Εγγραφείτε στο επιστημονικό ενημερωτικό δελτίο του CNN στο Wonder Theory. Εξερευνήστε το σύμπαν με νέα σχετικά με συναρπαστικές ανακαλύψεις, επιστημονικές προόδους και πολλά άλλα.
Οι άνθρωποι που ζούσαν στην Αραβική Χερσόνησο πριν από χιλιάδες χρόνια μπήκαν στην υπόγεια για να νικήσουν τη ζέστη. Μια πρόσφατη μελέτη δείχνει ότι μπορεί να σταμάτησαν εκεί ενώ ταξίδευαν μεταξύ οάσεων και βοσκοτόπων, βυθίζοντας σε τεράστιες υπόγειες σήραγγες όπου είχε κυλήσει λιωμένη λάβα πριν από εκατομμύρια χρόνια.
Ξεκινώντας από τη Λίθινη Εποχή, οι νεολιθικοί βοσκοί κατέβηκαν και κατοικούσαν σε αυτές τις τεράστιες σήραγγες γνωστές ως σωλήνες λάβας, ανακάλυψαν οι αρχαιολόγοι. Ο πιο δροσερός αέρας στο υπόγειο θα παρείχε μια ευπρόσδεκτη ανακούφιση από τον ήλιο και τον άνεμο, και για χιλιάδες χρόνια οι άνθρωποι αναζητούσαν καταφύγιο στις σήραγγες με τα ζώα τους. Οι βοσκοί άφησαν αντικείμενα, ακόμη και σκάλισε εικόνες στους τοίχους των βράχων, ανέφεραν οι ερευνητές στις 17 Απριλίου στο περιοδικό PLOS One.
Στο πεδίο λάβας Harrat Khaybar, περίπου 125 χιλιόμετρα βόρεια της Μεδίνας στη Σαουδική Αραβία, υπάρχει ένα σύστημα σήραγγας που ονομάζεται Umm Jirsan, το μεγαλύτερο στην περιοχή. Οι επιστήμονες δεν έχουν ακόμη επιβεβαιώσει την ηλικία της λάβας που σχημάτισε αυτό το σύστημα, αλλά μια μελέτη του 2007 βρήκε ότι είναι περίπου 3 εκατομμυρίων ετών. Το Umm Jirsan εκτείνεται για σχεδόν 1,5 χιλιόμετρο σε μήκος και διαθέτει περάσματα ύψους έως 12 μέτρων και πλάτους έως 45 μέτρων.
Οι αρχαιολόγοι στο Umm Jirsan βρήκαν πρόσφατα οστά ζώων που χρονολογούνται από 400 έως περισσότερα από 4.000 χρόνια πριν και ανθρώπινα υπολείμματα από 150 έως περίπου 6.000 χρόνια πριν. Η ερευνητική ομάδα βρήκε επίσης θραύσματα υφάσματος, κομμάτια σκαλισμένου ξύλου και δεκάδες πέτρινα εργαλεία – η πρώτη απόδειξη ότι οι άνθρωποι χρησιμοποιούσαν τις σήραγγες τουλάχιστον πριν από 7.000 χρόνια.
«Γνωρίζαμε από προηγούμενες αναφορές ότι απολιθώματα διατηρήθηκαν στην τοποθεσία», δήλωσε ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης Δρ. Mathew Stewart, ερευνητής στο Αυστραλιανό Ερευνητικό Κέντρο για την Ανθρώπινη Εξέλιξη στο Πανεπιστήμιο Griffith στην Αυστραλία.
«Ωστόσο, δεν περιμέναμε να βρούμε στοιχεία ανθρώπινης ενασχόλησης με τη μορφή βραχοτεχνίας, τεχνουργήματα από πέτρα, πέτρινες κατασκευές και κεραμική», είπε ο Στιούαρτ σε ένα email στο CNN. «Οι άνθρωποι χρησιμοποιούσαν και ζούσαν σε αυτούς τους σωλήνες λάβας για χιλιάδες χρόνια. Ενώ οι περισσότερες έρευνες στην Αραβία επικεντρώνονται σε επιφανειακές τοποθεσίες, υπόγειες τοποθεσίες όπως το Umm Jirsan προσφέρουν τεράστιες δυνατότητες για την κάλυψη ορισμένων από τα κενά δεδομένων».
«Αυτή η ανακάλυψη υπογραμμίζει τη σημασία της Umm Jirsan και άλλων τούνελ για την κατανόηση της ανθρώπινης επέκτασης στην περιοχή», δήλωσε ο Guillaume Charloux, αρχαιολόγος στο Εθνικό Κέντρο Επιστημονικής Έρευνας της Γαλλίας. Γενικά, οι γνώσεις για το αρχαίο κλίμα και τους ανθρώπους της βορειοδυτικής Αραβίας είναι περιορισμένες, «ιδιαίτερα κατά τη μεταβατική περίοδο μεταξύ της νεολιθικής και της αρχής της 2ης χιλιετίας», είπε ο Charloux, ο οποίος μελετά αρχαίους χώρους στη Σαουδική Αραβία αλλά δεν ασχολείται με την έρευνα. με τα καινούργια. .
Αυτή την εποχή, οι ντόπιοι εγκαταστάθηκαν στις νεοδημιουργούμενες οάσεις. Η εμφάνιση αυτών των καταφυγίων στην έρημο θα διαμόρφωσε τα πρότυπα ανθρώπινης μετανάστευσης στην περιοχή για χιλιετίες, είπε μέσω email. «Η κύρια συνεισφορά αυτού του καινοτόμου και μεγάλης κλίμακας ερευνητικού έργου μου φαίνεται ότι φέρνει στο φως τη μακροχρόνια χρήση – πιθανώς βραχύβια κατοχή – αυτού του ανεξερεύνητου προηγουμένως τύπου σπηλαίων και τις τεράστιες δυνατότητές του, ιδιαίτερα για την κατανόηση του παλαιοπεριβαλλοντικού πλαίσια».
“Πράσινη Αραβία”
Ο Στιούαρτ και οι συνεργάτες του συγκεντρώνουν στοιχεία για την αρχαία ανθρώπινη ζωή στην Αραβία για σχεδόν 15 χρόνια, κυρίως από τοποθεσίες κοντά σε κοιτάσματα λιμνών, είπε ο Στιούαρτ. Ξεκινώντας περίπου 400.000 χρόνια πριν, επαναλαμβανόμενες περίοδοι υγρασίας πλημμύρισαν τις αραβικές ερήμους με βροχοπτώσεις. Κατά τη διάρκεια αυτών των περιόδων της «Πράσινης Αραβίας», οι λίμνες και οι λίμνες αφθονούσαν και το τοπίο άκμασε με πλούσια βλάστηση, οδηγώντας σε κύματα μεταναστών που διασκορπίστηκαν στη Νοτιοδυτική Ασία, ο Stewart και άλλοι ερευνητές αναφέρθηκαν προηγουμένως στο περιοδικό Nature.
Αλλά η τελευταία φάση της Πράσινης Αραβίας χρονολογείται πριν από περίπου 55.000 χρόνια και τα σκληρά περιβάλλοντα της ερήμου δεν είναι κατάλληλα για αρχαιολογικά στοιχεία. Ενώ τα πέτρινα εργαλεία είναι καλά ανθεκτικά σε ξηρές ερήμους, τα οστά και άλλα οργανικά υλικά διασπώνται εύκολα και καταστρέφονται από τη διάβρωση και την υπερβολική ζέστη και το κρύο, αφήνοντας στους ερευνητές ελάχιστο χώρο για ερμηνεία, σημείωσε ο Stewart.
«Για τον σκοπό αυτό, το 2019 αποφασίσαμε να διερευνήσουμε υπόγειες τοποθεσίες όπου η οργανική ύλη και τα ιζήματα μπορεί να διατηρηθούν καλύτερα», είπε.
Έτσι οι επιστήμονες έστρεψαν την προσοχή τους στην Ουμ Τζιρσάν. Η τοποθεσία είχε χαρτογραφηθεί προηγουμένως από το Σαουδικό Γεωλογικό Ινστιτούτο και μια έκθεση του 2009 την περιέγραφε ως καταφύγιο για την άγρια ζωή όπως οι αλεπούδες, οι λύκοι, τα πουλιά και τα φίδια. Οι αποθέσεις οστών στις σήραγγες περιελάμβαναν θραύσματα ανθρώπινου κρανίου που υπολογίστηκαν εκείνη την εποχή ότι ήταν περίπου 4.000 ετών. Αλλά από το 2019, το σύστημα της σήραγγας δεν είχε εξεταστεί λεπτομερώς από τους αρχαιολόγους, είπε ο Stewart.
«Καταφέραμε να χρονολογήσουμε τα οστά και τα ιζήματα των ζώων, τα οποία μας ενημέρωσαν ότι οι άνθρωποι άρχισαν να κατοικούν στο σπήλαιο πριν από 7.000 χρόνια και ίσως πριν από 10.000 χρόνια», είπε ο Stewart.
Σε σύγκριση με άλλα μέρη όπου κάποτε ζούσαν άνθρωποι, η ποσότητα του αρχαιολογικού υλικού στο Umm Jirsan ήταν «αρκετά πενιχρή», υποδηλώνοντας ότι οι άνθρωποι επισκέπτονταν τις σήραγγες ως προσωρινά καταφύγια αντί να ζουν μόνιμα εκεί, ανέφεραν οι συγγραφείς της μελέτης.
Ζωικά γλυπτά
Σε μια άλλη σήραγγα κοντά στο Umm Jirsan, οι ερευνητές βρήκαν 16 πάνελ με χαραγμένη τέχνη βράχου. Τα σκαλίσματα έμοιαζαν να είναι σκηνές βοσκής στις οποίες φιγούρες ραβδιών που κουβαλούσαν εργαλεία στέκονταν δίπλα σε εξημερωμένα ζώα όπως σκυλιά, βοοειδή, κατσίκες και πρόβατα. Άλλα σκαλίσματα απεικόνιζαν ζώα με εντυπωσιακά τοξωτά κέρατα που μοιάζουν με εκείνα αγριοκάτσικου. Ωστόσο, σύμφωνα με τη μελέτη, αυτά τα κερασφόρα ζώα θα μπορούσαν να αντιπροσωπεύουν μια διαφορετική ράτσα εξημερωμένων κατσικιών. Τα μοτίβα των γλυπτών και η λάκα τους υποδηλώνουν ότι χρονολογούνται από μια περιφερειακή περίοδο γνωστή ως Χαλκολιθική (περίπου 4500 έως 3500 π.Χ.), η οποία προηγήθηκε της άνοδος της Εποχής του Χαλκού.
«Συνολικά, τα αρχαιολογικά ευρήματα στην τοποθεσία και στο γύρω τοπίο δίνουν μια εικόνα της επαναλαμβανόμενης χρήσης του σωλήνα λάβας Umm Jirsan για χιλιετίες», είπε ο Stewart. Η τοποθεσία – η οποία βρίσκεται σε μια γνωστή διαδρομή μετανάστευσης των κτηνοτρόφων της Εποχής του Χαλκού – «μπορεί να χρησίμευε ως ενδιάμεσος σταθμός, ένα καταφύγιο, προστατευμένο από τα στοιχεία».
Αυτή η πρωτοφανής απόδειξη της ανθρώπινης κατοίκησης σε αρχαίους αραβικούς σωλήνες λάβας ρίχνει φως στο πώς οι άνθρωποι προσαρμόστηκαν στη ζωή σε άνυδρα τοπία και η περαιτέρω μελέτη του Umm Jirsan και άλλων σωλήνων λάβας υπόσχεται να δώσει ακόμη περισσότερες λεπτομέρειες, πρόσθεσε ο Stewart.
«Αυτές οι τοποθεσίες έχουν τεράστιες δυνατότητες να καλύψουν μερικά από τα κενά στα φυσικά και πολιτιστικά αρχεία που παραμένουν στο αραβικό αρχαιολογικό αρχείο».
Η Mindy Weisberger είναι επιστημονική συγγραφέας και παραγωγός μέσων ενημέρωσης της οποίας η δουλειά έχει εμφανιστεί στα περιοδικά Live Science, Scientific American και How It Works.
Για περισσότερες ειδήσεις και ενημερωτικά δελτία του CNN, δημιουργήστε έναν λογαριασμό στο CNN.com