Καθώς ο ήλιος ανατέλλει νωρίς το πρωί πάνω από τον Μεγάλο Κοραλλιογενή Ύφαλο, το φως του διαπερνά τα τιρκουάζ νερά μιας ρηχής λιμνοθάλασσας και δίνει ζωή σε περισσότερες από δώδεκα χελώνες.
Αυτά τα νερά γύρω από το νησί Lady Elliot στα ανοιχτά της ανατολικής ακτής της Αυστραλίας προσφέρουν μερικά από τα πιο εντυπωσιακά κολύμβηση με αναπνευστήρα στον κόσμο – αλλά βρίσκονται επίσης στην πρώτη γραμμή της κλιματικής κρίσης, καθώς είναι ένα από τα πρώτα μέρη που βιώνουν μαζική λεύκανση κοραλλιών γεγονός που έκτοτε εξαπλώθηκε σε όλο τον κόσμο.
Ο Μεγάλος Κοραλλιογενής Ύφαλος μόλις βίωσε το χειρότερο καλοκαίρι του στην ιστορία και η Εθνική Υπηρεσία Ωκεανών και Ατμόσφαιρας (NOAA) με έδρα τις ΗΠΑ ανακοίνωσε τον περασμένο μήνα ότι ο κόσμος βιώνει ένα σπάνιο παγκόσμιο γεγονός μαζικής λεύκανσης κοραλλιών – το τέταρτο από τα τέλη της δεκαετίας του 1990 – Ο αντίκτυπος στον Μεγάλο Κοραλλιογενή Ύφαλο έχει επηρεάσει τουλάχιστον 53 χώρες.
Τα κοράλλια είναι θύματα της άνοδος της παγκόσμιας θερμοκρασίας που έσπασε ιστορικά ρεκόρ πέρυσι – κυρίως λόγω των ορυκτών καυσίμων που αυξάνουν τις εκπομπές άνθρακα και επιταχύνθηκαν από το καιρικό φαινόμενο Ελ Νίνιο που αυξάνει τις θερμοκρασίες της θάλασσας σε αυτό το μέρος του κόσμου.
Το CNN παρατήρησε λεύκανση στον Μεγάλο Κοραλλιογενή Ύφαλο στα μέσα Φεβρουαρίου σε πέντε διαφορετικούς υφάλους που εκτείνονται στο βόρειο και το νότιο τμήμα του μήκους 2.300 χιλιομέτρων οικοσυστήματος.
«Αυτό που συμβαίνει τώρα στους ωκεανούς μας είναι σαν τις πυρκαγιές κάτω από το νερό», δήλωσε η Kate Quigley, ανώτερη επιστήμονας στο Ίδρυμα Minderoo της Αυστραλίας. «Θα ζήσουμε τόσο ισχυρή θέρμανση που θα φτάσουμε σε ένα οριακό σημείο από το οποίο δεν θα μπορούμε να επιστρέψουμε».
Η λεύκανση συμβαίνει όταν τα κύματα καύσωνα των ωκεανών θέτουν τα κοράλλια υπό πίεση, αναγκάζοντάς τα να διώξουν τα φύκια από τους ιστούς τους, απογυμνώνοντάς τους έτσι το χρώμα. Τα κοράλλια μπορούν να ανακάμψουν από τη λεύκανση όταν οι θερμοκρασίες επανέλθουν στο φυσιολογικό, αλλά πεθαίνουν εάν το νερό παραμείνει πιο ζεστό από το συνηθισμένο.
«Είναι μια καταστροφή», δήλωσε ο καθηγητής Ove Hoegh-Guldberg, κλιματικός επιστήμονας στο Πανεπιστήμιο του Queensland στην Αυστραλία και ανώτερος επιστήμονας στο Ίδρυμα Great Barrier Reef. «Οι θερμοκρασίες έχουν ανέβει τόσο υψηλές που έχουν ξεφύγει από τα charts… δεν ήταν ποτέ ξανά σε αυτό το επίπεδο».
Η καταστροφή των θαλάσσιων οικοσυστημάτων θα σήμαινε μια εικονική θανατική ποινή για περίπου το ένα τέταρτο όλων των ειδών που εξαρτώνται από τους υφάλους για την επιβίωσή τους – και απειλούν περίπου ένα δισεκατομμύριο ανθρώπους που εξαρτώνται από τα ψάρια των υφάλων για τροφή και βιοπορισμό. Οι ύφαλοι παρέχουν επίσης σημαντική προστασία για τις ακτές, μειώνοντας τις επιπτώσεις από πλημμύρες, τυφώνες και άνοδο της στάθμης της θάλασσας.
«Η ανθρωπότητα απειλείται σε μια κλίμακα που πραγματικά δεν καταλαβαίνουμε», είπε ο Hoegh-Guldberg.
«Απλώς προσεύχομαι να επιστρέψουν τα κοράλλια»
Μετά την απογείωση από το Μπρίσμπεϊν λίγο μετά την αυγή, το μικρό μας αεροπλάνο με έλικα πετά για μίλια κατά μήκος της ακτής του Κουίνσλαντ πριν πετάξει βόρεια πάνω από τα κρυστάλλινα νερά της Θάλασσας των Κοραλλιών, αποκαλύπτοντας την ομορφιά αυτού του τεράστιου συστήματος υφάλων κάτω από την επιφάνειά του.
Ο προορισμός μας είναι το νησί Lady Elliot, ένα απομακρυσμένο κοραλλιογενές νησί στο νότιο άκρο του Great Barrier Reef.
Ο πιλότος Peter Gash είναι ο ενοικιαστής του νησιού και η οικογένειά του πραγματοποιεί περιοδείες στο νησί για σχεδόν 20 χρόνια.
«Το κάναμε δουλειά της ζωής μας», είπε ο Γκας. «Η γυναίκα μου και εγώ παντρευτήκαμε, έμαθα να πετάω αεροπλάνα για να μπορώ να φέρω ανθρώπους εδώ».
Ο Γκας οδηγεί το μικρό του αεροπλάνο μέσα από ανώμαλους πλευρικούς ανέμους για να προσγειωθεί με ασφάλεια στον σύντομο, χορταριασμένο διάδρομο.
Πριν από δεκαετίες, το νησί ήταν ένα άγονο τοπίο χωρίς βλάστηση, μετά από χρόνια εξόρυξης απορριμμάτων από θαλασσοπούλια πλούσια σε θρεπτικά συστατικά – γνωστά ως guano – στα τέλη του 19ου αιώνα.
Η οικογένεια Gash ξεκίνησε να επαναφέρει αυτό το νησί στη ζωή, φυτεύοντας περίπου 10.000 αυτοφυή είδη δέντρων για να δημιουργήσει ένα τεχνητό δάσος και φυσικό καταφύγιο και χρησιμοποιώντας ηλιακή ενέργεια, μπαταρίες και ένα σύστημα αφαλάτωσης νερού για να υποστηρίξει ένα μικρό θέρετρο οικοτουρισμού.
Το νησί φιλοξενεί πλέον έως και 200.000 θαλασσοπούλια, τα οποία έχουν συμβάλει στην αναγέννηση του κοραλλιογενούς υφάλου στην άκρη του νησιού.
“Εάν μπορούμε να αποκαταστήσουμε αυτό το μικρό μέρος, αυτόν τον μικρό κύκλο, μπορούμε να αποκαταστήσουμε αυτό το μεγάλο μέρος – ολόκληρο τον πλανήτη”, είπε ο Γκας. «Αυτό είναι που πραγματικά με ωθεί, να προσπαθήσω να κάνω τους ανθρώπους να συνειδητοποιήσουν ότι δεν είναι απελπιστικό, είναι εφικτό».
Ο Gash παίρνει το CNN για μια περιήγηση με αναπνευστήρα και βουτάει για να εξερευνήσει το υποβρύχιο τροπικό δάσος στην αυλή του. Οι πολύχρωμες αποικίες των κοραλλιών είναι γεμάτες με εκατοντάδες είδη, συμπεριλαμβανομένων των μαντάτων, των καρχαριών των υφάλων, των ψαριών-κλόουν και των χελωνών.
Όταν ο μεγαλύτερος λάτρης του νησιού αναδύεται για αέρα, ακόμη και ο ίδιος δεν μπορεί να κρύψει το σοκ του από την έκταση της λεύκανσης των κοραλλιών.
«Είναι χειρότερο από όσο νόμιζα», είπε ο Γκας καθώς πατούσε το νερό στην επιφάνεια. «Απλώς προσεύχομαι τα κοράλλια να επιστρέψουν τον επόμενο χρόνο».
“Ήσυχο σαν νεκροταφείο”
Πέρα από τον Μεγάλο Κοραλλιογενή Ύφαλο, ο τεράστιος θαλάσσιος καύσωνας που σαρώνει την υδρόγειο έχει ήδη επηρεάσει μερικούς από τους πιο διάσημους κοραλλιογενείς υφάλους του κόσμου – συμπεριλαμβανομένων αυτών στην Ερυθρά Θάλασσα, την Ινδονησία και τις Σεϋχέλλες.
Πέρυσι, η άνοδος της θερμοκρασίας της θάλασσας οδήγησε επίσης σε εκτεταμένη καταστροφή κοραλλιών στην Καραϊβική και τη Φλόριντα – και Αμερικανοί ειδικοί προβλέπουν περαιτέρω ζημιές εκεί το επόμενο καλοκαίρι.
«Ανησυχώ όλο και περισσότερο για το καλοκαίρι του 2024 για ολόκληρη την Καραϊβική και τη Φλόριντα», δήλωσε ο Derek Manzello, ο συντονιστής του προγράμματος Coral Reef Watch της NOAA.
«Δεν απαιτείται πολύ επιπλέον εποχιακή θέρμανση για να φέρει τις θερμοκρασίες πάνω από το όριο λεύκανσης».
Τον Φεβρουάριο, η NOAA πρόσθεσε τρία νέα επίπεδα στους προειδοποιητικούς χάρτες λεύκανσης των κοραλλιών για να βοηθήσει τους επιστήμονες να αξιολογήσουν τη νέα έκταση της υποβρύχιας θέρμανσης.
Οι επιστήμονες ελπίζουν ότι οι ζοφερές εικόνες μαζικής λεύκανσης – και οι τρομερές προβλέψεις για τη μακροπρόθεσμη επιβίωση των κοραλλιογενών υφάλων – θα ωθήσουν τους παγκόσμιους ηγέτες να αναλάβουν επιθετική δράση για να μειώσουν τις εκπομπές άνθρακα εγκαταλείποντας τα ορυκτά καύσιμα.
Οι ερευνητές προσπαθούν επίσης να αγοράσουν κοραλλιογενείς υφάλους κάποιο χρονικό διάστημα έως ότου ο κόσμος μπορέσει να ελέγξει τις εκπομπές.
Για έξι χρόνια, ο Peter Harrison και η ομάδα του στο Πανεπιστήμιο Southern Cross στη Νέα Νότια Ουαλία αναπτύσσουν ένα πρόγραμμα «εξωσωματικής γονιμοποίησης κοραλλιών» για να αυξήσουν την αναπαραγωγή των κοραλλιών στον ύφαλο. Οι ερευνητές χρησιμοποιούν δίχτυα ψαρέματος για να συλλάβουν το γόνο των υγιών κοραλλιών αναπαραγωγής και στη συνέχεια αφήνουν τις προνύμφες να αναπτυχθούν σε πλωτές πισίνες πριν τις απελευθερώσουν σε κατεστραμμένες περιοχές του υφάλου για να τονώσουν την ανάκαμψη.
«Πρέπει να δράσουμε τώρα για να κρατήσουμε ζωντανά τα κοράλλια σε όσο το δυνατόν περισσότερους υφάλους σε όλο τον πλανήτη», είπε ο Χάρισον.
Υπάρχουν επίσης ερευνητικά έργα σε εξέλιξη στο Αυστραλιανό Ινστιτούτο Θαλάσσιας Επιστήμης (AIMS) που εξετάζουν την αναπαραγωγή κοραλλιών ανθεκτικών στη θερμότητα που μπορούν να επιβιώσουν σε υψηλότερες θερμοκρασίες και αναπτύσσουν εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης για να προσπαθήσουν να κατανοήσουν ορισμένες από τις διαδικασίες πίσω από το τεράστιο μέγεθος των Riffs Making κλιμακούμενα.
Η αυστραλιανή κυβέρνηση έχει επικριθεί για τη διοχέτευση εκατοντάδων εκατομμυρίων δολαρίων σε αμέτρητα ερευνητικά έργα υφάλων, ενώ διπλασίασε τη χρήση και την παραγωγή των ορυκτών καυσίμων που προκαλούν την κλιματική αλλαγή – και ακόμη και επέτρεψε να ανοίξουν τέσσερα νέα ανθρακωρυχεία το 2023.
«Έχουμε αυτή την τρομερή παραφωνία ότι η Αυστραλία εξορύσσει σε μαζική κλίμακα και πουλάει για να την κάψει, με μεγάλη ταχύτητα, αυτό ακριβώς που οδηγεί την καταστροφή αυτού του πανέμορφου μέρους», δήλωσε στο CNN ο διευθύνων σύμβουλος της Greenpeace Australia, Ντέιβιντ Ρίτερ. ένα σκάφος κοντά στον ύφαλο Briggs στο βόρειο Great Barrier Reef.
Η Αυστραλία έχει δεσμευτεί να προμηθεύεται το 82% της ηλεκτρικής της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας έως το 2030 και έχει νομοθετήσει μια πορεία προς τις καθαρές μηδενικές εκπομπές έως το 2050. Αλλά αυτός ο ρυθμός μετάβασης είναι πολύ αργός για πολλούς ακτιβιστές, οι οποίοι επισημαίνουν ότι ο πλανήτης έχει ακόμη χρόνια να θερμανθεί μπροστά από τη ρύπανση του άνθρακα που έχει ήδη εισέλθει στην ατμόσφαιρα.
«Η αλήθεια είναι ότι περισσότερες καταστροφές που προκαλούνται από την κλιματική αλλαγή εμπλέκονται στο σύστημα», είπε ο Ritter.
Οι επιστήμονες προβλέπουν ότι με τον τρέχοντα ρυθμό αύξησης της θερμοκρασίας, οι μέσες θερμοκρασίες του πλανήτη θα μπορούσαν να είναι 2 βαθμούς Κελσίου πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα μέχρι το 2050. Σε αυτή τη ζέστη, το 99% των κοραλλιογενών υφάλων απλώς θα πέθαιναν.
Υπάρχει βαθιά θλίψη για τους θαλάσσιους βιολόγους που έγιναν μάρτυρες αυτού του θανάτου.
Όλοι όσοι συνδέονται με τον ύφαλο «παλεύουν» με συναισθήματα θλίψης και αδυναμίας, δήλωσε ο David Wachenfeld, διευθυντής ερευνητικού προγράμματος στην AIMS.
«Οι κοραλλιογενείς ύφαλοι είναι τουλάχιστον ένα καναρίνι στο ανθρακωρυχείο για την κλιματική αλλαγή», είπε. «Το μονοπάτι που βαδίζουμε τώρα είναι πραγματικά πολύ τρομακτικό».
Ο Χάρισον, ο ερευνητής στο Πανεπιστήμιο Southern Cross, το περιέγραψε ως «οικολογική θλίψη».
«Κολυμπώντας πάνω από ένα σύστημα υφάλων που ήταν ζωντανό και πολύχρωμο μόλις πριν από λίγους μήνες, οι ήχοι του υφάλου ήταν απίστευτοι», είπε.
«Και κολυμπάς ξανά πάνω του και το όλο πράγμα είναι σαν νεκροταφείο. Είναι τόσο ήσυχο όσο ένα νεκροταφείο».
Το ντοκιμαντέρ “Warning to the World: Australia’s Climate Disasters” προβάλλεται αυτή την Κυριακή, 5 Μαΐου στις 20:00 ET στο The Whole Story με τον Anderson Cooper.
Για περισσότερες ειδήσεις και ενημερωτικά δελτία του CNN, δημιουργήστε έναν λογαριασμό στο CNN.com