Δεν έχουμε κανένα καλό λόγο να πιστεύουμε ότι οι εξωγήινοι είχαν ποτέ επαφή με τη Γη. Σίγουρα, υπάρχουν θεωρίες συνωμοσίας και μερικές αρκετά περίεργες αναφορές για ζημιές σε βοοειδή, αλλά τίποτα το αξιόπιστο. Ο φυσικός Enrico Fermi το βρήκε περίεργο. Η διατύπωσή του για το παζλ, που προτάθηκε τη δεκαετία του 1950 και τώρα είναι γνωστή ως «Fermi Paradox», εξακολουθεί να είναι το κλειδί για την αναζήτηση εξωγήινης ζωής (Seti) και για τη μετάδοση μηνυμάτων με την αποστολή σημάτων στο διάστημα (Meti).
Η Γη είναι περίπου 4,5 δισεκατομμυρίων ετών και η ζωή είναι τουλάχιστον 3,5 δισεκατομμυρίων ετών. Το παράδοξο δηλώνει ότι, δεδομένου του μεγέθους του σύμπαντος, ευνοϊκές συνθήκες για ζωή έχουν πιθανώς υπάρξει πολλές, πολλές φορές. Πού είναι λοιπόν όλοι; Έχουμε καλούς λόγους να πιστεύουμε ότι πρέπει να υπάρχει ζωή εκεί έξω, αλλά κανείς δεν ήρθε να τηλεφωνήσει.
Αυτό είναι ένα πρόβλημα που αντιμετωπίζει ο χαρακτήρας Ye Wenjie στο πρώτο επεισόδιο της σειράς του Netflix “3 Body Problem”. Ενώ εργαζόταν σε ένα ραδιοπαρατηρητήριο, τελικά λαμβάνει ένα μήνυμα από ένα μέλος ενός εξωγήινου πολιτισμού που την ενημερώνει ότι είναι ειρηνιστής και της λέει να μην απαντήσει στο μήνυμα διαφορετικά η Γη θα δεχθεί επίθεση.
Η σειρά θα δώσει τελικά μια λεπτομερή, κομψή λύση στο Fermi Paradox, αλλά θα πρέπει να περιμένουμε μέχρι τη δεύτερη σεζόν.
Ή μπορείτε να διαβάσετε το δεύτερο βιβλίο της σειράς της Cixin Liu, The Dark Forest. Χωρίς spoilers, η εξήγηση στα βιβλία είναι η εξής: «Το σύμπαν είναι ένα σκοτεινό δάσος. Κάθε πολιτισμός είναι ένας ένοπλος κυνηγός, που σέρνεται σαν φάντασμα μέσα από τα δέντρα, σπρώχνει απαλά στην άκρη κλαδιά που εμποδίζουν το δρόμο, προσπαθώντας να προχωρήσει σιωπηλά».
Τελικά, όλοι κρύβονται από όλους τους άλλους. Οι διαφορετικοί ρυθμοί τεχνολογικής προόδου καθιστούν αδύνατη τη διαρκή ισορροπία δυνάμεων και επιτρέπουν στους πολιτισμούς που εξελίσσονται ταχύτερα να εξαφανίσουν όλους τους άλλους.
Σε αυτό το διαρκώς απειλητικό περιβάλλον, όσοι παίζουν καλύτερα το παιχνίδι επιβίωσης είναι αυτοί που επιβιώνουν περισσότερο. Μπήκαμε σε ένα παιχνίδι που γινόταν ήδη πριν φτάσουμε και η στρατηγική που έχουν μάθει όλοι είναι να κρύβονται. Κανείς που γνωρίζει το παιχνίδι δεν θα είναι αρκετά ανόητος για να επικοινωνήσει με κάποιον – ή να απαντήσει σε ένα μήνυμα.
Ο Liu έχει απεικονίσει αυτό που αποκαλεί «το χειρότερο από όλα τα πιθανά σύμπαντα», συνεχίζοντας μια τάση στην κινεζική επιστημονική φαντασία. Δεν λέει ότι το σύμπαν μας είναι ένα πραγματικό σκοτεινό δάσος στο οποίο επικρατεί παντού μια στρατηγική επιβίωσης σιωπής και ληστείας, αλλά ότι ένα τέτοιο σύμπαν είναι δυνατό και ενδιαφέρον.
Η θεωρία του Dark Forest του Liu είναι επίσης αρκετά εύλογη για να ενισχύσει μια τάση στην επιστημονική συζήτηση στη Δύση μακριά από την ανησυχία για την αμοιβαία ακατανοησία και προς την ανησυχία για άμεσες απειλές.
Μπορούμε να δούμε την πιθανή επιρροή του στο πρωτόκολλο για το τι πρέπει να κάνουμε στην πρώτη επαφή, που προτάθηκε το 2020 από τους εξέχοντες αστροβιολόγους Kelly Smith και John Traphagan. «Πρώτον, μην κάνετε τίποτα», καταλήγουν, γιατί το να κάνετε κάτι μπορεί να οδηγήσει σε καταστροφή.
Σε περίπτωση επαφής με εξωγήινους, η Γη θα πρέπει να ειδοποιείται μέσω προκαθορισμένων σημάτων και όχι μέσω αυτοσχέδιων μέσων, υποστηρίζουν. Και θα πρέπει να αποφεύγουμε οτιδήποτε μπορεί να αποκαλύψει πληροφορίες για το ποιοι είμαστε. Η αμυντική συμπεριφορά θα έδειχνε την εξοικείωση μας με τη σύγκρουση, οπότε δεν θα ήταν καλή ιδέα. Τα επιστρεφόμενα μηνύματα θα αποκάλυπταν την τοποθεσία της Γης – επίσης μια κακή ιδέα.
Και πάλι, οι Smith και Traphagan δεν πιστεύουν ότι η θεωρία του Dark Forest είναι σωστή. Θα μπορούσαν να υπάρχουν πραγματικά καλοπροαίρετοι εξωγήινοι εκεί έξω. Η ιδέα είναι απλώς ότι η πρώτη επαφή θα ενέχει υψηλό κίνδυνο σε πολιτισμική κλίμακα.
Αυτό διαφέρει από τις υποθέσεις σε μεγάλο μέρος της ρωσικής λογοτεχνίας της σοβιετικής εποχής για το διάστημα, οι οποίες πρότειναν ότι οι προηγμένοι πολιτισμοί αναγκαστικά κινούνταν πέρα από τη σύγκρουση και επομένως μοιράζονταν μια συντροφική στάση. Αυτό δεν φαίνεται πλέον να θεωρείται εύλογος οδηγός για τα πρωτόκολλα επαφής.
Παρερμηνεύοντας τον Δαρβίνο
Το ενδιαφέρον είναι ότι η θεωρία του Dark Forest είναι σχεδόν σίγουρα λανθασμένη. Τουλάχιστον είναι λάθος στο σύμπαν μας. Παρουσιάζει ένα σενάριο στο οποίο υπάρχει μια δαρβινική διαδικασία φυσικής επιλογής, ένας ανταγωνισμός για επιβίωση.
Η αφήγηση του Κάρολου Δαρβίνου για τον ανταγωνισμό για επιβίωση βασίζεται σε στοιχεία. Αντίθετα, δεν έχουμε καμία απολύτως ένδειξη εξωγήινης συμπεριφοράς ή ανταγωνισμού εντός ή μεταξύ άλλων πολιτισμών. Αυτή είναι πιο διασκεδαστική εικασία παρά καλή επιστήμη, ακόμα κι αν δεχθούμε την ιδέα ότι η φυσική επιλογή μπορεί να λειτουργεί σε επίπεδο ομάδας, σε επίπεδο πολιτισμών.
Ακόμα κι αν υποθέσει κανείς ότι το σύμπαν λειτουργούσε πράγματι σύμφωνα με τη θεωρία της εξέλιξης του Δαρβίνου, το επιχείρημα είναι αμφίβολο. Δεν υπάρχει πραγματικό δάσος σαν το σκοτεινό. Είναι θορυβώδη μέρη όπου συμβαίνει η συνεξέλιξη.
Τα ζωντανά πράγματα αναπτύσσονται μαζί, σε αμοιβαία εξάρτηση και όχι μόνα τους. Τα παράσιτα βασίζονται στους ξενιστές, τα λουλούδια βασίζονται στην επικονίαση από τα πουλιά. Κάθε ζωντανό πλάσμα στο δάσος εξαρτάται από τα έντομα. Αν και η αμοιβαία σύνδεση οδηγεί σε δυσάρεστες, βάναυσες και σύντομες συναντήσεις, παίρνει και άλλες μορφές. Έτσι λειτουργούν τα δάση στον κόσμο μας.
Είναι ενδιαφέρον ότι ο Liu αναγνωρίζει αυτή την αλληλεξάρτηση ως αντίστιξη στη θεωρία του σκοτεινού δάσους. Ο θεατής και ο αναγνώστης λένε επανειλημμένα ότι «τίποτα δεν υπάρχει μόνο του στη φύση» – ένα απόσπασμα από το Silent Spring (1962) της Rachel Carson. Αυτό είναι ένα κείμενο που μας λέει ότι τα σφάλματα μπορεί να είναι φίλοι μας και όχι εχθροί μας.
Η ιστορία του Liu εξηγεί γιατί μερικοί άνθρωποι παίρνουν αμέσως το μέρος των εξωγήινων και γιατί η παρόρμηση να επικοινωνήσετε μαζί τους είναι τόσο μεγάλη παρά όλους τους κινδύνους. Ο Ye Wenjie τελικά ανταποκρίνεται στην προειδοποίηση των εξωγήινων.
Οι αναφορές Carson δεν αναπαράγουν την παλιά ρωσική ιδέα ότι οι εξωγήινοι είναι προοδευτικοί και επομένως συντροφικοί. Αλλά βοηθούν στη δημιουργία μιας πιο ποικίλης και ρεαλιστικής εικόνας από τη θεωρία του σκοτεινού δάσους.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η λύση του Dark Forest στο παράδοξο Fermi δεν είναι πειστική. Το γεγονός ότι δεν ακούμε κανέναν μπορεί επίσης να σημαίνει ότι είναι πολύ μακριά, ότι ακούμε με λάθος τρόπο ή ότι δεν υπάρχει δάσος ή τίποτα άλλο να ακούσουμε.
Αυτό το άρθρο αναδημοσιεύεται από το The Conversation με άδεια Creative Commons. Διαβάστε το αρχικό άρθρο.
Ο Tony Milligan δεν εργάζεται, δεν συμβουλεύει, δεν κατέχει μετοχές ή δεν λαμβάνει χρηματοδότηση από οποιαδήποτε εταιρεία ή οργανισμό που θα ωφεληθεί από αυτό το άρθρο και δεν έχει αποκαλύψει σχετικές σχέσεις πέρα από την ακαδημαϊκή τους απασχόληση.