσμησης του σώματος, υποδηλώνοντας ότι η διακόσμηση του σώματος θεωρείται ως πράξη που υπερβαίνει «Είναι καθαρά αισθητικές ανησυχίες», είπε. «Το να φοράς κοσμήματα σώματος θα μπορούσε να ήταν περισσότερο μια πράξη προσωπικής ανάπτυξης και προσωπικής προστασίας».
Αυτά τα κοσμήματα μοιράζονται όχι μόνο εργαλεία ή άλλα τεχνουργήματα της καθημερινής ζωής, αλλά και μια πολύ συγγενή άποψη για τους νεολιθικούς ανθρώπους, καθώς το ανθρώπινο κίνητρο για έκφραση ταυτότητας ή κοινότητας μέσω τρυπημάτων και άλλων προσωπικών στολισμών συνεχίζεται μέχρι σήμερα.
«Όταν φοράς σκουλαρίκια, δεν μπορείς να δεις τα σκουλαρίκια που φοράς. Δεν το κάνεις για τον εαυτό σου γιατί δεν μπορείς να τα δεις. Το κάνουν για να εκπροσωπήσουν τον εαυτό τους σε άλλους ανθρώπους. Και δεν νομίζω ότι αυτό έχει αλλάξει σε όλα αυτά τα χιλιάδες χρόνια», είπε ο Baysal. «Είναι ένας τρόπος για μας να ταυτιζόμαστε με ανθρώπους από το παρελθόν και να σκεφτόμαστε, «Στην πραγματικότητα, είναι αρκετά παρόμοια με εμάς».
Η Mindy Weisberger είναι επιστημονική συγγραφέας και παραγωγός μέσων ενημέρωσης της οποίας η δουλειά έχει εμφανιστεί στα περιοδικά Live Science, Scientific American και How It Works.
Για περισσότερες ειδήσεις και ενημερωτικά δελτία του CNN, δημιουργήστε έναν λογαριασμό στο CNN.com