Φωτογραφία: Getty Images
ΕγώΤον 19ο αιώνα, ένας Γάλλος Καναδός ονόματι Alexis St. Martin πυροβολήθηκε στο στομάχι σε ένα σταθμό εμπορίας γούνας όταν κάποιος εκτόξευσε κατά λάθος ένα μουσκέτο από κοντινή απόσταση. Επέζησε, αλλά τα τραύματά του άφησαν μια τρύπα στο στομάχι του. Αυτό κυριολεκτικά προσέφερε μια πρώιμη εικόνα για τον αντίκτυπο των συναισθημάτων και της ψυχικής μας υγείας στο έντερο. Μέσα από προσεκτικά πειράματα, ο χειρουργός William Beaumont ανακάλυψε ότι η ψυχική κατάσταση του St. Martin είχε άμεσες φυσιολογικές επιπτώσεις στη δραστηριότητα του στομάχου του: για παράδειγμα, όταν ένιωθε ευερέθιστος, η πέψη του επιβραδύνθηκε. Κάπως έτσι οι συναισθηματικές του καταστάσεις εκδηλώθηκαν στη συγκεκριμένη τοπική βιολογία του εντέρου του.
Οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν βιώσει τις εντερικές συνέπειες των συναισθηματικών τους συναισθημάτων. Η νευρικότητα πριν από μια εξέταση μπορεί να οδηγήσει σε ναυτία ή ακόμα και έμετο. Η βαθιά θλίψη μπορεί να σας κάνει να χάσετε την όρεξή σας ή ίσως να προκαλέσει μια ακόρεστη πείνα. Τα συμπτώματα του εντέρου είναι κοινά σε ψυχικές ασθένειες, από αλλαγές της όρεξης στην κατάθλιψη έως τον εξουθενωτικό «ψυχοσωματικό» πόνο στο στομάχι. Πολλά από τα συναισθήματά μας είναι εντερικά συναισθήματα.
Αλλά το έντερο δεν ανταποκρίνεται μόνο στα συναισθηματικά συναισθήματα, αλλά και τα επηρεάζει. Πάρτε αηδία. Η αηδία είναι σπλαχνική. Το στομάχι μας, όπως και η καρδιά μας, έχει κανονικό ηλεκτρικό ρυθμό. ακόμη και μόνο Βλέπω Κάτι αηδιαστικό προκαλεί διαταραχές, που ονομάζονται «αρρυθμίες», σε αυτή τη μετάδοση ηλεκτρικού σήματος. Αν και η αηδία είναι απαραίτητη για την επιβίωση—μας βοηθά να αποφύγουμε την ασθένεια και να παραμείνουμε ζωντανοί—η αηδία γίνεται παθολογική σε πολλές ψυχικές ασθένειες. Για παράδειγμα, στην ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή (OCD), η βρωμιά ή τα μικρόβια μπορεί να απασχολήσουν τις σκέψεις ενός ατόμου και να προκαλέσουν συμπτώματα όπως το καταναγκαστικό πλύσιμο των χεριών. Η αυτοαηδία είναι κοινή στην κατάθλιψη και στις διατροφικές διαταραχές. Και ακόμη και η μετατραυματική διαταραχή μπορεί να προκληθεί από βαθιά αηδιαστικό τραύμα.
Η παθολογική αηδία είναι ιδιαίτερα δύσκολο να αντιμετωπιστεί: η θεραπεία έκθεσης και άλλες ψυχολογικές προσεγγίσεις είναι πολύ λιγότερο αποτελεσματικές από ό,τι για ψυχολογικά προβλήματα που βασίζονται στον φόβο. Πριν από μερικά χρόνια, όταν εργαζόμουν ως νευροεπιστήμονας στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ, αναρωτιόμουν εάν τα μη φυσιολογικά σήματα από το στομάχι θα μπορούσαν να προκαλέσουν αποφυγή αηδίας. Πραγματοποίησα ένα πείραμα για να ελέγξω αυτήν την υπόθεση και διαπίστωσα ότι η αλλαγή της εντερικής δραστηριότητας ενός ατόμου με ένα κοινό φάρμακο κατά της ναυτίας μείωσε την αποφυγή της αηδίας. Αυτό θα μπορούσε να αντιπροσωπεύει έναν νέο τρόπο αντιμετώπισης της παθολογικής αηδίας σε ψυχολογικές διαταραχές. Για παράδειγμα, ένα φάρμακο κατά της ναυτίας θα μπορούσε να χορηγηθεί αμέσως πριν από τη θεραπεία έκθεσης, επιτρέποντας στους ασθενείς να ξεκινήσουν τη θεραπεία σε μια πιο βέλτιστη εντερική κατάσταση.
Διαβάστε περισσότερα: Πώς έμαθα να ακούω τι μου έλεγε το ένστικτό μου
Έτσι τα συναισθήματα του εντέρου δεν είναι «όλα στο κεφάλι σου» – αλλά δεν είναι «όλα στο έντερο σου». Οι αισθήσεις από το έντερο μεταδίδονται στον εγκέφαλο μέσω του πνευμονογαστρικού νεύρου, του πρωταρχικού καναλιού πληροφοριών που αποστέλλονται από το σώμα στον εγκέφαλο. Ένας δεύτερος τρόπος αντιμετώπισης των «συναισθημάτων του εντέρου» είναι η ηλεκτρική διέγερση αυτού του νεύρου, αλλάζοντας έτσι τον ηλεκτρικό ρυθμό του στομάχου. Ωστόσο, η ιδέα δεν είναι νέα: η διέγερση του πνευμονογαστρικού νεύρου για ασθενείς με σοβαρή κατάθλιψη εισήχθη το 2000.
Μια νέα θεωρία που δημοσιεύθηκε τον Νοέμβριο του 2023 προτείνει ότι η διέγερση του πνευμονογαστρικού νεύρου ενισχύει τα σήματα από το εσωτερικό του σώματος προς τον εγκέφαλο, βοηθώντας μας να προσαρμόσουμε τη συμπεριφορά μας στις τρέχουσες προκλήσεις και ανάγκες μας. Αυτό θα μπορούσε να εξηγήσει γιατί τα αποτελέσματα της διέγερσης του πνευμονογαστρικού νεύρου είναι τόσο εκτεταμένα, αλλάζοντας τη μάθηση, τη μνήμη και τα κίνητρα. Αυτό σημαίνει ότι η ενίσχυση των σημάτων από το έντερο με τη χρήση διέγερσης του πνευμονογαστρικού νεύρου μπορεί να βελτιώσει την ψυχική υγεία σε ορισμένες περιπτώσεις, αλλά θα μπορούσε να είναι αναποτελεσματική ή ακόμη και επιβλαβής σε άλλες περιπτώσεις. Τελικά, πρέπει να εξετάσουμε την κατάσταση και τις ανάγκες του εσωτερικού σώματος ενός ατόμου πριν αυξήσουμε την επιρροή του σώματος στον εγκέφαλο.
Αλλά η σημασία του πνευμονογαστρικού νεύρου επεκτείνεται επίσης σε ακόμη πιο καθιερωμένες θεραπείες: στοιχεία από ποντίκια υποδηλώνουν ότι ο πιο κοινός τύπος αντικαταθλιπτικών (SSRIs ή εκλεκτικοί αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης) απαιτούν το πνευμονογαστρικό νεύρο για να λειτουργήσει. Αυτό, επίσης, θα μπορούσε να παρέχει ενδείξεις για το γιατί τα αντικαταθλιπτικά δρουν ή δεν λειτουργούν σε ένα συγκεκριμένο άτομο και ακόμη και να μας βοηθήσει να καταλάβουμε γιατί μπορεί να προκαλέσουν παρενέργειες σε ορισμένους ανθρώπους.
Εάν ο ρόλος του πνευμονογαστρικού νεύρου μας βοηθά να προσαρμοστούμε στις φυσικές μας ανάγκες, η ενέργεια είναι ίσως η πιο σημαντική εσωτερική ανάγκη όλων. Μια λειτουργία των εντέρων -μαζί με άλλα όργανα- είναι ο μεταβολισμός, μετατρέποντας την τροφή σε ενέργεια που μπορεί να χρησιμοποιήσει το σώμα. Υπάρχουν μυστηριώδεις και εκτεταμένες συνδέσεις μεταξύ του μεταβολικού μας συστήματος και της ψυχικής μας υγείας. Για παράδειγμα, ο επιπολασμός της κατάθλιψης σε άτομα με διαβήτη είναι δύο έως τρεις φορές υψηλότερος από τον γενικό πληθυσμό. Δεν είναι ξεκάθαρο γιατί: ο διαβήτης θα μπορούσε να αυξήσει τον κίνδυνο κατάθλιψης ή το αντίστροφο. Το εργαστήριό μου δοκιμάζει αυτήν τη στιγμή μια τρίτη πιθανότητα: ότι οι κοινόχρηστοι μεταβολικοί παράγοντες θα μπορούσαν να αυξήσουν τον κίνδυνο κατάθλιψης και διαβήτη λόγω των αλληλεπιδράσεων σώματος-εγκεφάλου. Αν έχουμε δίκιο, αυτό θα μπορούσε να ανοίξει ευκαιρίες για μεταβολικές παρεμβάσεις που βελτιώνουν τόσο τη σωματική όσο και την ψυχική υγεία.
Ο εγκέφαλός μας και το ευρύτερο νευρικό μας σύστημα προσαρμόζονται στις υπάρχουσες συνθήκες, συμπεριλαμβανομένων των εσωτερικών μεταβολικών αναγκών του σώματος καθώς και της αντίληψής μας για το περιβάλλον γύρω μας. Εξαιτίας αυτού, η σύνδεση εντέρου-εγκεφάλου σας δεν είναι στατική, αλλά αλλάζει και προσαρμόζεται με την πάροδο του χρόνου. Μια συναρπαστική μελέτη του 2021 διαπίστωσε ότι τα κύτταρα του εγκεφάλου μπορούν να ενεργοποιήσουν εκ νέου την εντερική φλεγμονή που έπασχε προηγουμένως ένα ζώο. Η απλή «μνήμη» της εντερικής φλεγμονής, αποθηκευμένη στα κύτταρα του εγκεφάλου, προκάλεσε τη φυσική κατάσταση στο σώμα. Μερικές φορές ένα «αίσθημα εντέρου» προέρχεται στην πραγματικότητα από τον εγκέφαλο. Αυτός ο ρόλος του εγκεφάλου στα «αισθήματα του εντέρου» σημαίνει ότι ο εγκέφαλός μας είναι ικανός να παράγει δυσλειτουργικά συμπτώματα του εντέρου μόνο μέσω εγκεφαλικών αλλαγών. Αυτή η ικανότητα του εγκεφάλου θα μπορούσε επίσης να έχει οφέλη, ίσως εξηγώντας γιατί η ψυχολογική θεραπεία – που προκαλεί εγκεφαλικές αλλαγές – μπορεί επίσης να θεραπεύσει ορισμένες εντερικές ασθένειες.
Τα συναισθήματα του εντέρου προέρχονται από πολλές πηγές: απευθείας μέσω του εντέρου, μέσω καναλιών επικοινωνίας μεταξύ του εντέρου και του εγκεφάλου ή ακόμα και μέσω του ίδιου του εγκεφάλου. Όταν χρησιμοποιούμε τη νευροεπιστήμη για να αποκρυπτογραφήσουμε τη δυναμική επικοινωνία μεταξύ του εντέρου και του εγκεφάλου, μπορούμε να αρχίσουμε να καταλαβαίνουμε Το πώς αυτές οι διαδικασίες επηρεάζουν τη ζωή μας βοήθησαν τους προγόνους να επιβιώσουν – και πώς μπορούμε να τις χρησιμοποιήσουμε καλύτερα για να βελτιώσουμε τη συναισθηματική και ψυχική ευεξία. Η αίσθηση του εντέρου μπορεί να έχει πολλές πιθανές αιτίες, αλλά η καθεμία αντιπροσωπεύει μια πιθανή λύση ψυχικής υγείας.
Επικοινωνήστε μαζί μας στο Letters@time.com.