Σε όλη την Ευρώπη, οι αγρότες διαμαρτύρονται για αλλαγές στους κανονισμούς και στα συστήματα επιδοτήσεων. Μικρότερες διαμαρτυρίες έχουν εξαπλωθεί σε ολόκληρο το Ηνωμένο Βασίλειο – ιδιαίτερα στην Ουαλία, όπου χιλιάδες έχουν συγκεντρωθεί για να εκφράσουν τη δυσαρέσκειά τους για την τελευταία ενημέρωση του Σχεδίου Αειφόρου Γεωργίας (SFS).
Αυτό είναι το σύστημα που προτείνει η κυβέρνηση της Ουαλίας για να αντικαταστήσει την Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) της ΕΕ, η οποία ξόδεψε το μεγαλύτερο μέρος του προϋπολογισμού της σε πληρωμές για κάθε εκτάριο καλλιεργούμενης γης. Το νέο σύστημα στοχεύει να παρέχει στους αγρότες δημόσιο χρήμα για δημόσια αγαθά – με άλλα λόγια, να πληρώνει τους αγρότες από δημόσιους πόρους για τις υπηρεσίες οικοσυστήματος που παρέχουν οι οποίες δεν αποζημιώνονται μέσω της πώλησης προϊόντων. Αυτά περιλαμβάνουν τη δέσμευση άνθρακα, τη διατήρηση των οικοτόπων και τη διατήρηση πολιτιστικών ορόσημων.
Για να λάβουν πληρωμές από το νέο εθελοντικό καθεστώς, οι αγρότες πρέπει να συμμορφωθούν με 17 μέτρα που αποσκοπούν στη βελτίωση της βιοποικιλότητας και στη γενική διαχείριση των εκμεταλλεύσεων.
Ειδικότερα, οι αγρότες έχουν κάνει εξαιρέσεις από την υποχρέωση κάλυψης του 10% της γης τους με δέντρα. Συνήθως οι φράκτες δεν λαμβάνονται υπόψη καθώς ο στόχος είναι να αυξηθεί το μέγεθος και ο αριθμός των δασών στα αγροκτήματα. Επιπλέον, οι αγρότες υποχρεούνται να διαχειρίζονται το 10% της γης τους για ημιφυσικούς οικοτόπους, όπως λιβάδια πλούσια σε είδη. Οργανισμοί όπως η Coed Cadw (Woodland Trust Cymru) τονίζουν ότι η κάλυψη των δέντρων στο μέσο αγρόκτημα της Ουαλίας είναι ήδη περίπου 6-7%.
Ωστόσο, η απαίτηση δενδροφύτευσης μπορεί να είναι δύσκολη για τους ενοικιαστές που χρειάζονται άδεια από τους ιδιοκτήτες γης, ενώ οι αγρότες με υποθήκες μπορεί να απορριφθούν από τις τράπεζες, καθώς η φύτευση δέντρων θα μπορούσε να μειώσει την αξία της γης.
Σε μια πρόσφατη εκδήλωση που παρακολούθησα στο Narberth της Νότιας Ουαλίας, ο πρόεδρος της National Farmers’ Union Cymru Aled Jones είπε ότι η απαίτηση του 10% ήταν πολύ υψηλή και θα έβλαπτε την παραγωγή τροφίμων (το ΗΒ εισάγει ήδη περίπου το 46% των τροφίμων του). και της αγροτικής οικονομίας. Θα πρέπει επίσης να ληφθεί υπόψη η συνέχιση της ουαλικής γλώσσας: το 43% των εργαζομένων στη γεωργία μιλούν ουαλικά, μακράν την καλύτερη γλώσσα οποιουδήποτε τομέα.
Η οικονομική κρίση πλησιάζει
Οι κυβερνήσεις δεσμεύονται να επιτύχουν καθαρούς μηδενικούς στόχους, ενώ οι αγρότες προσκολλώνται στα προς το ζην σε ένα δύσκολο οικονομικό κλίμα. Οι αγρότες λαμβάνουν πολύ λίγο από την αξία πωλήσεων των προϊόντων τους. Οι γαλακτοπαραγωγοί στο Ηνωμένο Βασίλειο λαμβάνουν συνήθως λιγότερο από 1 π. της λιανικής αξίας ενός μπλοκ τυριού 480 γραμμαρίων.
Το κόστος παραγωγής αυξάνεται παγκοσμίως. Οι τιμές των ζωοτροφών, των καυσίμων και των λιπασμάτων έχουν εκτοξευθεί στα ύψη, μαζί με τα επιτόκια και το κόστος ενέργειας, καθιστώντας δυσκολότερο από ποτέ την κερδοφορία. Πολλοί αγρότες θα μπορούσαν να σταματήσουν τις δραστηριότητές τους εάν το εισόδημά τους από τις επιδοτήσεις μειωθεί, ιδιαίτερα σε μικρότερες εκμεταλλεύσεις.
Έρευνα που ανατέθηκε από την κυβέρνηση της Ουαλίας δείχνει ότι το νέο σύστημα θα μειώσει τα αγροτικά εισοδήματα και θα προκαλέσει συνολική ετήσια απώλεια 199 εκατομμυρίων λιρών (250 εκατομμύρια δολάρια) στην αγροτική οικονομία της Ουαλίας. Ο αριθμός των ζώων προβλέπεται να μειωθεί, με την απώλεια θέσεων εργασίας στη γεωργία.
Και αυτός ο αριθμός δεν λαμβάνει υπόψη τον έμμεσο αντίκτυπο στις αγροτικές οικονομίες, οι οποίες συχνά εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τη γεωργία. Αυτό έρχεται μετά από χρόνια που είπαν στους Βρετανούς αγρότες ότι θα υποστηριχθούν οικονομικά για τη μετάβαση σε μια πράσινη οικονομία. Πολλοί νιώθουν μια αίσθηση προδοσίας. Οι ακριβείς λεπτομέρειες πληρωμής για το SFS θα ανακοινωθούν αργότερα το 2024 και αυτή η αβεβαιότητα ανησυχεί πολλούς.
Η πτώση των επιδοτήσεων θα αναγκάσει ορισμένους Βρετανούς αγρότες να πουλήσουν την παραγωγή τους. Ορισμένες φάρμες ήδη αγοράζονται από μεγάλα επενδυτικά κεφάλαια για την παραγωγή ξυλείας και την πώληση πιστώσεων άνθρακα σε εταιρείες που θέλουν να «αντισταθμίσουν» τις εκπομπές τους – μια πρακτική που έχει επικριθεί ως «πράσινο πλύσιμο». Μια εταιρεία επενδύσεων έχει ήδη αγοράσει πολλές ουαλικές φάρμες με τον δεδηλωμένο στόχο να αποκτήσει έως και 166.000 εκτάρια στην Ουαλία και να γίνει ένας από τους μεγαλύτερους ιδιοκτήτες γης στη χώρα.
Μια νέα μορφή πολιτικής
Βρισκόμαστε μάρτυρες των ορίων μιας πράσινης μετάβασης που περιορίζεται από μέτρα λιτότητας, επιβάλλοντας στην προκειμένη περίπτωση την ευθύνη για απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκμεταλλεύσεις σε μεμονωμένες εκμεταλλεύσεις. Αυτό συμβαίνει αντί να αντιμετωπίζονται οι συστημικές προκλήσεις.
Οι κρατικές επενδύσεις στη γεωργία της Ουαλίας μειώθηκαν σε πραγματικούς όρους την τελευταία δεκαετία. Οι αγρότες φοβούνται ότι η χρηματοδότηση του νέου προγράμματος δεν θα φτάσει αρκετά μακριά ώστε να ωφεληθεί η δενδροφύτευση και η δημιουργία οικοτόπων. Η χαμηλή απορρόφηση, με πολλές εκμεταλλεύσεις να πωλούνται, μπορεί να μην είναι κακό για την κυβέρνηση της Ουαλίας, εάν προσπαθεί απλώς να μειώσει τις δημόσιες δαπάνες και τις εκπομπές από τη γεωργία. Αυτό θα καταστήσει επίσης περισσότερη γη διαθέσιμη για δασοκομία, βοηθώντας την Ουαλία να επιτύχει τους στόχους της δενδροφύτευσης.
Ωστόσο, όταν η παραγωγή τροφίμων μειώνεται, εισάγονται περισσότερα τρόφιμα, γεγονός που απλώς μετατοπίζει τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις της παραγωγής τροφίμων σε άλλα μέρη του κόσμου. Εναλλακτικές λύσεις όπως η αγροδασοκομία θα μπορούσαν να γεφυρώσουν το χάσμα μεταξύ αυτών των ανταγωνιστικών απαιτήσεων επιτρέποντας στα δέντρα να υποστηρίζουν, αντί να εμποδίζουν, την παραγωγή τροφίμων. Σε ένα παράδειγμα, που ονομάζεται silvopasture, σειρές δέντρων φυτεύονται σε χωράφια σε τακτά χρονικά διαστήματα, έτσι ώστε τα ζώα να μπορούν να βόσκουν ή να καλλιεργούνται καλλιέργειες και στις δύο πλευρές.
Η μετάβαση στο γεωργικό σύστημα θα πάρει χρόνο και θα απαιτήσει ευρύτερες μεταρρυθμίσεις και μεγαλύτερη οικονομική ασφάλεια για τους αγρότες. Δεδομένου ότι το Ηνωμένο Βασίλειο είναι ο τρίτος μεγαλύτερος εισαγωγέας προϊόντων ξυλείας στον κόσμο και μόνο το 15% της Ουαλίας είναι δασική σε σύγκριση με το 39% του συνόλου της ΕΕ, χρειάζονται περισσότερα δέντρα. Ωστόσο, είναι αντιπαραγωγικό για την κυβέρνηση της Ουαλίας να εξοργίζει τους αγρότες – το σύστημα πρέπει να λάβει υπόψη τους περιορισμούς που τους επιβάλλονται.
Οι διαμαρτυρίες των ευρωπαίων αγροτών έχουν ήδη οδηγήσει τις κυβερνήσεις να εγκαταλείψουν ορισμένες από τις προτεινόμενες αλλαγές, όπως η κατάργηση των σχεδίων για τη μείωση στο μισό της χρήσης φυτοφαρμάκων. Ενώ η απογοήτευση των αγροτών είναι δικαιολογημένη, εξακολουθεί να υπάρχει επείγουσα ανάγκη αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής και της οικολογικής κατάρρευσης.
Η κλίμακα αυτής της πρόκλησης απαιτεί μια νέα μορφή πολιτικής που δεν θα βασίζεται στη λιτότητα αλλά στις ανανεωμένες δημόσιες δαπάνες για τα συστήματα τροφίμων και γεωργίας, σε συνδυασμό με ταχεία δράση κατά εκείνων των τμημάτων της εφοδιαστικής αλυσίδας που συσσωρεύουν όλα τα κέρδη.
Τα σούπερ μάρκετ συνεχίζουν να αποκομίζουν εκπληκτικά κέρδη, ενώ οι αγρότες υποφέρουν από χαμηλές τιμές και οι καταναλωτές αντιμετωπίζουν υψηλές τιμές λόγω κερδοσκοπίας. Η απάντηση είναι να μην εγκαταλείψουμε την απαλλαγή από τον άνθρακα ή τους περιβαλλοντικούς κανονισμούς. Η απάντηση είναι να αγωνιστούμε για μια δίκαιη πράσινη μετάβαση, όπου οι αγρότες θα υποστηρίζονται καλύτερα για να κάνουν τις απαραίτητες αλλαγές προς ένα πιο κοινωνικά και περιβαλλοντικά δίκαιο σύστημα τροφίμων.
Αυτό το άρθρο αναδημοσιεύεται από το The Conversation με άδεια Creative Commons. Διαβάστε το αρχικό άρθρο.
Η Alex Heffron δεν εργάζεται, δεν συμβουλεύει, δεν κατέχει μετοχές ή δεν λαμβάνει χρηματοδότηση από οποιαδήποτε εταιρεία ή οργανισμό που θα επωφεληθεί από αυτό το άρθρο και δεν έχει αποκαλύψει σχετικές σχέσεις πέρα από την ακαδημαϊκή της απασχόληση.