Εάν είστε λάτρης του καφέ που του αρέσει να παρακολουθεί διάφορες συναυλίες και να περνά χρόνο στο Netflix, μπορεί να διατρέχετε αυξημένο κίνδυνο για μια κοινή εγκεφαλική διαταραχή.
Οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι ορισμένες φαινομενικά αβλαβείς συνήθειες θα μπορούσαν να προκαλέσουν πρόωρη γήρανση του εγκεφάλου και ότι ο κίνδυνος ανάπτυξης άνοιας αυξάνεται με διαφορετικές, καθημερινές συνήθειες.
Από το κάπνισμα μέχρι την αποφυγή του γιατρού σας, ακολουθούν δεκατρείς συνήθειες που μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο άνοιας:
1. Πίνετε αλκοόλ
Δεν είναι περίεργο που το να πίνεις μια μπύρα στην παμπ δεν είναι καλή συνήθεια για τον εγκέφαλό σου. Ενώ κάποιοι μπορεί να πιστεύουν ότι η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ είναι επιβλαβής, αποδεικνύεται ότι ακόμη και λίγο αλκοόλ μπορεί να έχει μεγάλες επιπτώσεις.
Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2022 κατέληξε στο συμπέρασμα ότι μόνο δύο μπίρες ή ποτήρια κρασί την ημέρα μπορούν να γεράσουν τον εγκέφαλο κατά δέκα χρόνια. Συγκλονίζει το γεγονός ότι μόνο μια πίντα μπορεί να γεράσει πρόωρα τον εγκέφαλό σας κατά δύο χρόνια.
Μια δεύτερη ερευνητική μελέτη σε 40.000 Βρετανούς διαπίστωσε ότι το αλκοόλ είναι ένας από τους τρεις πιο επιβλαβείς αλλά αποτρέψιμους παράγοντες κινδύνου για άνοια – μαζί με τον διαβήτη και την ατμοσφαιρική ρύπανση, οι άλλοι δύο. Ο Δρ. Η Esther Walton, από το Πανεπιστήμιο του Μπαθ, είπε: «Το αλκοόλ είναι σίγουρα ένας από τους πιο κοινούς παράγοντες που γερνούν τον εγκέφαλο».
«Οι άνθρωποι που πίνουν τείνουν να έχουν εγκεφάλους που δείχνουν μεγαλύτερης ηλικίας, αλλά δεν ξέρουμε αν αυτό είναι αιτιολογικό – μπορεί να είναι ότι οι εγκέφαλοι με την εμφάνιση μεγαλύτερης ηλικίας μας «αναγκάζουν» να πίνουμε».
Διαβάστε περισσότερα: Το Doncaster Sports Bar με «μύγες στο ψυγείο» είχε «πλήρη αδιαφορία για την ασφάλεια των τροφίμων»
2. Πολύ λίγος ύπνος
Είναι γνωστό ότι οι πολύ λίγες ώρες στο κρεβάτι μπορεί να οδηγήσουν σε λήθη, ευερεθιστότητα και έλλειψη ενέργειας. Ωστόσο, τα προβλήματα μπορεί να γίνουν μακροπρόθεσμα, ακόμα κι αν δεν το νιώθετε. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, ο πολύ λίγος ύπνος μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο άνοιας μακροπρόθεσμα.
Μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Nature Communications διαπίστωσε ότι ο κίνδυνος ήταν 30 τοις εκατό υψηλότερος σε άτομα που κοιμόντουσαν έξι ώρες ή λιγότερο τη νύχτα από ό,τι σε άτομα που κοιμόντουσαν επτά ώρες ή περισσότερες. Σύμφωνα με τους συγγραφείς, ο ύπνος είναι σημαντικός γιατί βοηθά στην απομάκρυνση των τοξικών πρωτεϊνών που συνδέονται με τη νόσο του Αλτσχάιμερ από τον εγκέφαλο.
Μια άλλη μελέτη κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι έφηβοι ήταν λιγότερο παραγωγικοί, ευέλικτοι και ανθεκτικοί όταν δεν κοιμόντουσαν αρκετά. Επιπλέον, δυσκολεύονταν να κατανοήσουν τα πράγματα, να ελέγξουν τη συμπεριφορά τους και να ρυθμίσουν τα συναισθήματά τους.
3. Περνάς πολύ χρόνο μόνος
Μια αμερικανική μελέτη εξέτασε τους εγκεφάλους υγιών ενηλίκων που ανέφεραν αισθήματα μοναξιάς. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι αυτά τα άτομα είχαν αυξημένα επίπεδα φλοιώδους αμυλοειδούς – ένας δείκτης που χρησιμοποιείται για τη διάγνωση της άνοιας.
Περαιτέρω έρευνα έχει συνδέσει την κοινωνική απομόνωση με την πρώιμη έναρξη της άνοιας όταν τα συμπτώματα εμφανίζονται πριν από την ηλικία των 65 ετών. Ο Δρ. Ο Walton είπε: «Υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις ότι η μοναξιά συνδέεται με την ταχύτερη γήρανση του εγκεφάλου».
4. Πηγαίνετε σε συναυλίες
Οι δυνατοί θόρυβοι αυξάνουν τον κίνδυνο απώλειας ακοής, η οποία με τη σειρά της αυξάνει την πιθανότητα εμφάνισης άνοιας, λένε οι επιστήμονες. Αυτό μπορεί να γίνει με πολλούς τρόπους, όπως να ακούτε μουσική από ακουστικά, στο ραδιόφωνο ή σε μια ζωντανή συναυλία.
Αυτό θα μπορούσε να είναι η ακρόαση μουσικής από ακουστικά, στο ραδιόφωνο, σε μια ζωντανή συναυλία ή στη δουλειά. Ο Δρ. Ο Tim Beanland από την Εταιρεία του Αλτσχάιμερ προέτρεψε τους ανθρώπους να προστατέψουν τον εαυτό τους και να υποβληθούν σε έλεγχο έγκαιρα. Είπε: «Αν πρόκειται να εκτεθείτε σε δυνατούς θορύβους για μεγάλα χρονικά διαστήματα (ή έχετε παραστάσεις τους επόμενους μήνες), φορέστε προστατευτικά ακοής εάν είναι απαραίτητο».
«Είναι σημαντικό να ελέγχετε την ακοή σας. Μπορείτε συνήθως να κάνετε κράτηση για ένα δωρεάν τεστ ακοής στον τοπικό οπτικό σας ή να μιλήσετε με τον γιατρό σας σχετικά με την παραπομπή σε έναν ακουολόγο. Αυτό θα αποκαλύψει τυχόν προβλήματα ακοής και θα παρέχει επιλογές για την αντιμετώπισή τους, όπως ένα ακουστικό βαρηκοΐας.
5. Πιείτε ένα φλιτζάνι καφέ
Συγκλονιστικά, ορισμένες δημοσιεύσεις λένε ότι η κατανάλωση καφέ συνδέεται με τη γήρανση του εγκεφάλου – αν και οι ειδικοί λένε ότι δεν υπάρχουν στοιχεία ότι η καφεΐνη μπορεί να προκαλέσει άνοια.
Μια μελέτη στο Nutritional Neuroscience διαπίστωσε ότι όσοι πίνουν πολύ καφέ (όσοι πίνουν περισσότερα από έξι φλιτζάνια την ημέρα) είχαν 53 τοις εκατό περισσότερες πιθανότητες να διαγνωστούν με άνοια σε σχέση με όσους πίνουν ελαφρά (ένα έως δύο φλιτζάνια την ημέρα). Έτειναν επίσης να έχουν μικρότερο συνολικό όγκο εγκεφάλου, ιδιαίτερα στην περιοχή που είναι υπεύθυνη για τη μνήμη.
6. Έλλειψη ραντεβού οικογενειακού γιατρού
Δεν είναι καλό να χάνετε ραντεβού ρουτίνας, όπως τον έλεγχο της αρτηριακής πίεσης και των επιπέδων χοληστερόλης. Ο Δρ. Ο Beanland είπε: «Γνωρίζουμε ότι η κακή καρδιαγγειακή υγεία είναι παράγοντας κινδύνου για εγκεφαλικές ασθένειες όπως το εγκεφαλικό επεισόδιο, το Αλτσχάιμερ και η αγγειακή άνοια, και επομένως «ό,τι είναι καλό για την καρδιά είναι καλό για το κεφάλι».
7. Πολύ λίγη άσκηση
Σύμφωνα με την Ένωση Αλτσχάιμερ, η τακτική άσκηση μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης άνοιας κατά 28%. Αυτό περιλαμβάνει να πάτε στο γυμναστήριο, να κάνετε νέα βήματα ή να πάτε για ένα πρωινό μπάνιο.
Ο Δρ. Ο Beanland είπε: «Η έρευνα δείχνει ότι η τακτική σωματική δραστηριότητα είναι ένας από τους καλύτερους τρόπους μείωσης του κινδύνου άνοιας. Μέρος του αφορά μια πιο υγιεινή ζωή: σωματική άσκηση, υγιεινή διατροφή και ούτω καθεξής».
8. Συμμετοχή σε αθλήματα επαφής
Μια μελέτη στη Δανία διαπίστωσε ότι άτομα άνω των 50 ετών είχαν αυξημένο κίνδυνο άνοιας για δέκα χρόνια μετά από τραυματισμό στο κεφάλι. Επιπλέον, ο κίνδυνος άνοιας αυξανόταν με τον αριθμό των τραυματισμών στο κεφάλι.
Μια άλλη μελέτη από το Πανεπιστήμιο της Γλασκόβης διαπίστωσε ότι οι επαγγελματίες ποδοσφαιριστές είχαν τρεισήμισι φορές περισσότερες πιθανότητες να πεθάνουν από προοδευτικά εγκεφαλικά τραύματα από τον γενικό πληθυσμό. Είχαν επίσης πέντε φορές περισσότερες πιθανότητες να πεθάνουν από Αλτσχάιμερ.
9. Πρόχειρο φαγητό
Υπάρχουν διαφορετικές απόψεις σχετικά με τη σχέση μεταξύ διατροφής και εγκεφαλικών παθήσεων. Ωστόσο, είναι αυτονόητο ότι η υγιεινή διατροφή κάνει καλό και έχει προστατευτική δράση.
Ο Δρ. Ο Beanland είπε: «Υπάρχουν στοιχεία ότι μια μεσογειακή διατροφή μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο ανάπτυξης προβλημάτων μνήμης και σκέψης και εμφάνισης άνοιας. Αυτό σημαίνει να βάζετε περισσότερα φρούτα, λαχανικά και δημητριακά στο καλάθι αγορών σας και να τρώτε λιγότερο κόκκινο κρέας και ζαχαρούχα τρόφιμα».
Ο Δρ. Ο Walton πρόσθεσε: «Δεν υπάρχουν πολλά στοιχεία για την άσκηση ή τη διατροφή. Ωστόσο, η διατροφή έχει αποδειχθεί ότι επηρεάζει άλλα μέτρα βιολογικής γήρανσης, όπως η επιγενετική γήρανση».
10. Έλλειψη παιδείας
Ενώ η γνωστική παρακμή είναι κάτι που περνάει ο καθένας καθώς μεγαλώνει. Ορισμένα στοιχεία δείχνουν ότι τα υψηλότερα επίπεδα εκπαίδευσης μειώνουν αυτό – και επομένως τον κίνδυνο άνοιας.
Η Rosa Sancho, επικεφαλής της έρευνας στο Alzheimer’s Research UK, δήλωσε: «Αν και είναι δύσκολο να μετρηθεί ο βαθμός στον οποίο οι μεμονωμένοι παράγοντες του τρόπου ζωής συμβάλλουν στον συνολικό κίνδυνο άνοιας, αυτή η μελέτη υποστηρίζει την ιδέα ότι η εκπαίδευση που λαμβάνουμε νωρίς στη ζωή μας επηρεάζει κίνδυνος «Κίνδυνος ανάπτυξης αυτής της ασθένειας».
11. Ζώντας με μια αγχωτική δουλειά
Είναι αυτονόητο ότι το πολύ άγχος δεν είναι καλό για εσάς. Ενώ κάποιοι ευδοκιμούν υπό το στρες, η υπερβολική ποσότητα επηρεάζει τον ύπνο, το δέρμα και την ψυχική υγεία και μπορεί επίσης να προκαλέσει συρρίκνωση του εγκεφάλου.
Για τα τελευταία νέα για τις ΗΠΑ, την πολιτική, τον αθλητισμό και τη showbiz, επισκεφτείτε το The Mirror US
Σύμφωνα με την Ένωση Αλτσχάιμερ, το άγχος βλάπτει το ανοσοποιητικό σύστημα, το οποίο είναι γνωστό ότι παίζει βασικό ρόλο στην ανάπτυξη της άνοιας. Η ορμόνη κορτιζόλη απελευθερώνεται σε περιόδους υψηλού στρες, το οποίο έχει συνδεθεί με άγχος, κατάθλιψη και άνοια.
12. Ασύνετη κύλιση
Έρευνα από το 2023 δείχνει ότι ξοδεύουμε κατά μέσο όρο επτά ώρες την ημέρα κοιτάζοντας μια οθόνη. Ωστόσο, θα μπορούσε να είναι πολύ περισσότερα.
Αυτό έχει τεράστιο αντίκτυπο στον εγκέφαλό μας – οδηγώντας σε κάτι που ονομάζεται «ψηφιακή άνοια». Αν και δεν είναι επίσημη κατάσταση, περιγράφει προβλήματα με τη βραχυπρόθεσμη μνήμη, τη λήθη, τη δυσκολία στην ανάμνηση λέξεων και τα προβλήματα πολλαπλών εργασιών που προκαλούνται από την υπερβολική χρήση της τεχνολογίας.
Μια άλλη μελέτη του 2023 διαπίστωσε ότι περισσότερες από τέσσερις ώρες οθόνης την ημέρα συνδέονται με αυξημένο κίνδυνο άνοιας. Ο Δρ. Ο Beanland, συγγραφέας του Mind Games, είπε: «Πρόκειται για πνευματική εκπαίδευση. Εν ολίγοις, ο εγκέφαλος είναι σαν οποιοσδήποτε άλλος μυς: για να τον διατηρήσετε σε φόρμα, πρέπει να πάτε στο γυμναστήριο για να βελτιώσετε την υγεία του εγκεφάλου και την πνευματική ευκινησία.» Δραστηριότητες όπως τα παζλ που διεγείρουν τον εγκέφαλο λειτουργούν με διαφορετικό τρόπο, χτίζοντας ένα «γνωστικό απόθεμα» ισχυρότερων νευρικών οδών».
13. Κάπνισμα
«Αν και δεν είναι σε καμία περίπτωση μια αβλαβής συνήθεια, το κάπνισμα σας θέτει σε πολύ υψηλότερο κίνδυνο να αναπτύξετε άνοια αργότερα στη ζωή σας», είπε ο Δρ. Beanland.
Υπολογίζεται ότι το κάπνισμα αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης άνοιας κατά 30 έως 50 τοις εκατό. Σύμφωνα με ορισμένους ειδικούς, περίπου το 14 τοις εκατό των περιπτώσεων άνοιας παγκοσμίως μπορεί να αποδοθεί στο κάπνισμα.