Έχουν περάσει 30 χρόνια από τότε που η Αγγλία κέρδισε το Παγκόσμιο Κύπελλο Ράγκμπι Γυναικών στη Σκωτία – ένα επαναστατικό γεγονός που μπορεί να είναι το πιο απίθανο τουρνουά στην ιστορία του αθλητισμού.
Παρά τη σφοδρή αντίθεση από τους επόπτες των δεινοσαύρων της ένωσης ράγκμπι, στρώθηκε με φαξ από ένα ντουλάπι στο στάδιο Meadowbank από μια ομάδα προκλητικών Σκωτσέζων παικτών, εξοργισμένοι που το όνειρό τους να παίξουν σε Παγκόσμιο Κύπελλο είχε συντριβεί από αυτούς. Αποφάσισαν σε μια παμπ στο Leith ότι το τουρνουά θα διεξαχθεί το 1994, παρά μια φαινομενικά αδύνατη προθεσμία.
Αν αυτό ακούγεται σαν κάτι γραμμένο από σεναριογράφο, είναι. Η ιστορία πρόκειται να ειπωθεί στη σκηνή στο μιούζικαλ 90 Days στο Edinburgh’s Traverse Theatre για να τιμήσει την επέτειο ενός τουρνουά που δεν έπρεπε ποτέ να πραγματοποιηθεί.
Η Sue Brodie πίνει τον καφέ της στο ξενοδοχείο Raeburn στο Εδιμβούργο. Σε μια γκρίζα μέρα στην πρωτεύουσα της Σκωτίας, κοιτάζει κανείς έξω από το παράθυρο στο γήπεδο ράγκμπι του Edinburgh Academicals, όπου 6.000 άνθρωποι συγκεντρώθηκαν για να παρακολουθήσουν τον τελικό του 1994 – το περήφανο αποκορύφωμα ενός ορόσημου δεκαπενθήμερου.
Ο Μπρόντι ήταν η κινητήρια δύναμη πίσω από αυτό. Κουνάει το κεφάλι της και θυμάται.
«Ήταν απίστευτα αφελές. Ήρθαν 400 παίκτες από όλο τον κόσμο. Υπήρχαν πολλά πράγματα που θα μπορούσαν να πάνε στραβά», λέει.
Δίπλα της κάθεται η Σάντρα Κολαμαρτίνο, η Σκωτσέζα συμπαίκτριά της, η οποία εξηγεί γιατί συνέχισαν να σπρώχνουν μπροστά. «Ήταν ο μόνος τρόπος για να διατηρηθεί η πρόοδος του γυναικείου ράγκμπι», λέει. «Αν είχαμε χάσει τη δυναμική, μπορεί να ήμασταν μια δεκαετία πίσω από αυτό που βρισκόμαστε τώρα».
Αυτό το Σαββατοκύριακο η Σκωτία θα παίξει στο Women’s Six Nations μπροστά σε ένα ρεκόρ κόσμου στο Hive Stadium στο Εδιμβούργο, αλλά το άθλημα δεν ήταν όπως καθιερώθηκε πριν από 30 χρόνια.
Το 1991 έγινε το πρώτο Παγκόσμιο Κύπελλο Γυναικών στην Ουαλία. Έχοντας αυτό υπόψη, η Ολλανδία συμφώνησε να φιλοξενήσει την εκδήλωση το 1994. Οι Σκωτσέζοι, που έπαιξαν τον πρώτο τους διεθνή αγώνα με την Ιρλανδία στο Raeburn Place πέρυσι, ήταν ένα από τα 16 έθνη που εγγράφηκαν.
Όμως μόλις τρεις μήνες πριν από τη διοργάνωση, το Διεθνές Συμβούλιο Ράγκμπι ενημέρωσε τους Ολλανδούς ότι δεν είχαν άδεια να φιλοξενήσουν ένα τέτοιο τουρνουά. Έτσι το Παγκόσμιο Κύπελλο ακυρώθηκε, έστω κι αν εκατοντάδες όνειρα γκρεμίστηκαν.
«Δεν ήταν η κατάλληλη στιγμή για το IRB», λέει ο Colamartino. «Τραβήχτηκαν σε μια συζήτηση για το γυναικείο ράγκμπι στην οποία δεν ήθελαν να είναι μέρος εκείνη την εποχή. Προσπάθησαν ενεργά να μας φιμώσουν και να μας βάλουν στη θέση μας».
Μόνο που ο Μπρόντι δεν το είχε. Μιλάει ήρεμα και ήρεμα, περισσότερο οργανώτρια παρά ταραξία, αλλά και πάλι τα νερά τρέχουν βαθιά.
«Όταν έφτασε το φαξ απογοητεύτηκα τόσο πολύ», λέει ο Brodie. «Ο συνδυασμός αυτού του συναισθήματος και του συναισθήματος «Αυτό δεν μπορεί να συμβεί» με ώθησε να κάνω κάτι».
Κάλεσε μια συνάντηση της ομάδας στο Todd’s Tap και περιέγραψε ένα σχέδιο τόσο ανόητο που ήταν απολύτως λογικό – τουλάχιστον μετά από μερικά ποτά. Οι γυναίκες της Σκωτίας θα φιλοξενούσαν το τουρνουά στη θέση της Ολλανδίας. Χωρίς επαγγελματικό προσωπικό, χωρίς ιδέα τι κάνουν και μόνο 90 ημέρες για να το κάνουν.
«Όσο περισσότερη μπύρα ήπιαμε, τόσο πιο πεπεισμένοι ήμασταν ότι ήταν η καλύτερη ιδέα που είχαμε ακούσει ποτέ γιατί σήμαινε ότι το όνειρό μας επέστρεφε στη ζωή», λέει ο Colamartino. «Ένας από τους παίκτες ήταν νοσοκόμα, οπότε η Σου της είπε: «Λοιπόν, μπορείς να οργανώσεις όλα τα ασθενοφόρα». Ήμουν γραφίστας στο Πανεπιστήμιο Heriot-Watt, οπότε μπόρεσα να μείνω περισσότερο και να δημιουργήσω το πρόγραμμα στα κρυφά. Ο σύντροφός μου τότε δούλευε σε τράπεζα. Ήταν λοιπόν ο ταμίας. Όλα χωρίστηκαν με τέτοιο τρόπο ώστε να συγκεντρώσουμε τις δεξιότητές μας και να συγκεντρώσουμε τους πόρους μας».
Έλεγχος της αποστολής – ή έδρα της ντουλάπας σκούπας – για το «Παγκόσμιο Κύπελλο», όπως το αποκαλούσαν για να ματαιώσουν τα σχέδια του IRB, ήταν το αθλητικό κέντρο Meadowbank, όπου ο Μπρόντι ασκούσε καθήκοντα διευθυντή.
Από ένα μικρό δωμάτιο, γήπεδα, διαιτητές, καταλύματα, διαπίστευση, πρόσβαση στα μέσα ενημέρωσης και οτιδήποτε άλλο σχετίζεται με ένα παγκόσμιο τουρνουά συγκεντρώθηκαν μέσα σε λίγα λεπτά.
«Σταθερά τηλέφωνα, γλώσσες, ζώνες ώρας, φαξ… ήταν πολύ αγχωτικό», λέει ο Brodie. «Αλλά ήταν η μόνη επιλογή. Θέλαμε απλώς να παίξουμε».
Το IRB απείλησε τις συμμετέχουσες χώρες με κυρώσεις. Η Νέα Ζηλανδία και η Ολλανδία ήταν μεταξύ εκείνων που απέσυραν τις ομάδες τους. Για να καταστεί βιώσιμο, χρειάστηκαν 12 ομάδες και δύο εβδομάδες πριν από το τουρνουά η Ισπανία αποκλείστηκε, έτσι οι Σκωτσέζοι μαθητές επιστρατεύτηκαν ως αντικαταστάτες έκτακτης ανάγκης.
Στη συνέχεια, υπήρχε ένα άλλο χτύπημα στο δρόμο.
«Δέκα μέρες πριν από την έναρξη, μας είπαν ότι οι Ρώσοι στην πραγματικότητα δεν είχαν πού να μείνουν. Και έφτασαν στο Μάντσεστερ χωρίς χρήματα και χωρίς μεταφορά», λέει ο Brodie. «Έκανα έκκληση στο τοπικό ραδιόφωνο – σε αυτό το σημείο το τουρνουά είχε ήδη αποκτήσει κάποια δυναμική – και κανονίσαμε να τοποθετηθούν σε οίκο φροντίδας στο Λίβινγκστον για δύο εβδομάδες. Ήταν ακριβώς δίπλα στο γήπεδο ράγκμπι, έτσι είχαν και μια προπονητική εγκατάσταση.»
«Ήταν δεδομένο», προσθέτει ο Colamartino. «Όταν έφτασαν, το μόνο που είχαν μαζί τους ήταν πολλά μπουκάλια βότκας και ρωσικές κούκλες. Η Pizza Hut παρέδιδε δωρεάν πίτσες κάθε βράδυ και μια εταιρεία μικρών λεωφορείων τους παρείχε λεωφορείο για δύο εβδομάδες, αλλά το λεωφορείο χάλασε στο δρόμο για τον αγώνα εναντίον μας. Γι’ αυτό άργησαν σε αυτό το παιχνίδι».
Η ομάδα του Καζακστάν, που έφερε έναν κομμωτή της ομάδας, είχε ένα λεωφορείο και ταξίδεψε μέχρι τη Σκωτία για να λάβει μέρος. Τους πήρε τρεις μέρες. Οι Ιάπωνες επέλεξαν να πετάξουν μέσα και φορούσαν πανομοιότυπα κόκκινα καπέλα με κορυφές στους αγώνες, κάτι που αποδείχτηκε εφιάλτης για κάθε σχολιαστή.
Ήταν τρελό, το Παγκόσμιο Κύπελλο της Άγριας Δύσης, αλλά υπήρχε κάτι στο τουρνουά που αιχμαλώτισε τη φαντασία. Το πλήθος ήρθε. Το ρεπορτάζ έσκασε. Ήταν υπέροχο για τους ερασιτέχνες που έπαιζαν.
«Αυτές ήταν απολύτως οι καλύτερες μέρες της ζωής μου», λέει ο Colamartino. «Ο ενθουσιασμός, ο ενθουσιασμός, η συγκίνηση του κοινού, η εμπειρία που έχουμε να μοιραστούμε. Ήταν καταπληκτικό.”
Οι Σκωτσέζοι αποκλείστηκαν στα προημιτελικά, αφήνοντας την Αγγλία και τις υπερασπιστές των πρωταθλητών ΗΠΑ να φτάσουν στον τελικό, ο οποίος προβλήθηκε στο BBC με τον Bill McLaren, τη φωνή του Ράγκμπι, να σχολιάζει. Η Αγγλία κέρδισε 38:23 και αναδείχθηκε πρωταθλήτρια κόσμου για πρώτη φορά.
Το τρόπαιο και τα μετάλλια των νικητών ήταν δικά τους – μόνο που δεν υπήρχε ένδειξη των νικητών στα μετάλλια. «Δεν είχαμε χρόνο να ταξινομήσουμε τα μετάλλια του νικητή ή του δεύτερου, οπότε κάθε παίκτης στο τουρνουά πήρε το ίδιο μετάλλιο», λέει ο Colamartino.
Εκείνο το βράδυ, όλοι οι συμμετέχοντες από τα 12 έθνη συναντήθηκαν για ένα αποχαιρετιστήριο δείπνο και ένα κέιλντ στο ξενοδοχείο Grosvenor House στο Εδιμβούργο. Τα μαλλιά έπεσαν θεαματικά. Ακριβώς στο τέλος του βραδιού ο συναγερμός πυρκαγιάς σήμανε και όλοι έπρεπε να εκκενωθούν. Ήταν ένας ψευδής συναγερμός.
«Η φήμη ήταν ότι οι Αμερικανοί είχαν κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για να βγάλουν τους πάντες έξω και να κλέψουν το τρόπαιο», λέει ο Colamartino. «Ένας από το συγκρότημα των ceilidh, που ήταν νηφάλιος, θυμάται ότι είδε την καναδική ομάδα να τραγουδάει και να χορεύει έξω με το πυροσβεστικό όχημα. Οι πυροσβέστες διασκέδασαν κάνοντας αυτό».
Ήταν ο κατάλληλος τρόπος για να κλείσει η αυλαία ενός μοναδικού Παγκόσμιου Πρωταθλήματος, στο οποίο 15 χρόνια αργότερα δόθηκε τελικά το καθεστώς του Παγκοσμίου Κυπέλλου από το IRB.
Χωρίς τον Colamartino η ιστορία θα είχε τελειώσει. Ένιωθε ότι η ταινία άξιζε ένα μεγαλύτερο κοινό, γι’ αυτό εγγράφηκε σε ένα μάθημα σεναρίου για να συμπέσει με το Παγκόσμιο Κύπελλο του 1994. Έγραψε ένα σενάριο και το έδειξε στον Ed Crozier, έναν πρώην πρόεδρο της SRU που είχε υπηρετήσει ως κριτής αφής στο τουρνουά. Τυχαίνει να είναι και θεατρικός παραγωγός.
Από αυτό το σενάριο, επαγγελματικά γυαλισμένο από τη βραβευμένη τηλεοπτική σεναριογράφο Kim Millar, προέκυψε το μιούζικαλ που θα ερμηνεύσει ο Crozier το Σαββατοκύριακο 12-14 Απριλίου. Τα εισιτήρια έχουν ήδη εξαντληθεί και ελπίζει να φέρει την παράσταση στο Λονδίνο για το Παγκόσμιο Κύπελλο Γυναικών της επόμενης χρονιάς και ποιος ξέρει πού αλλού.
«Έχει όλα τα χαρακτηριστικά ενός άλλου Calendar Girl», λέει. «Για μένα, αυτή η παραγωγή δεν αφορά μόνο το ράγκμπι, όπως και το Chariots of Fire δεν αφορούσε μόνο τον αθλητισμό. Έχει να κάνει με το να ξεπεράσεις τις αντιξοότητες και να πετύχεις κάτι παρά όλες τις πιθανότητες. Ο τρόπος με τον οποίο ο Eric Liddell κέρδισε τα 400 μέτρα το 1924 είναι παρόμοιος με τον τρόπο που αυτά τα κορίτσια το έκαναν πέρα από τη γραμμή του τερματισμού.
«Όταν οι άνθρωποι το βλέπουν αυτό, θέλω να σκεφτούν, «Τα πάντα είναι δυνατά»».
Ακόμη και να φιλοξενήσει ένα Παγκόσμιο Κύπελλο σε 90 ημέρες.
Διατίθενται εισιτήρια (£ 20) για τη ζωντανή μετάδοση του 90 Days το Σάββατο 13 Απριλίου στις 20:00. Βλέπω www.90daysplay.co.uk